Nowa rola uczelni wyższej na przykładzie programu Uniwersytet Najlepszych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach

Paweł Grzywna
http://orcid.org/0000-0001-5741-6320
Natalia Stępień-Lampa
http://orcid.org/0000-0001-6282-5655

Abstrakt

Artykuł obejmuje rozważania dotyczące problematyki związanej ze zmianami zachodzącymi w uczelniach wyższych. W ich wyniku nie zajmują się one jedynie kształceniem studentów czy uprawianiem nauki, ale również proaktywnie reagują na bodźce płynące z otoczenia zewnętrznego. W efekcie tych zmian w Uniwersytecie Śląskim w Katowicach powstał program Uniwersytet Najlepszych skierowany do zdolnych uczniów regionu. W założeniu ma on stanowić odpowiedź Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach na proces depopulacji i związany z nim drenaż mózgów. Celem autorów niniejszego opracowania jest przedstawienie
głównych aspektów funkcjonowania Uniwersytetu Najlepszych oraz wyników badań ankietowych przeprowadzonych w jego trakcie. Program ten może się okazać modelowym rozwiązaniem, które w przyszłości zostanie wdrożone w innych ośrodkach akademickich.


Słowa kluczowe

zmiany w uczelniach wyższych; nowa rola uniwersytetu; depopulacja; drenaż mózgów; Uniwersytet Najlepszych

Bienias, S., Gapski, T., Jąkalski, J., Lewandowska, I., Opałka, E., Strzęboszewski, P., (2012). Ewaluacja. Poradnik dla pracowników administracji publicznej [Evaluation. The guide for public administration employees]. Downloaded from: https://www.ewaluacja.gov.pl/media/11102/Poradnik_ewaluacji.pdf (access: 20.05.2021).

Boguski, J. (2010). Od uniwersytetu tradycyjnego do uniwersytetu przyszłości [From a traditional university to a university of the future]. Nauka i Szkolnictwo Wyższe, no 1/33/2009, pp. 25–33.

Boulton, G., Lucas, C. (2011). What are universities for? Chinese Science Bulletin, vol. 56, no 23, pp. 2509–2517, DOI: http://dx.doi.org/10.1007/s11434-011-4608-7.

Ciechanowska, D. (2012). Uczenie się głębokie jako efekt studiowania [Deep learning as a result of studying]. In: D. Ciechanowska (ed.), Uwarunkowania efektów kształcenia akademickiego [Determinants of the effects of academic education], (pp. 111–129). Szczecin: Wydawnictwo OR TWP w Szczecinie.

Denek, K. (2013). Uniwersytet. Między tradycją a wyzwaniami współczesności i przyszłości [University. Between tradition and the challenges of the present and future]. Edukacja Humanistyczna, no 1(28), pp. 7–21.

Fielden, J. (2010). The Changing Roles of University Governing Boards and Councils. In: P. Peterson, E. Baker, B. McGaw (eds.), International Encyclopedia of Education, vol. 4 (pp. 273–278). Oxford: Elsevier, DOI: http://dx.doi.org/10.1016/B978-0-08-044894-7.00887-3.

https://bdl.stat.gov.pl/BDL/ (access: 20.05.2021).

http://swaid.stat.gov.pl/Demografia_dashboards/Raporty_predefiniowane/RAP_DBD_DEM_13.aspx. (access: 20.05.2021).

Master, B. (2019). Tutoring. Coaching. Mentoring. Edukacja Domowa [Tutoring. Coaching. Mentoring. Home education]. Katowice: Wydawnictwo BE-MASTER Sp. z o.o.

Ratajczak, S. (2016). Tutoring akademicki – korzyści dla studenta, nauczyciela i uczelni wyższej [Academic tutoring – benefits for students, teachers and universities]. Kultura i Edukacja, nr 3(113), pp. 154–171.

Runge, A. (2017). Procesy starzenia ludności województwa śląskiego [Ageing processes of the population of the Silesian Voivodeship]. In: J. Hrynkiewicz, A. Potrykowska (eds.), Sytuacja demograficzna województwa śląskiego jako wyzwanie dla polityki społecznej i gospodarczej [Demographic situation of the Silesian Voivodeship as a challenge for social and economic policy], (pp. 69–95). Warszawa: Rządowa Rada Ludnościowa.

Sellman, C.L. (2015). University in Knowledge Society: Role and Changes. Journal of System and Management Science, vol. 5, pp. 84–113.

Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 85) [Act of July, 20, 2018 Law on higher education and science, uniform text, OJ 2020, item 85]. Downloaded from: http://isap.sejm.gov.pl/(access: 20.05.2021).

www.uniwersytetnajlepszych.us.edu.pl. (access: 20.05.2021).


Opublikowane : 2021-12-31


GrzywnaP., & Stępień-LampaN. (2021). Nowa rola uczelni wyższej na przykładzie programu Uniwersytet Najlepszych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Studia Politicae Universitatis Silesiensis, 33, 15-44. https://doi.org/10.31261/spus.12503

Paweł Grzywna 
Uniwersytet Śląski w Katowicach  Polska
http://orcid.org/0000-0001-5741-6320
Natalia Stępień-Lampa 
Uniwersytet Śląski w Katowicach  Polska
http://orcid.org/0000-0001-6282-5655




Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.

Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).