El bienestar de la cultura
Abstrakt
This paper deals with the cultural conflict in Western societies throughout the past few decades. As Vargas Llosa says, present-day culture is reduced to a practice that tends to get rid of our concerns, and that makes us live a kind of fiction or game. We must denounce the complicity of the big names that represent the culture in the postmodern world. Many intellectuals refuse to discuss it, and prefer to live on the revenues generated by the industry. The market has become a cultural expression. The responsibility lies in senders and receivers. Consumption of these pseudo-cultural products no longer causes shame. This conflict is evident in the so-called digital literature (not to be confused with digitized literature) which creates a hybrid product that is based on superficiality, simulation and spectacular sign. Present-day literature responds to the force of the image with the misappropriation of the movie phenomenon. In the same way that the neo-classicists denounced the Baroque excess, today we can, with absolute legitimacy, express our astonishment at the abandonment of literary essence, which is the act of reading, and the empowerment of other elements (visual and auditory) in products which we continue to call “literary”. We must find a way out of the dilemma that occurs and answer the question of whether culture is an idea, a feeling, a brain mechanism for progress, or a new consumer item that serves to hide our grief, our doubts and our questions.
Key words: Culture, digital world, globalization, literature.
Bibliografia
Bloom, Harold, [1994] 1995: El canon occidental. Traducción de Damián Alou. Barcelona, Anagrama.
Cueto, Luis, Noya, Javier, Soler, Chimo, 2006—2007: “El valor de los iconos culturales en Internet. Una aproximación al análisis de la oferta, la demanda, la industria y el comercio digital de la cultura”. En: Enciclopedia del español en el mundo. Anuario del Instituto Cervantes: 823—843.
Chomsky, Noam, 1965: Aspectos de la teoría de la sintaxis. Trad. de Carlos P. Otero. Barcelona, Gedisa.
Egido, Aurora, 2009: El barroco de los modernos. Despuntes y Pespuntes. Valladolid Universidad.
Even-Zohar, Itamar, 1999: “Planificación de la cultura y mercado”. Trad. de Montserrat Iglesias Santos, revisada por el autor. En: Teoría de los Polisistemas. Estudio introductorio, compilación de textos y bibliografía por Montserrat Iglesias Santos. Madrid, Arco: 71—96.
Freud, Sigmund, [1927] 2006: El porvenir de una ilusión. En: idem: Obras Completas. T. 4. Trad. de Luis López-Ballesteros. Barcelona, RBA.
Freud, Sigmund, [1929] 2006: El malestar en la cultura. En: idem: Obras Completas. T. 4. Trad. de Luis López-Ballesteros. Barcelona, RBA.
Jameson, Fredric, [1984] 1991: El posmodernismo o la lógica cultural del capitalismo avanzado. Trad. de José Luis Pardo. Barcelona, Paidós.
Lipovetsky, Gilles, Serroy, Jean, 2008: La cultura-mundo. Respuesta a una sociedad desorientada. Trad. de Antonio-Prometeo Moya. Barcelona, Anagrama.
Macdonald, Dwight, [1962] 1969: “Masscult y Midcult”. En: AA.VV. La industria de la cultura. Comunicación 2. Introducción de Valeriano Bozal. Madrid, Alberto Corazón Editor.
Molina, César Antonio, 2011: “Democratización y odio intelectual”. El País, 31 de octubre, http://elpais.com/diario/2011/10/31/opinion/1320015613_850215.html [consultado: 19 de diciembre de 2011].
Mosterín, Jesús, 1998: ¡Vivan los animales! Madrid, Debate.
Ñ. Revista de Cultura del Diario Clarín. Entrevista a Mario Vargas Llosa, 23 de abril de 2011, http://www.revistaenie.clarin.com/literatura/entrevista-vargas_llosa-nobel_literatura_0_465553635.html [consultado: 2 de octubre de 2011].
Otake, Tomoko, 2009: “Blurring the boundaries. As the future facing Japan’s young people changes fast, so too are traditional gender identities”. The Japan Times, 21 de mayo de 2009, http://www.japantimes.co.jp/text/fl20090510x1.html [consultado: 2 de octubre de 2011].
Pinker, Steven, 1994: El instinto del Lenguaje. Cómo crea el lenguaje la mente. Versión de José Manuel Igoa González. Madrid, Alianza.
Steiner, George, [1971] 1991: En el castillo de Barba Azul. Aproximación a un nuevo concepto de cultura. Trad. de Alfredo L. Bixio. Barcelona, Gedisa.
Universidad de La Laguna
Félix J. Ríos es Profesor Titular de Universidad. Área de Teoría de la Literatura y Literatura Comparada. Universidad de La Laguna. Ha sido Director del Departamento de Filología Española de la Universidad de La Laguna. Ha sido Decano de la Facultad de Filología de la Universidad de La Laguna. Responsable Centro DELE Diplomas de Español como Lengua Extranjera de La
Laguna. Universidad de La Laguna-Instituto Cervantes, Presidente de la Asociación Española de Semiótica (AES). Miembro del Consejo de Redacción de la Revista de Filología de la Universidad de La Laguna. Miembro de la Asociación Española de Teoría de la Literatura (ASETEL).
Publicaciones recientes:
“Barthes y el sentido. Análisis estructural y enunciación discursiva”. En: Ponzio, A., Calefato, P., Petrelli, S., eds.: Con Roland Barthes alle sorgenti del senso. Roma: Meltemi editore 2006: 232—243.
Interculturalidad, insularidad, globalización, coord. La Laguna: Universidad de La Laguna, 2007.
“La atlanticidad como hibridación cultural”. En: Velázquez, Teresa, coord.: Fronteras. Buenos Aires: La Crujía Ediciones 2009: 116—124.
“La expresión erótica en la literatura hispánica”. Anuario de Estudios Filológicos. T. 32. Universidad de Extremadura 2009: 193—206.
“Iconografías de la modernidad: el guerrillero”. En: Homenaje a Eduardo Camacho. Universidad de La Laguna 2010: 175—187.
El mundo narrativo de Luis Berenguer. Kindle-Amazon 2012.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
