La presenza della plurivocità nel romanzo di Vincenzo Consolo <i>Nottetempo, casa per casa</i>
Abstrakt
The interpretation of Vincenzo Consolo’s novels cannot be complete without taking into account the field of culture from which the writer derives his inspiration. The Sicilian writers’ heritage, e.g. Verga’s, Pirandello’s, Sciascia’s, can be found in almost each of Consolo’s narrations. In the sphere of references to epigones of Italian literature as well as of other contemporary literatures, Nottetempo, casa per casa is a clear example of intertextuality that includes elements of pastiche and parody. This interdependence is illustrated by means of more or less literal quotations and citations. Such a narration, interlaced with citations from D’Annunzio, Verga, Ariosto, Manzoni, Montale, and Shakespeare as well as the Bible, is only seemingly anachronistic. In fact, it evokes memory which is kept by the Author and then, as a consequence, by the Reader. Nottetempo, casa per casa is a novel which materializes the features of postmodernist novels which are based not only on citations but also on parody and the interlacing of different codes and symbols. The stylistic and rhethoric play presented is a result of Consolo’s ideas according to which modern literature should show how to withstand the continuous degradation of culture.
Key words: References, citations, intertextuality, parody, pastiche.
Bibliografia
Arqués, Rossend, 2005: “Teriomorfismo e malinconia. Una storia notturna della Sicilia: Nottetempo, casa per casa di Consolo”. Quaderns d’Italia 10: 79—94.
Consolo, Vincenzo, 1997: Nottetempo, casa per casa. Milano, Mondadori.
Consolo, Vincenzo, 1997: “Per una metrica della memoria”. In: Della valle V.: Parola di scrittore. La lingua della narrativa italiana dagli anni settanta a oggi. Roma, Edizioni minimum.
Consolo, Vincenzo, 1998: “Rinnovamento e restaurazione del codice narrativo: prelievi testuali da Malerba, Consolo, Volponi”. Controtempo [Milano].
Consolo, Vincenzo, 2003: “Ritratti critici contemporanei”. In: Belfagor. Anno LVIII. Firenze, Olschki.
D’Acunti, Gianluca, 1997: “Alla ricerca della sacralità della parola: Vincenzo Consolo”. In: Della Valle V.: Parola di scrittore. La lingua della narrativa italiana dagli anni settanta a oggi. Roma, Edizioni minimum.
D’Annunzio, Giuseppe, 1982: Il Piacere. Milano, Mondadori.
Genette, Gérard, 1997: Palinsesti. La letteratura al secondo grado. Torino, Einaudi.
Jameson, Fredric, 1989: Il postmoderno e la logica culturale del tardo politico. Milano, Garzanti.
Marchese, Franco, 1997: “Il postmoderno nella critica, nella teoria e nella pratica letteraria”. In: Idem: Lezioni sul Postmoderno. Architettura, pittura, letteratura. Malerba, Consolo, Eco, Vasalli, Volponi, Cepollaro, Voce. Palermo, G.B. Palumbo Editore.
Polacco, Marina, 1998: L’intertestualità. Bari, Laterza.
Sinibaldi, Marino, 1988: “La lingua ritrovata: Vincenzo Consolo”. Leggere [Milano], giugno, no 2.
Tedesco, Natale, 2002: Ideologia e linguaggio in “Retablo” di Vincenzo Consolo. Bari, Laterza.
Traina, Giuseppe, 2001: Vincenzo Consolo. Fiesole, Cadmo.
Zanzotto, Andrea, 1995: Dai monti al sangue di Palermo. Consolo sospeso tra due Sicilie. Firenze, Olschki.
www.lospecchiodicarta.unipa.its
www.stpaulus.it
Università della Slesia
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
