Itinérance et métissage : pour une littérature qui se réinvente
Abstrakt
Nomadism and hybridity (métissage) are two keys words when it comes to Creole island societies. J.M.G. Le Clézio, Édouard Maunick and Ananda Devi of Mauritius all explore memory and language to erase (often constructed) boundaries between past and present, reality and the imaginary, land and sea, French and Creole. It is a way to transgress literary canons. Their poetics favour liminal spaces, a plurality of voices and meanings and an openness to the Other that may offer a new way of reading works written in the in‑between space of exile — a condition becoming more and more common in today’s globalised world.
Key words: Mauritian Francophone Literature; nomadism; hybridity; poetics of liminality
Bibliografia
Certeau Michel de, 1990 : L’Invention du quotidien, I : Arts de faire. Paris : Gallimard (Folio essais).
Césaire Aimé, 1983 : Cahier d’un retour au pays natal. Paris : Présence Africaine.
Chamoiseau Patrick, 1997 : Écrire en pays dominé. Paris : Gallimard.
Depestre René, 2005 : Encore une mer à traverser. Paris : Table ronde (Vermillon).
Devi Ananda, 2002 : Soupir. Paris : Gallimard (Continents noirs).
Le Clézio Jean‑Marie Gustave, 1995 : La Quarantaine. Paris : Gallimard.
Le Clézio Jean‑Marie Gustave, 2003 : Révolutions. Paris : Gallimard.
Le Clézio Jean‑Marie Gustave, 2006 : Raga : Approche du continent invisible. Paris : Seuil (Peuples de l’eau).
Lohka Eileen, 2011 : « Une poétique de l’émigr‑errance ». Les Cahiers J.‑M.G. Le Clézio, no 3—4. Migrations et métissages. [Bruno thiBault et Isabelle roussel‑gillet, éd. Paris, Éditions Complicités].
Maunick Édouard, 1976 : Ensoleillé vif, 50 paroles et une parabase. Paris : Éditions Saint‑Germain‑des‑Prés.
Maunick Édouard, 1989 : Paroles pour solder la mer. Paris : Gallimard.
Maunick Édouard, 1990 : Toi laminaire : Italiques pour Aimé Césaire. Île Maurice : Éditions de l’Océan Indien / Centre de Recherche Indiaocéanique.
Maunick Édouard, 2002 : Elle et Île. Paris : Le Cherche midi.
Ouellet Pierre, 2002 : « Les identités migrantes : la passion de l’autre ». In : Laurier turgeon, éd. : Regards croisés sur le métissage. Québec : Presses de l’Université Laval.
Paré François, 2007 : Le fantasme d’Escanaba. Québec : Éditions Nota Bene.
Philip Nour Bese, 1988 : She Tries her Tongue — her silence softly breaks. Charlottetown : RagweedPress.
Teyssèdre Bernard, 1988 : « Présentation ». In : Wölfflin Heinrich, éd. : Renaissance et baroque. Paris : Gérard de Montfort.
Turgeon Laurier, 2002 : « Introduction ». In: Laurier Turgeon, éd. : Regards croisés sur le métissage. Québec : Presses de l’Université Laval.
Sources Internet
http://www.edouardglissant.fr/penseearchipelique.html. Date de consultation : le 23 juillet 2015.
Université de Calgary
Eileen Lohka enseigne la littérature des îles francophones à l’Université de Calgary. Ses recherches portent également sur l’écriture minoritaire et/ou diasporique et sur les problématiques de l’identité et de la mémoire qui en résultent. Elle a publié plusieurs articles dans ces domaines ainsi que des textes littéraires et poèmes dont La Femme, cette inconnue. Isle de France, terre des hommes (2013) et Miettes et morceaux (2005). Elle a coédité Voix de femmes, numéro 6 des Cahiers J.‑M.G. Le Clézio (2013), Golden Threads, Women Creating Community (2009), Alberta, village sans mur(s) (2005), pour célébrer le centenaire de l’Alberta, et édité un numéro spécial
des Cahiers franco‑canadiens de l’Ouest sur Nancy Huston. Son recueil de nouvelles C’était écrit, co‑récipiendaire du Prix Jean‑Fanchette 2006, finaliste du Prix des Lecteurs de Radio‑Canada (2010), et Mention Honorable au Prix Émile‑Ollivier du Conseil de la langue française du Québec (2010), est publié par les Éditions l’Interligne (2009). Son recueil de nouvelles Déclinaisons masculines apparaîtra aux Éditions du Blé en automne 2015.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
