La (re)construction du père chez Annie Ernaux (<i>La Place</i>) et Assia Djebar (<i>Nulle part dans la maison de mon père</i>)
Abstrakt
Annie’s Ernaux’ A Man’s Place and Assia Djebar’s Nowhere in My Father’s House can be described as accounts of what separates fathers from daughters in the context of generational and class divisions. Ernaux connects the story of her father’s life and death with the one of herself. Djebar returns to the late colonial period and gives a description of complex transcultural experiences. In both books, the authors employ a special literary form which is referred to as récit de filiation by D. Viart. The reconstruction of the Father is directly linked with the reflection on the processes of writing, the sense of literature, and the necessity of rejection of the fathers’ heritage.Bibliografia
Apostrophes, 1984 : émission de télévision de Bernard PIVOT. Antenne 2, le 16 avril 1984, http://www.ina.fr/video/I11095690. Date de consultation : le 22 avril 2016.
Bouchy, Florence, 2005 : La Place. La Honte. Annie Ernaux. Paris : Hatier.
Charpentier, Isabelle, 2006 : « ‘Quelque part entre la littérature, la sociologie et l’histoire…’ L’oeuvre auto‑sociobiographique d’Annie Ernaux ou les incertitudes d’une posture improbable». Contextes, no 1, http://contextes.revues.org/74. Date de consultation : le 21 avril 2016.
Chih, Zineb, 2014 : « L’Amour, la fantasia d’Assia Djebar : de l’écriture autobiographique à l’écriture des cris ». Synergies Algérie, n° 21, 29–43.
Delphy, Christine, 2004 : « Retrouver l’élan du féminisme ». Le monde diplomatique, mai 2004, http://www.monde‑diplomatique.fr/2004/05/DELPHY/11173#nb3. Date de consultation : le 13 décembre 2011.
Djebar, Assia, 1985 : L’Amour, la fantasia. Paris : J.C. Lattès / Enal (éd. de référence Livre de Poche).
Djebar, Assia, 1993 : « Pourquoi j’écris ». In : Ernstpeter Ruhe (éd.) : Europas islamische Nachbarn. Studien zu Literatur und Geschichte des Maghreb. Würzburg : Königshausen und Neumann, 9–24.
Djebar, Assia, 2007 : Nulle part dans la maison de mon père. Paris : Fayard (éd. de référence 2010, Actes Sud).
Dugast-Portes, Francine, 2008 : Annie Ernaux : Étude de l’oeuvre. Paris : Bordas.
Ernaux, Annie, 1983 : La Place. Paris : Gallimard (éd. de référence 2013, Gallimard : l’édition numérique).
Ernaux, Annie, 2011 : Écrire la vie. Paris : Gallimard.
Ferniot, Christine, 2016 : « Exploratrice de l’âme. Annie Ernaux ». Lire, n° 444, 62–63.
Garcia Casado, Margarita, 2008 : « Des pères et des filles à travers l’oeuvre de Assia Djebar ». In : Murielle Lucie Clément, Sabine Van Wesemael (éd.) : Relations familiales dans les littératures françaises et francophones des XXe et XXIe siècles. La figure du père. Paris : L’Harmattan, 39–57.
Gronemann, Claudia, 2010 : « Fictions de la relation Père / Fille: la dé/construction des mythes paternels dans Assia Djebar ». In : Alfonso De Toro et al. (éd.) : Repenser le Maghreb et l’Europe. Hybridations – Métissages – Diasporisations. Paris : L’Harmattan, 233–248.
Holter, Karin, 2007 : « Histoire et filiation féminine dans l’oeuvre d’Assia Djebar ». In : Beïda Chikh, Marc Quaghebeur (éd.) : Les Écrivains francophones interprètes de l’Histoire. Entre filiation et dissidence. Histoire et filiation féminine dans l’oeuvre d’Assia Djebar. Bruxelles : Peter Lang, 233–247.
Jérusalem, Christine, 2003 : « La langue d’enfance chez François Bon et Annie Ernaux : écrire depuis l’origine », www.tierslivre.net, http://www.tierslivre.net/univ/X2003_Jerusalem1.pdf, 1–11. Date de consultation : le 24 avril 2016.
Jouve, Vincent, 2001 : La poétique du roman. Paris : Armand Colin.
Lejeune, Philippe, 1975 : Le Pacte autobiographique. Paris : Seuil (éd. de référence 1996, coll. Points. Essais, n° 326).
Marsaud, Olivia, 2000 : Mon père, ce bourreau. Afrik.com, http://www.afrik.com/article952.html. Date de consultation : le 24 avril 2016.
Regaieg, Najiba, 2012 : « Autobiographie et auto‑analyse dans ‘Nulle part dans la maison de mon père’ de Assia Djebar ». In : Sylvie Camet, Nourredine Sabri (éd.) : Les Nouvelles Écritures du Moi dans les écritures française et francophone. Paris : L’Harmattan, 135–144.
Sanson, Hervé, 2016 : « Assia Djebar (1955 L) (1936–2015) Hommage ». Service commun de la documentation, ENS. http://www.bib.ens.fr/juin‑2016‑Assia‑Dj.915.0.html. Date de consultation : le 11 avril 2016.
Thomas, Lyn, 1999 : Annie Ernaux, à la première personne. Trad. Dolly Marquet. Paris : Stock.
Toutounchian, Fatemeh, Nasseho, Zohreh, 2014 : « Une Femme d’Annie Ernaux : de la subjectivité d’une écriture objective ». Études de langue et littérature françaises, vol. 5, n° 1, 91–110.
Vialet, Michèle, Calagré, Carla, 2011 : « D’une rive à l’autre ou la liberté d’écrire : Assia Djebar». Cincinnati Romance Review, n° 31, 1–8.
Viart, Dominique, 2009 : « Le silence des pères au principe du ‘récit de filiation’ ». Études françaises, vol. 45, n° 3, 95–112.
Viart, Dominique, Vercier, Bruno, 2008 : La littérature française au présent. Héritage, modernité, mutations. Paris : Bordas.
Viart, Dominique, 2012 : « Le récit de filiation. ‘Éthique de la restitution’ contre ‘devoir de mémoire’ dans la littérature contemporaine ». In : Christian Chelebourg, David Martens, Myriam Watthee‑D elmotte (éd.) : Héritage, filiation, transmission. Configurations littéraires (XVIIIe–XXIe siècles). Louvain : Presses universitaires de Louvain, 199–212.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
