Le microcosme insulaire de Jules Verne dans <i>L’Île mystérieuse</i>. De l’île de la Désolation à l’île Lincoln
Abstrakt
This article means to demonstrate that the complexity of Mysterious Island, stemming from the description of the place, this silent but omnipresent character, prevent it from being limited to the young readership intended by Hetzel, Verne’s editor. The anticolonial and antislavery discourse established as the ideological principle early on, is debunked by a counter‑discourse based on new knowledge of anthropology. Conclusions about Verne’s response to Defoe are also addressed.
Key words: Daniel Defoe, Robinson Crusoe, robinsonnade, Jules Verne, L’Île mystérieuse, imperialism, colonialism, children’s literature, intertextuality
Bibliografia
Barthes Roland, 1972 : « Par où commencer ? » In : Le degré zéro de l’écriture, suivi de Nouveaux essais critiques. Paris : Éditions du Seuil.
Boia Lucian, 2005 : Jules Verne. Les paradoxes d’un mythe. Paris : Les Belles Lettres.
Bullard Alice, 2000 : Exile to Paradise : Savagery and Civilization in Paris and the South Pacific, 1790—1900. Stanford : Stanford University Press.
Compère Daniel, 1977 : Approches de l’île chez Jules Verne. Paris : Lettres modernes.
Defoe Daniel, 1993 : Robinson Crusoé. Paris : P.O.L.
Deleuze Gilles, 2002 : L’Île déserte et autres textes. Textes et entretiens 1953—1974. Paris : Éditions de Minuit.
Dupuy Lionel, 2010 : Géographie et imaginaire géographique dans “Les Voyages Extraordinaires” de Jules Verne : Le Superbe Orénoque. Pau, UFR Lettres, Langues, Sciences Humaines et Sport. https://tel.archives‑ouvertes.fr/file/index/docid/447863/filename/These_Lionel_Dupuy.pdf. Date de consultation : le 13 décembre 2014.
Evans Arthur, 1988 : Jules Verne Rediscovered. Didacticism and the Scientific Novel. New York : Greenwood Press.
Figuier Louis, 1870 : L’Homme primitif. Paris : Hachette.
Gilli Yves, Montclair Florent, Petit Sylvie, 1998 : Le naufrage dans l’œuvre de Jules Verne. Paris : L’Harmattan Littératures.
Leclaire‑Halté Anne, 2007 : Quelques stéréotypes narratifs dans les robinsonnades en littérature de jeunesse contemporaine. http://revel.unice.fr/loxias/index.html?id=1744&format=print. Date de consultation : le 7 mars 2015.
Ousselin Edward Winter, 2013/2014 : « De Nemo à Dakkar : La représentation paradoxale du colonialisme chez Jules Verne ». Nineteenth‑Century French Studies, n° 42 1 & 2.
Pratt Mary Louise, 2008 : Imperial Eyes. Travel Writing and Transculturation. 2nd ed. London & New York : Routledge.
Racault Jean‑Michel, 1991 : « L’Utopie narrative en France et en Angleterre, 1675—1761 ». Studies on Voltaire and the Eighteenth Century, n° 280.
Sinha Madhudaya, 2009: Masculinity under siege : Gender, empire, and knowledge in late Victorian literature. Thèse, University of Cincinnati, 112 pages.
Spangler May, 2003 : « L’Utopie post‑coloniale de L’Île mystérieuse ». Francofonia, n° 44.
Tournier Michel, 1977 : Le vent Paraclet. Paris : Gallimard (Folio).
Verne Jules, 2012a : Les Enfants du Capitaine Grant. Paris : NRF Gallimard.
Verne Jules, 2012b : L’Île mystérieuse. Paris : NRF Gallimard.
Vierne Simone, 1973 : L’Île mystérieuse de Jules Verne. Paris : Hachette.
Indiana University, Indianapolis
Didier Bertrand est professeur associé de Français à Indiana University Purdue University Indianapolis, aux États‑Unis. Il partage ses efforts entre l’enseignement du français langue étrangère et l’étude des littératures française et québécoise, ainsi que de la robinsonnade.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
