Dandysme ou le goût de la provocation
Abstrakt
The present paper is concerned with the most important figures and forms of dandyism in the XIX century. It also outlines the main characteristics of the phenomenon, as well as reflects on a number of literary dandies. According to Barbey d’Aurevilly, dandyism is as difficult to describe as it is to define. In his essay “Mon cœur mis à nu” Charles Baudelaire commented that dandies had “no profession other than elegance […] no other status but that of cultivating the idea of beauty in their own persons. The dandy must aspire to be sublime without interruption; he must live and sleep before a mirror”. In fact, the magic of dandyism resides in the permanent interplay between the dandy’s temperament and his appearance.
Key words: Dandyism, esthetisme, provocation, Charles Baudelaire, Barbey d’Aurevilly.
Bibliografia
Alkemade, Valérie d’, 2007 : Dandys. Abécédaire impertinent du dandysme et des néo-dandys. Bruxelles, Soliflor.
Balzac, Honoré de, 1968 : « Traité de la vie élégante ». In : idem: Œuvres complètes. Vol. 19. Paris, « Les Bibliophiles de l’Originale ».
Barbey d’Aurevilly, Jules, 2008 : Du dandysme et de George Brummell. Paris, Les Éditions de Paris.
Baudelaire, Charles, 1961 : « Le Peintre de la vie moderne ». In : idem : Œuvres complètes. Paris, Gallimard, « Bibliothèque de la Pléiade ».
Baudelaire, Charles, 1993 : Correspondance. T. 1. Paris, Gallimard, « Bibliothèque de la Pléiade ».
Becker, Karine, 2010 : Le dandysme littéraire en France au XIX e siècle. Orléans, Paradigme.
Bollon, Patrice, 1990 : Morale du masque. Paris, Seuil.
Camus, Albert, 1951 : « La révolte des dandys ». In : idem : L’Homme révolté. Paris, Gallimard.
Carassus, Émilien, 1971 : Le mythe du dandy. Paris, Armand Colin.
Coblence, Françoise, 1988 : Le dandysme. Obligation d’incertitude. Paris, PUF.
Compagnon, Antoine, 2005 : Les Antimodernes. De Joseph de Maistre à Roland Barthes. Paris, Gallimard.
Grojnowski, Daniel, 1996 : « À rebours » de J.-K. Huysmans. Paris, Gallimard.
Huysmans, Joris-Karl, 1977 : À rebours. Paris, Gallimard.
LeMaire, Michel, 1978 : Le dandysme de Baudelaire à Mallarmé. Montréal, Presses de l’Université de Montréal.
Martin-Fugier, Anne, 1993 : La vie élégante ou la formation du Tout-Paris (1815—1848). Paris, Seuil.
Nordau, Max, 1895 : Dégénérescence. T. 2. Trad. A. Dietrich. Paris, Alcan.
Okulicz-Kozaryn, Radosław, 1995 : Mała historia dandyzmu. Poznań, Obserwator.
Perrot, Michelle, 1999 : « Les Dandys ». In : Philippe Aries, Georges Duby : Histoire de la vie privée. T. 4. Paris, Seuil, coll. « Points ».
Peylet, Gérard, 1989 : « La métamorphose du dandysme dans À rebours ». Bulletin de la Société Joris-Karl Huysmans, n° 82.
Ronteix, Eugène, 1829 : Manuel du Fashionable ou guide de l’élégant. Paris, Audot.
Salvatore-schiffer, Daniel, 2010 : Le dandysme, dernier éclat d’héroïsme. Paris, PUF.
Stendhal, 1969 : De l’amour. Paris, « Le livre de poche ».
Wilde, Oscar, 1969 : Le Portrait de Dorian Gray. Paris, Folio classique n° 2360.
Université Catholique de Lublin JP II
Edyta Kociubińska, docteur ès lettres, maître de conférences à l’Institut de Philologie Romane de l’Université Catholique de Lublin Jean-Paul II (Pologne), spécialiste de la littérature française du XIXe siècle, co-rédactrice de la série Quêtes littéraires ; auteur de nombreuses études consacrées à la littérature fin de siècle (en particulier sur J.-K. Huysmans et la décadence).
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
