Problem wielkości gmin w Słowenii: poglądy mieszkańców i burmistrzów
Abstrakt
W artykule przeanalizowano aspekty terytorialne słoweńskich gmin oraz problem ich optymalnej wielkości. Centralne pytanie, a mianowicie, jaka powinna być idealna lub optymalna wielkość gmin pod względem liczby ludności i powierzchni, aby mogły one skutecznie wykonywać swoje zadania, a jednocześnie zapewnić odpowiednią reprezentację obywateli, jest trudnym zagadnieniem w naukach politycznych i nie ma na nie jednoznacznej odpowiedzi. Podobnie jak wiele innych krajów europejskich, Słowenia od początku swojej niepodległości (1991 r.) boryka się z trudnościami w znalezieniu idealnej lub optymalnej wielkości gmin i związanego z tym zakresu ich kompetencji. Argumenty polityczne często przeważają nad eksperckimi, co potwierdza powagę problemu społecznego, który wykracza poza samorząd lokalny i dotyka całego kraju. Poszukiwanie idealnej wielkości gmin – czy to poprzez ich podział, czy łączenie – było przedmiotem gorącej
debaty, dzielącej zarówno polityków, jak i społeczność zawodową, jednakże zgodnie z wynikami przeprowadzonej analizy, wielkość gmin w Słowenii może nie odbiegać tak znacznie od wartości optymalnej jak to sugerują uczestnicy debat.
Słowa kluczowe
samorząd lokalny; gmina; burmistrzowie; obywatele; wielkość; Słowenia
Bibliografia
Aristotle (1948). Politics (translated by Sir Ernest Barker). Oxford: Oxford University Press.
Baldersheim, H., & Rose, L. E. (2010). Territorial Choice: Rescaling Governance in European States. In H. Baldersheim & L. E. Rose (eds.), Territorial Choice: The Politics of Boundaries and Borders (pp. 1–20). London: Palgrave Macmillan.
Belley, S. (2012). Amalgamation (or Merger). In L. Côté & J.-F. Savard (eds.), Encyclopaedic Dictionary of Public Administration. ENAP: Paris.
Boyne, G. A. (1992). Local Government Structure and Performance: Lessons from America? Public Administration, 70, 333–357.
Boyne, G. A. (1996). Scale, Performance and the New Public Management: An Empirical Analysis of Local Authority Services. Journal of Management Studies, 33(69), 809–826.
Brezovšek, M. (2005). Velikost in nalog občin v Sloveniji [Size and competencies of Slovenian municipalities]. In M. Brezovšek & M. Haček (eds.), Lokalna demokracija II. Uresničevanje lokalne samouprave v Sloveniji [Local democracy II. The implementation of local self-government in Slovenia] (pp. 68–85). Ljubljana: FSS Publishing House.
Brezovšek, M. (2009). Territorial organisation of local self-government and the size of municipalities: Slovenia in comparison with CEE. In M. Haček (ed.), Lokalna demokracija III: Ob petnajsti oblettici ponovne uvedbe lokalne samouprave v Republiki Sloveniji [Local democracy III: Fifteenth anniversary of local self-government in Slovenia] (pp. 197–216). Ljubljana: FSS Publishing House.
Brezovšek, M., & Kukovič, S. (2012). Organizacija lokalne oblasti v Sloveniji [Organisation of Local Government in Slovenia]. Ljubljana: FSS Publishing House.
Brezovšek, M., & Kukovič, S. (2015). European Public Administration. Ljubljana: FSS Publishing House.
CDLR (Steering Committee on Local and Regional Democracy). (2001) Relationship between the size of local and regional authorities and their effectiveness and economy of their action. Strasbourg: Council of Europe.
Čokert, A. (2005). Territorial part of the local self-government reform in Slovenia. Dela, 24, 207–217.
Dahl, R. A. (1967). The City in the Future of Democracy. American Political Science Review, 61(4), 953–970.
Dahl, R. A., & Tufte, E. R. (1973). Size and Democracy. Palo Alto: Stanford University Press.
Denters, B., Goldsmith, M., Ladner, A., Mouritzen, P. E., & Rose, L. E. (2014). Size and Local Democracy. Cheltenham: Edward Elgar Publishing Ltd.
Dollery, B., Crase, E. L., & Johnson, A. (2006). Australian Local Government Economics. Sydney: University of New South Wales Press.
Dollery, B., Mun Ho, C., & Alin, J. (2008). No Lessons Learned: A Crotique of the Queensland Local Government Reform Commission Final Report. Journal of Policy Analysis and Reform, 15(1), 67–84.
Dollery, B. E., & Robboti, L. (2008). The Theory and Practice of Local Government Reform. London: Edgar Publishing Limited.
Feiock, R. C. (2007). Rational Choice and Regional Governance. Journal of Urban Affairs, 29(1), 47–63.
Grafenauer, B. (2000). Local Government in Slovenia – Territorial Organisational Structures. Maribor: Faculty of Law.
Haček, M. (2012). Slovenia, a country of small and weak municipalities? [Slovenia, country of small and weak municipalities?]. In I. Bačlija (ed.), Lokalna demokracija IV: aktualni problemi lokalne samouprave [Local democracy IV: current problems of self-government] (pp. 65–82). Maribor: Lex Localis.
Humes, S., & Harloff, E. The structure of local government: A comparative survey of 81 countries. Hague: International Union of Local Authorities.
Keating, M. (1995). Size, Efficiency and democracy: Consolidation. Fragmentation and Public Choice. In D. Judge, G. Stoker & H. Wolman (eds.), Theories of Urban Politics (pp. 117–134). London and New Delhi: Thousand Oaks/Sage.
King, D. S. (1984). Fiscal Tiers: The economy of multi-level government. London: Allen & Unwin.
Kristinsson, G. H. (2014). Hin mörgu andlit lýðræðis: Þátttaka og vald á sveitarstjórnarstiginu. Reykjavík: Háskólaútgáfan.
Kuhlmann, S., & Bouckaert, G. (2016). Local Public Sector Reforms in Times of Crisis: National Trajectories and International Comparisons. London: Palgrave Macmillan.
Kuhlmann, S., & Wollmann, H. (2014). Introduction to Comparative Public Administration: Administrative Systems and Reforms in Europe. Cheltenham: Edward Elgar Publishing Ltd.
Kukovič, S. (2015). Local political leadership: Slovenian mayors in comparative perspective. Ljubljana: FSS Publishing House.
Kukovič, S. (2018). Coping with demographic challenges: case of Slovenian local communities. Journal of Comparative Politics, 11(2), 83–100.
Kukovič, S., Haček, M., & Bukovnik, A. (2016). The issue of local autonomy in Slovenian Local Government System. Lex Localis – Journal of Local Self-Government, 14(3), 303–330.
Lassen, D. D., & Serritzlew, S. (2011). Jurisdiction Size and Local Democracy: Evidence on Internal Political Efficacy from Large-scale Municipal Reform. American Political Science Review, 105(2), 238–258.
Law on Local Government. (1993). Official Gazette of the Republic of Slovenia. Available at https://www.uradni-list.si/glasilo-uradni-list-rs/vsebina/2007-01-4692?sop=2007-01-4692.
Navarro, C. J., & Clark, T. N. (2010). Contextualizing political participation, territorial and institutional effects. Madrid: Centro de Investigaciones Sociologicas.
Newton, K. (1982). Is small really so beautiful? Is big really so ugly? Size, efficiency, and democracy in local government. Political studies, 30 (June), 190–206.
Sancton, A., James, R., & Ramsay, R. (2000). Amalgamation Vs. Inter-Municipal cooperation: Financing Local and Infrastructure Services. Toronto: Intergovernmental Committee on Urban and Regional Research.
Swianiewicz, P. (2000). In search of optimal size. Options of East-Central European mayors on merging/splitting their municipalities. Paper at IPSA conference, Quebec, Canada, 1–5 August 2000.
Swianiewicz, P. (2002a). Size of Local Government, Local democracy and efficiency in Delivery of Local Services. International Context and Theoretical Framework. In P. Swianiewicz (ed.), Consolidation or Fragmentation? The Size of local government in Central and Eastern Europe (pp. 1–30). Budapest: Open Society Institute.
Swianiewicz, P. (2002b). Consolidation or fragmentation: The size of local governments in central and eastern Europe. Budapest: Open Society Institute.
Swianiewicz, P. (2002c). Is There a Third Way Between Small yet Ineffective and Big yet Less Democratic? Comparative Conclusions and Lessons Learned. In P. Swianiewicz (ed.), Consolidation or Fragmentation? The Size of Local Governments in Central and Eastern Europe (pp. 293–326). Budapest: Open Society Institute.
Tavares, A. F. (2018). Municipal Amalgamations and Their Effects: A Literature Review. Miscellanea Geographica, 22(1), 5–15.
Vlaj, S. (2004). Local government: theory and praxis. Ljubljana: FSS Publishing House.
Vrišer, I. (1994). Ozemeljsko oblikovanje občin [Territorial design of municipalities]. Ljubljana: Governmental Office for the Reform of Local Government.
Uwiersytet Lublański Słowenia
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
