Przyszłość sporów zbiorowych w kontekście prawa do podejmowania działań zbiorowych
Abstrakt
Celem artykułu jest próba postawienia diagnozy przyszłych zagrożeń w zakresie prowadzenia sporów zbiorowych. Szczegółowej analizie zostały poddane trzy zagadnienia: monopolu związków zawodowych na organizację strajków na tle niskiego poziomu przynależności pracowników do związków zawodowych; bierności pracodawcy wobec równoczesnego organizowania w jego zakładzie pracy wielu strajków; problematyki prawa do lokautu. W obliczu przedstawionych zagrożeń konieczna jest debata nad przyjęciem w polskim prawie pracy wyjątków od monopolu na organizowanie strajków przez związki zawodowe lub liberalizacją przepisów dotyczących reprezentacji pracowników. Natomiast w kontekście ochrony pracodawcy warto zwrócić szczególną uwagę na prawo do lokautu retorsyjnego.
Słowa kluczowe
zbiorowe prawo pracy; spory zbiorowe; prawo do strajku; prawo do lokautu; związki zawodowe
Bibliografia
Cudowski B.: Spory zbiorowe w polskim prawie pracy. Temida 2, Białystok 1998.
Grzebyk P.: Od rządów siły do rządów prawa. Polski model prawa do strajku na tle standardów unijnego i międzynarodowego prawa pracy. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2019.
Hajn Z.: Zbiorowe prawo pracy. Zarys systemu. Wolters Kluwer, Warszawa 2013.
Kowalczyk A.: Monopol związkowy w zakresie prawa prowadzenia i inicjowania sporu zbiorowego a konstytucyjne prawo do rokowań zbiorowych. „Studia z Zakresu Prawa Pracy i Polityki Społecznej” 2016, Vol. 23, s. 417–427.
Książek D. i in.: Zbiorowe prawo zatrudnienia. Komentarz. Red. nauk. K.W. Baran. Wolters Kluwer, Warszawa 2019.
Masternak Z.: Spory zbiorowe. W: Prawo pracy. Zarys wykładu. Red. Z. Kubot, T. Kuczyński, Z. Masternak, H. Szurgacz. Difin, Warszawa 2010, s. 357–401.
Monnet J.: Zrewidowana Europejska Karta Społeczna – perspektywy ratyfikacji. „Monitor Prawa Pracy” 2006, nr 2, s. 1–14.
Nowik P.: Europejska Karta Społeczna. W: System prawa pracy. T. 10: Międzynarodowe publiczne prawo pracy. Standardy europejskie. Red. K.W. Baran. Wolters Kluwer, Warszawa 2020, s. 1028–1042.
Oniszczuk J.: Prawo do strajku i akcji protestacyjnej. Spory zbiorowe. W: System prawa pracy. T. 5: Zbiorowe prawo pracy. Red. K.W. Baran. Wolters Kluwer, Warszawa 2014, s. 682–794.
Piątkowski J., w: Kodeks pracy. Komentarz. T. 2. Red. nauk. K.W. Baran. Wolters Kluwer, Warszawa 2020, s. 1729–1749.
Seroka W.: Możliwość ratyfikowania przez Polskę art. 6 §4 ZEKS, dotyczącego prawa do akcji zbiorowej. „Monitor Prawa Pracy” 2008, nr 9, s. 461–465.
Skąpski M.: Pojęcie i formy lokautu. W: System prawa pracy. T. 5: Zbiorowe prawo pracy. Red. K.W. Baran. Wolters Kluwer, Warszawa 2014, s. 813–849.
Szmit J.: Reprezentatywność w sporach zbiorowych – niedokończona (r)ewolucja? „Studia z Zakresu Prawa Pracy i Polityki Społecznej” 2020, Vol. 27, z. 2, s. 93–102.
Świątkowski A.M.: Polskie prawo pracy. LexisNexis, Warszawa 2010.
Unterschütz J.: Prawo pracodawców do lokautu. „Monitor Prawa Pracy” 2019, nr 3, s. 7–13.
Unterschütz J.: Selected Instruments of Collective Labour Law in the Light of the European Social Charter (Revised), the EU Charter of Fundamental Rights, the ILO Conventions and the European Pillar of Social Rights. „Studia z Zakresu Prawa Pracy i Polityki Społecznej” 2020, Vol. 27, z. 1, s. 53–65.
Wratny J.: Charakterystyka i ocena wybranych rozwiązań w projekcie zbiorowego kodeksu pracy. „Polityka Społeczna” 2009, T. 420, nr 3, s. 1–7.
Wujczyk M., Pisarczyk Ł.: Ochrona przed dyskryminacją związkową. W: System prawa pracy. T. 3: Indywidualne prawo pracy. Część szczegółowa. Red. K.W. Baran, M. Gersdorf, K. Rączka. Wolters Kluwer, Warszawa 2021, s. 120–127.
Związki zawodowe w Polsce. 11.2019. https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2019/K_138_19.PDF [dostęp: 14.05.2021].
Żołyński J.: Ustawa o rozwiązywaniu sporów zbiorowych. Komentarz. Wzory pism. Wolters Kluwer, Warszawa 2012.
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II Polska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
