La configuración ideológica del insularismo en el regionalismo español. El caso de <i>La barraca</i> de Vicente Blasco Ibáñez
Abstrakt
This paper aims to study ideological configurations that arise from the effect of insularity in La barraca (belonging to the regionalist novel cycle) by Spanish writer Vicente Blasco Ibáñez. One of the main assumptions of this article is that the island effect is a narrative device which suggests regionalism as a class contradiction but also as a form of resistance against urban culture. The author of this article recognizes three rhetorical strategies employed by Ibáñez: mythemes dislocation, analysis of the effect of the Hegelian master / slave relationship, and the dialectic established between totem and taboo. In conclusion, the author focuses on the concept of politically peripheral nationalism.
Key words: regionalism, the bunkhouse, valencian huerta, peripheral nationalism
Bibliografia
AA.VV., 1998: Vicente Blasco Ibáñez 1898—1998. Centenario de La barraca. Generalitat Valenciana, Diputació de València, Ajuntament de València.
Althusser Louis, 1999: La revolución teórica de Marx. México: Siglo XXI.
Bakhtin Mikhail, 1981: “Forms of Time and the Chronotope in the Novel”. In : Michael Holquist, ed.: The Dialogic Imagination. Austin, University of Texas, 84—258.
Baroja Pío, 1976: «Blasco Ibáñez». En: ideM: Obras Completas. Vol. V. Madrid: Biblioteca Nueva.
Besó Portalés César, 2006: «Vicente Blasco Ibáñez y el Naturalismo». Espéculo, nº 31.
Betoret‑París Eduardo, 1969: «El Caso Blasco Ibáñez». Hispania, Vol. 52, nº 1.
Blasco Ibáñez Vicente, 1979: La barraca. Valencia: Círculo de Lectores.
Blasco Ibáñez Vicente, 1982: «Pan del alma». En : Paul Smith, ed.: Los mejores artículos de Blasco Ibáñez. Valencia: Editorial Prometeo, 39—42.
Butler Judith y Spivak Gayatri, 2009: ¿Quién le canta al estado‑nación? Lenguaje, política, pertenencia. Buenos Aires: Paidós.
Cardwell Richard Andrew, 1987: «Blasco Ibáñez, la protesta social y la generación del noventa y ocho: una contribución al debate». Boletín de la Biblioteca Menéndez Pelayo, LXIII.
De Gregorio Alicia, 1998: «La función del cronotopo de la escuela y el tema de la educación en La barraca de Blasco Ibáñez». Espéculo, nº 9.
Fox Arturo, 1992: «Estructuras totémicas en La barraca de Blasco Ibáñez». Hispania, Vol. 75.
Hegel Georg Wilhelm Friedrich, 1981: Fenomenología del Espíritu. México: Editorial Fondo de Cultura Económica.
Suárez Bernardo, 1981: «La creación artística en La barraca de Blasco Ibáñez». Cuadernos hispanoamericanos, nº 371.
Topuzian Marcelo, 2013: «La literatura mundial como provocación de los estudios literarios». Dispar, n° 1.
Universidad de Buenos Aires CONICET
Adriana Elizabeth Minardi es Doctora por la Universidad de Buenos Aires e Investigadora del CONICET (Consejo Nacional de Investigaciones Científicas y Técnicas) con un proyecto personal sobre la producción literaria de Manuel Azaña y Ernesto Giménez Caballero. Ha publicado trabajos sobre la producción ensayística y narrativa de Juan Benet en diversas revistas académicas con referato y participó como editora y autora del libro La escritura íntima de Manuel Azaña. Tiene un total de 32 artículos publicados en revistas indexadas (CIRC‑LATINDEX Y QUALIS CAPES) y 10 capítulos de libros (5 nacionales y 5 internacionales). Es docente de la Universidad de Buenos Aires e Investigadora del Instituto de Filología y Literaturas hispánicas «Dr. Amado Alonso». Ha publicado Los mensajes de fin de año de Francisco Franco. Un análisis ideológico‑discursivo, por la editorial Biblos, 2010, y Memoria, historia, discurso. Variaciones sobre al‑
gunos ensayos benetianos, 2013. Es investigadora externa del proyecto «La memoria novelada» de la Universidad de Aarhus, Dinamarca, y directora del proyecto PICT «Memoria, Escritura, Retórica política. Manuel Azaña y Juan Benet. Derroteros críticos de la paradoja hispánica».
Integra los proyectos de investigación «Transnacionalidad literaria: una aproximación», bajo la dirección del Dr. Marcelo Topuzian, en carácter de investigadora formada, y «El archivo de la Dirección de Inteligencia de la Policía de la Provincia de Buenos Aires (DIPBA). Un caso de comunidad discursiva», bajo la dirección de la Dra. María Alejandra Vitale, también como investigadora formada. Sus áreas de trabajo son la literatura española contemporánea y el análisis del discurso, con especial foco en temas como la relación retórica / política, la memoria discursiva y la construcción del ethos. Ha sido becaria de la Fundación Carolina y ha dictado conferencias en la Universidad de Aarhus, en la Universidad de Kassel, de la que también ha sido becaria posdoctoral, y en la Universidad Federal de Río Grande do Sul en el equipo del SEAD (Seminario de Estudios en Análisis del Discurso). Integra actualmente el comité de redacción de la revista
Filología (CIRC‑LATINDEX) y es asistente editorial de la revista Rétor (CIRC) así como vocal de la Asociación Argentina de Retórica y de la Asociación Iberoamericana de Ecocrítica.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
