Wyrównywanie szans edukacyjnych w warunkach polskiej szkoły po 1989 roku. O potrzebie polityki wyrównywania szans edukacyjnych
Abstrakt
Abstract: The equalization of educational chances in Polish school after 1989. About the necessity of the policy of equal educational chances
The article characterizes the actions, the aim of which is the equalization of educational chances which have been taken up by the educational authorities after 1989. The author focuses mainly on the educational reform which took place in 1999. One of the crucial aims of this reform was the equalization of educational chances. The author claims that due to the lack of efficiency of the equalization mechanisms, one should consider the implementation of a comprehensive program of policy of equal educational chances. The policy is a part of social policy and it does not affect only children who are in the school system.
Key words: the equalization of educational chances, the policy of equal educational chancesBibliografia
Bogaj M.: Funkcjonowanie współczesnej szkoły — dylematy teorii i praktyki badań. W: Edukacja w toku przemian. Materiały z konferencji zorganizowanej przez Instytut Pedagogiki w Warszawie WSP TWP w dniu 26 maja 1995 roku. Red. J. Małachowicz. Warszawa 1996.
Długosz P.: Społeczne skutki zmian systemu edukacyjnego. W: Zawirowania systemu edukacji. Z perspektywy socjologicznych warsztatów badawczych. Red. M. Zahorska. Warszawa 2012.
Dyrda B., Koczoń-Zurek S., Przybylska I.: Podstawy prawne i organizacyjne oświaty. Skrypt dla studentów pedagogiki. Katowice 2008.
Guzy-Steinke H.: Między oczekiwaniami a rzeczywistością. Postrzeganie nauczycieli przez gimnazjalistów. Toruń 2007.
Kołaczek B.: Zmiany w polityce edukacyjnej w Polsce w latach dziewięćdziesiątych. „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 1997, nr 2.
Konarzewski K.: Reforma oświaty. Podstawa programowa i warunki kształcenia. Warszawa 2004.
Konarzewski K.: Reforma strukturalna: Gimnazjum. W: Szkolnictwo w pierwszym roku reformy systemu oświaty. Red. K. Konarzewski. Warszawa 2001.
Konstytucja Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej uchwalona przez Sejm Ustawodawczy w dniu 22 lipca 1952 roku. Dz.U. 1976 r. Nr 7, poz. 36.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 roku. Dz.U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.
Kowalewski T.: Wybrane sposoby wyrównywania szans edukacyjnych. „Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy” 2009, z. 14.
Kupisiewicz Cz.: Projekty reform edukacyjnych w Polsce. Warszawa 2006.
Maksymowicz L.: Założenia edukacji wczesnoszkolnej w kontekście zmieniających się oczekiwań współczesnego społeczeństwa. W: Obraz szkoły i nauczyciela. Egzemplifikacje teoretyczne i empiryczne. Red. E. Murawska. Kraków 2010.
MEN: Co warto wiedzieć o reformie programowej? Warszawa 2008.
MEN: Reforma systemu edukacji. Projekt. Warszawa 1998.
Niezgoda M.: Jak patrzeć na zmianę edukacyjną w Polsce?. W: Społeczne skutki zmiany oświatowej w Polsce. Red. M. Niezgoda. Kraków 2011.
Pisz Z.: Studia licencjackie w systemie edukacji na poziomie wyższym. W: Regionalna polityka edukacyjna. Red. R. Rauziński, T. Sołdra-Gwiżdż. Opole 2008.
Pisz Z.: Znaczenie zmian edukacyjnych. W: O roztropną politykę społeczną. Księga pamiątkowa na jubileusz 80-lecia prof. dr. hab. Antoniego Rajkiewicza. Red. J. Auleytne r. Katowice 2002.
Putkiewicz E., Wiłkomirska A.: Szkoły publiczne i niepubliczne. Porównanie środowisk edukacyjnych. Warszawa 2004.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. Dz.U. z 2012 r. Poz. 977.
Rysz-Kowalczyk B.: Lokalny program wyrównywania szans edukacyjnych oraz wspierania edukacji uzdolnionych uczniów. W: Polityka społeczna gmin i powiatów. Kompendium wiedzy o instytucjach i procedurach. Red. B. Ryszk-Kowalczyk. Warszawa 2011.
Rysz-Kowalczyk B.: Subwencja oświatowa. W: Polityka społeczna gmin i powiatów. Kompendium wiedzy o instytucjach i procedurach. Red. B. Ryszk-Kowalczyk. Warszawa 2011.
Śliwierski B.: Problemy współczesnej edukacji. Dekonstrukcja polityki oświatowej III RP. Warszawa 2009.
Ustawa Konstytucyjna z dnia 17 października 1992 r. o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnym. Dz. U. 1992 r. Nr 84, poz. 426.
Ustawa z dnia 15 lipca 1961 roku o rozwoju systemu oświaty i wychowania. Dz.U. z 1961 r. Nr 32, poz. 160 z późn. zm.
Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty. t.j. z 2004 r. Dz.U. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.
Ustawa z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty. Dz.U. z 1991 r. Nr 95, poz. 425.
Wagner I.: Zadania, rola i cele szkoły polskiej. W: Polska szkoła: system oświatowy w procesie przeobrażeń. Red. R. Geisler, D. Marzec, A. Rosół, M.S. Szczepański. Częstochowa—Katowice 1999.
Uniwersytet Śląski w Katowicach
doktor nauk społecznych. Od 2009 roku zatrudniona w Zakładzie Polityki Społecznej Instytutu Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Członek Polskiego Towarzystwa Polityki Społecznej. Skarbnik Towarzystwa Inicjatyw Naukowych. Redaktor tematyczny z zakresu polityki społecznej w Zespole Redakcyjnym czasopisma naukowego ,,Studia Politicae Universitatis Silesiensis”. Zainteresowania naukowe związane z problematyką wyrównywania szans edukacyjnych, polityką edukacyjną, zjawiskiem ubóstwa, w tym jego przestrzennej koncentracji.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
