Japonia w polityce bezpieczeństwa ChRL
Abstrakt
Abstrakt: Japonia w polityce bezpieczeństwa ChRL
Jednym z głównych ogniw bezpieczeństwa Chin, zarówno w przeszłości, jak i współcześnie, są relacje z tego państwa z Japonią, na które silnie oddziałują czynnik historyczny, uwarunkowania gospodarcze i tendencje obu krajów do pełnienia wiodącej roli w regionie Azji Wschodniej. Najistotniejszym problemem, wpływającym na stan wzajemnych stosunków, jest rosnący konflikt dotyczący zasięgu wpływów na obszarach morskich, a w szczególności wysp Senkaku/Diaoyu. Istotne miejsce zarówno w polityce ChRL jak też Japonii zajmuje problem niezależności Tajwanu. W celu zabezpieczenia własnych interesów Chiny podejmują polityczne decyzje dotyczące obszaru wchodzącego w zakres własnej strefy wpływów, intensywnie rozwijają potencjał zbrojny marynarki wojennej, co powoduje adekwatną reakcję Japonii, której podstawą bezpieczeństwa jest dotychczas sojusz ze Stanami Zjednoczonymi. W konsekwencji ujawniają się rosnące napięcia między rządami obu państw i rozwijają się nacjonalistyczne postawy obu społeczeństw.
Słowa kluczowe: polityka bezpieczeństwa Chińskiej Republiki Ludowej, współpraca gospodarcza, potencjał sił marynarki wojennej, uwarunkowania geopolityczne, Tajwan, Senkaku/Diaoyu.
Abstract: Japan in security policy of the PRC
One of the main links of China's security, both in the past and today, involve the relations of that state with Japan, which are strongly affected by the historical factor, economic conditions and trends of both countries to perform a leading role in Eastern Asia. The most important problem affecting the relations is a growing conflict about the range of impacts on marine areas, in particular the islands of Senkaku/Diaoyu. Taiwan independence plays an important role in the politics of both the PRC and Japan. In order to protect own interests, China takes political decisions about the area falling within its own sphere of influence, intensively develop the potential of armed navy, which causes the adequate reaction of Japan, based on security is the alliance with the United States. As a consequence, growing tension can be observed between the governments of the two states, and nationalistic attitudes of both societies develop.
Keywords: security policy of the People's Republic of China, economic cooperation, naval forces, geopolitical considerations, Taiwan, Senkaku/Diaoyu.
Bibliografia
BUCZYŃSKI J.: Polityka bezpieczeństwa Chin w XXI wieku. Warszawa 2010.
CABESTAN J.P.: Polityka zagraniczna Chin. Przeł. E. BRZOZOWSKA. Warszawa 2013.
CIASTOŃ R.: Chiny i Japonia na kursie kolizyjnym?, http://geopolityka.org/analizy/2043-chiny-i-japonia-na-kursie-kolizyjnym (dostęp: 15.05.2013).
CIEŚLIK E.: Efekt smoka. Skutki ekspansji gospodarczej Chin po 1978 roku. Warszawa 2012.
DUBINSKI A.: Stosunki międzynarodowe na dalekim Wschodzie w pierwszym okresie wojny japońsko-chińskiej (1937–1939). W: Historia Dalekiego Wschodu od końca XVI w. do 1945 r. Red. J. ŻUKOW, M. SŁADKOWSKI, A. DUBINSKI. Warszawa 1981.
Geografia świata. Encyklopedia PWN. Społeczeństwo i gospodarka. Red. B. KACZOROWSKI. Warszawa 2008.
GUILLIANR.: Japonia trzecie mocarstwo.Przeł. A. GALICA. Warszawa 1972.
HALIŻAK E.: Zmiana układu sił USA–Chiny a transformacja porządku międzynarodowego. Warszawa 2005.
Historia polityczna Dalekiego Wschodu 1945–1976. Red. E.M. ŻUKOW, M.I. SŁADKOWSKI, G.W. ASTAFIEW, M.S. KAPICA. Warszawa 1986.
http://in.china-embassy.org/eng/zgbd/t519615.htm (dostęp: 10.09.2013).
http://polish.cri.cn/141/2008/05/04/21@75478.htm (dostęp: 10.09.2013).
http://wiadomosci.wp.pl/kat,1356,title,Chiny-opublikowaly-biala-ksiege-nt-spornych-wysp-i-krytykuja-Japonie,wid,14956548,wiadomosc.html?ticaid=1114e7 (dostęp: 10.07.2013).
http://www.azjapacyfik.pl/index_2501.php?b_2501=87 (dostęp: 10.09.2013).
http://www.azjapacyfik.pl_index2501.php?a_2501=4128&b_2501=139 (dostęp:08.08.2013).
http://www.dfat.gov.au(dostęp:07.05.2010).
http://www.fmprc.gov.cn/eng/wjb/zzjg/yzs/gjlb/2721/2722/t15975.shtml (dostęp: 10.09.2013.
http://www.jetro.go.jp/poland/topics/20130227756-topics(dostęp: 10.09.2013).
http://www.politykaglobalna.pl/2011/11/wielka-gra-o-pacyfik/ (dostęp: 20.08.2012).
http://www.rp.pl/artykul/938459.html (dostęp: 25.03.2013).
http://www.stosunkimiedzynarodowe.info/kraj,Chiny,stosunki_dwustronne,Japonia (dostęp:05.07.2013).
http://www.stosunkimiedzynarodowe.info/kraj,Chiny,stosunki_dwustronne,Japonia(dostęp: 05.07.2013).
http://www.stosunkimiedzynarodowe.info/kraj,Chiny,stosunki_dwustronne,Japonia (dostęp: 05.07.2013).
http://www.wprost.pl/ar/326969/Chiny-i-Japonia-rozpoczely-wymiane-handlowa-w-walutach-narodowych/(dostęp: 10.09.2013).
http://wyborcza.biz/Waluty/1,111132,11818079,Chiny_i_Japonia_zaczna_prowadzic_bezposredni_handel.html(dostęp: 10.09.2013).
https://www.jetro.go.jp/en/news/releases/20140228009-news (dostęp: 10.10.2014).
JAKIMOWICZ R.: Spór o Wyspy Kurylskie w okresie prezydentury Władimira Putina. W: Chiny i Japonia. Dylematy mocarstw w Azji Wschodniej. Red. M. Pietrasiak, D. Mierzejewski. Łódź 2009.
JAROCKI M.: Rywalizacja ChRL i Japonii o Wyspy Senkaku. FAE Nr 32. Warszawa 2012, http://www.politykaglobalna.pl/2012/09/chiny-vs-japonia-nowa-odslona-starego-konfliktu/ (dostęp: 25.03.2013).
JEFIMOW G.: Zarys nowożytnej i współczesnej historii Chin. Warszawa 1953.
KAŃSKI W.: Chiny a świat zewnętrzny. Zarys stosunków handlowych z zagranicą. Warszawa 1979.
KAŃSKI W.: Chińska Republika Ludowa. Zarys rozwoju gospodarczego 1949–1969. Warszawa 1971.
KAPICA M.: ChRL: dwa dziesięciolecia– dwie polityki. Warszawa 1971.
KLIMECKI M.: Pekin – Szanghaj – Nankin 1937–1945. Warszawa 2008.
KOŁODZIEJCZYK A.: Chińskie wizje rzeczywistości międzynarodowej. W: Porządek międzynarodowy u progu XXI wieku. Red. R. KUŹNIAR. Warszawa 2005.
KUKUSZKIN K.W., GŁUNIN W.I.: Wojna narodowowyzwoleńcza przeciwko imperializmowi japońskiemu (1937–1945). W: Najnowsza historia Chin 1917–1976. Red. G.W. ASTAFIEW, W.N. NIKIFOROW, M.I. SŁADKOWSKIJ. Warszawa 1976.
LECH Ł.: Spór japońsko-chiński o wyspy Senkaku/Diaoyu, http://lechlukasz.wordpress.com/2010/01/30/spor-japonsko-chinski-o-wyspy-senkakudiaoyu (dostęp: 5.07.2013).
LOBMAN J.: Stosunki chińsko-japońskie. W: Pekin. Dyplomacja i polityka. Szkice o chińskiej polityce zagranicznej. Red. A. HALIMARSKI, J. LOBMAN, Z. PODLASKI. Warszawa 1982.
ŁUSZCZUK M.: Stosunki chińsko-japońskie. W: Chiny w stosunkach międzynarodowych. Red. K. IWAŃCZUK, A. ZIĘTEK. Lublin 2003.
NIWIŃSKI S.A.: Spór Chin i Japonii o Wyspy Senkaku na tle relacji obu krajów. „Stosunki Międzynarodowe” 2012, nr 75–76.
Porozumienie o wolnym handlu – ASEAN – Chiny – WPHI Dżakarta, http://jakarta.trade.gov.pl/pl/aktualnosci/article/a,6835,.html (dostęp: 7.05.2010).
SŁADKOWSKI M.: Chiny i Japonia. Warszawa 1975.
STACHOWIAK F.: Gospodarka narodowa Chińskiej Republiki Ludowej (1949–1982). Warszawa 1984.
SZCZUDLIK-TATAR J.: Rząd ShinzoAbe – zmiany w polityce gospodarczej i zagranicznej Japonii. „Biuletyn PISM” 2013, nr 12.
SZCZUDLIK-TATAR J.: Spór chińsko-japoński o wyspy Diaoyu/Senkaku. „Biuletyn PISM” 2012,nr 85.
YAMASHITA P.: Rosnąca potęga Państwa Środka – szansa i zagrożenie dla Japonii, http://www.psz.pl/Rosnaca-potega-Panstwa-Srodka-szansa-i-zagrozenie-dla-Japonii (dostęp: 10.09.2013).
Uniwersytet Gdański
Marian Mencel, dr, Uniwersytet Gdański, autor książki Chińska Republika Ludowa jako współczesny podmiot środowiska międzynarodowego (Toruń 2016).
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
