Las estrategias de la angustia en <i>Mientras duermes</i> de Jaume Balagueró: una inmersión en el corazón del mal cotidiano
Abstrakt
After the excesses of his previous terror movies, the Spanish director Jaume Balagueró returns to a more sober narrative to explore the mechanisms of anguish in an oppressive thriller behind closed doors, Sleep Tight (Mientras duermes, 2011). Influenced by Hitchcock and Polański, he proposes a new variation on the spatial motif of a building which becomes the nest of daily evil embodied by César, an ominous concierge who intrudes into the residents’ intimacy and endeavors to ruin their existence. The present article aims at analyzing the principal filmic and narrative strategies of anguish deployed in this movie. The director elaborates a Manichean costumbrista tale where he probes the atavistic fear of a nocturnal monstrous presence that may perturb the reassuring normality of domestic space. Through the construction of a rigorous rhetoric of repetition, Balagueró places the viewer in a disconcerting narrative in-between and invites him to participate actively in the pernicious game orchestrated by his protagonist, depicted as a methodical agent of everyday terror.
Key words: terror cinema, Jaume Balagueró, anguish, space, costumbrismo
Bibliografia
Aguilar Carlos, ed., 1999: Cine fantástico y de terror español 1900–1983. San Sebastián: Semana de cine fantástico y de terror.
Aguilar Carlos, ed., 2005: Cine fantástico y de terror español 1984–2004. San Sebastián: Semana de cine fantástico y de terror.
Ayuso Lorenzo, 2012: «Mientras duermes. Arquitecturas del horror». Versión Original: Revista de cine, 202, 35–37.
Caillois Roger, 1966: Images, images…: essais sur le rôle et les pouvoirs de l’imagination. Paris: J. Corti.
Fez Désirée de, 2011: «Balagueró y su psicópata». Fotogramas & DVD: La primera revista de cine, 2016, 98–100.
Gardies André, 1993: L’Espace au cinéma. Paris: Méridiens Klincksieck.
Gubern Román y Prat Joan, 1979: Las raíces del miedo, Antropología del cine de terror. Barcelona: Tusquets.
Kristeva Julia, 1980: Pouvoirs de l’horreur. Essai sur l’abjection. Paris: Seuil.
Lecouteux Claude, 2009: Histoire des vampires: Autopsie d’un mythe. Paris: Imago.
Matallana Víctor, 2009: Spanish horror. Madrid: T&B editores / Ayuntamiento de Talamanca de Jarama.
Moine Raphaëlle, 2002: Les genres du cinéma. Paris: Nathan.
Navarro Antonio José, 2011: «Jaume Balagueró». Dirigido por…, 415, 34–35.
Paccoud Éric, 2011: «Le lit du mal» Entrevista exclusiva con Jaume Balagueró. En: Malveillance (DVD). Wild Side Films.
Rodriguez Marie-Soledad, ed., 2011: «NO-DO (2009) d’Elio Quiroga, REC (2007) et REC 2 (2009) de Paco Plaza et Jaume Balaguerò: métadiscours et regards sur la société». Paris: Presses Sorbonne Nouvelle, 147–157.
Laboratorio de Lenguas Románicas (EA 4385), Universidad Paris 8
Profesora en la Universidad de Limoges, Diane Bracco es titular de la agrégation (oposición a catedrático francesa) de español y de un doctorado de estudios hispánicos, preparado en la Universidad París 8. Es autora de una tesis dedicada al cine español contemporáneo y más especialmente al exceso en la producción cinematográfica de la democracia. También ha presentado diversas ponencias y ha publicado varios artículos sobre algunos directores españoles como Pedro Almodóvar, Bigas Luna, Álex de la Iglesia, Pablo Berger o Santiago Segura.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
