Réticences françaises à l’égard des <i>Postcolonial Studies</i> : entre le soubresaut républicain et le hoquet francophone
Abstrakt
The aim of this article is to analyze Francophony as a myth which is, according to Roland Barthes, “depoliticized speech” turning “the complexity of human acts” into “the simplicity of essences.” In Barthes’ way of approaching myth, I will try to demystify (demythologize) deep ideological structures of the Francophone discourse of universal and humanist values which seem to have never been reexamined in the francophone world so far. Now, if these values are similar to those preached by La République, which keeps believing that it has a monopoly on them, one can say that Francophony, whether we like it or not, is a political act. And that is not only in the sense of polis, as a community speaking the same language and recognizing the same values, but also in the sense of realpolitik, which needs to be understood as the continuation of an imperialistic gesture overshadowed by the neo-republican discourse of equality.
Key words: Francophony, Myth, Mythologies, French Republic, Multiculturalism, French Theory.
Bibliografia
Amselle, Jean-Loup, 2008 : L’Occident décroché. Enquête sur les postcolonialismes. Paris, Stock.
Bancel, Nicolas, Bernault, Florence, Blanchard, Pascal, Boubeker, Ahmed, MBeMBe, Achille, Vergès, Françoise, 2010 : Ruptures postcoloniales. Les nouveaux visages de la société française. Paris, La Découverte.
Barthes, Roland, 1957 : Mythologies. Paris, Seuil.
Barthes, Roland, 1975 : Roland Barthes par Roland Barthes. Paris, Seuil.
Bayart, Jean-François, 2010 : Les Études postcoloniales. Un carnaval académique. Paris, Karthala.
Butler, Judith, 2005 : Trouble dans le genre. Traduction de Cynthia Kraus. Paris, La Découverte.
Cusset, François, 2003 : French Theory. Paris, La Découverte.
Descartes, René, 2009 : Méditations métaphysiques. Paris, Flammarion.
Durand, Béatrice, 2010 : La nouvelle idéologie française. Paris, Stock.
Dziadek, Adam, 2006: „Sztuka mikrolektury — Roland Barthes”. In: Na marginesach lektury. Szkice teoretyczne. Katowice, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Hutcheon, Linda, 2002: The Politics of Postmodernism. Routledge.
Nietzsche, Friedrich, 1993 : Le Gai Savoir. Paris, Libraire Générale Française.
Parker, Gabrielle, 2010 : « L’utopie francophone. Grands desseins revus et corrigés ». In : Bancel, Nicolas, Bernault, Florence, Blanchard, Pascal, Boubeker, Ahmed, Mbembe, Achille, Vergès, Françoise, 2010 : Ruptures postcoloniales. Les nouveaux visages de la société française. Paris, La Découverte.
Rubin Suleiman, Susan, 1985 : « La pornographie de Bataille. Lecture textuelle, lecture thématique ». Poétique, nº 64.
Smouts, Marie-Claude, 2010 : « Les études postcoloniales en France : émergences et résistances ». In : Bancel, Nicolas, Bernault, Florence, Blanchard, Pascal, Boubeker, Ahmed, Mbembe, Achille, Vergès, Françoise, 2010 : Ruptures postcoloniales. Les nouveaux visages de la société française. Paris, La Découverte.
Senghor, Léopold Sédar, 1962 : Liberté III. Paris, Seuil (cité par Parker, Gabrielle, 2010 : « L’utopie francophone. Grands desseins revus et corrigés »).
Stoler, Ann Laura, 2010 : « L’aphasie coloniale française : l’histoire mutilée ». In : Bancel, Nicolas, Bernault, Florence, Blanchard, Pascal, Boubeker, Ahmed, Mbembe, Achille, Vergès, Françoise, 2010 : Ruptures postcoloniales. Les nouveaux visages de la société française. Paris, La Découverte.
Wieviorka, Michel, 2010 : « Questions sur la “diversité” ». In : Bancel, Nicolas, Bernault, Florence, Blanchard, Pascal, Boubeker, Ahmed, Mbembe, Achille, Vergès, Françoise, 2010 : Ruptures postcoloniales. Les nouveaux visages de la société française. Paris, La Découverte.
Université de Silésie
Michał Krzykawski, enseignant/chercheur à la Chaire d’études canadiennes et de traduction littéraire à l’Institut des langues romanes et de traduction à l’Université de Silésie en Pologne. Il s’intéresse à la pensée post-structuraliste française, de même qu’à la théorie littéraire et critique contemporaine. En 2010, il a soutenu sa thèse de doctorat consacrée à l’œuvre de Georges Bataille, interprétée à la lumière des travaux post-structuralistes. Ses intérêts de recherche portent également sur le Canada et plus particulièrement sur le discours identitair québécois analysé d’une perspective féministe, genrée et postcoloniale. Son livre L’Effet-Bataille. De la littérature d’excès à l’écriture. Un texte-lecture a été publié dans les Presses universitaires de l’Université de Silésie en 2011.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
