Del pesimismo identitario a la creolización en el ensayo antillano
Abstrakt
Focused on the broad topic of national identity, the main purpose of this article is to expose the significant change suffered by that concept in the modern Antillean‑Caribbean essay‑writing. Departing from a stark pessimistic viewpoint represented in influential works by the Puerto Rican writers and intellectuals Antonio S. Pedreira, René Márquez and José. L. González, a more moderate, cautiously optimistic perspective has been put forward more recently by Antonio Benítez Rojo and Édouard Glissant. The main difference between the two positions is the replacement, in the second one, of a concern with essentialism by a more open and cosmopolitan instance centered on a pan‑Caribbean multicultural experience.
Key words: national identity, essentialism, creolization, Antillean essay, Caribbean essay
Bibliografia
Benítez Rojo Antonio, 1986: «La isla que se repite: para una reinterpretación de la cultura caribeña». Cuadernos Hispanoamericanos, nº 429, 115—130.
De la Campa Román, 2011: «El Caribe y su apuesta teórica». SUR/versión 1, julio — diciembre, 25—52.
Gelpí Juan, 1993: «El clásico y la reescritura: Insularismo en las páginas de La guaracha del macho Camacho». Revista Iberoamericana, Vol. LIX, nº 162—163, enero — junio, 55—71.
Glissant Édouard, 2010: El discurso antillano. Trad. Aura Marina Boadas, Amelia Hernández y Lourdes Arencibia Rodríguez. La Habana: Fondo Editorial Casa de las Américas.
Glissant Édouard, 2008a: «Pensamientos del Archipiélago, pensamientos del Continente». Trad. Ana‑Rosa Telado. Revista El Aleph, http://www.revistaaleph.com.co/index.php/component/k2/item/208‑pensamientos‑del‑archipielago‑pensamientos‑del‑continente. Fecha de la última consulta: el 10 de diciembre de 2014.
Glissant Édouard, 2008b: «Creollización en el Caribe y en las Américas». Poligramas, diciembre, 11—18, http://poligramas.univalle.edu.co/31/poligramas_junio_2009.pdf. Fecha de la última consulta: el 10 de diciembre de 2014.
Gónzalez José Luis, 1989: El país de cuatro pisos y otros ensayos. Río Piedras: Ediciones Huracán.
Mackenbach Werner, 2013: «Del éloge de la creolité a la teoría del caos. Discursos poscoloniales del Caribe más allá de la identidad». Cuadernos Inter.c.a.mbio sobre Centroamérica y el Caribe, Vol. 10, nº 11, 16—29, http://revistas.ucr.ac.cr/index.php/intercambio/article/view/9953/9365. Fecha de la última consulta: el 10 de diciembre de 2014.
Márquez René, 1977: El puertorriqueño dócil y otros ensayos (1953—1971). Río Piedras: Editorial Antillana.
Pedreira Antonio Salvador, S. 1934: Insularismo (fragmentos), https://sites.google.com/site/elensayolite6447/lite‑6447‑‑‑textos. Fecha de la última consulta: el 10 de diciembre de 2014.
Universidad Adam Mickiewicz de Poznań Universidad de Łódź
Amán Rosales Rodríguez trabaja en Polonia en la Universidad Adam Mickiewicz de Poznań y en la Universidad de Łódź. Sus campos de interés y trabajo incluyen la historia y cultura de Hispanoamérica, la literatura hispanoamericana de los siglos XX—XXI, la relación entre filosofía y literatura así como las modalidades del ensayo hispanoamericano contemporáneo. Entre sus libros se cuentan: Ciencia, pragmatismo y relativismo. Estudios filosóficos, San José, C. R., Editorial Universidad de Costa Rica, 2007; Filosofía de la tecnología. Acción humana y contingencia histórica, Bogotá, Editorial San Pablo, 2010; La modernidad y su crítica en el ensayo latinoamericano. Ezequiel Martínez Estrada y Octavio Paz, Poznań, Wydawnictwo Naukowe UAM, 2012.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
