Deszcz przenika wszystko. O pocieszeniu
Abstrakt
Wychodząc od wiersza Jaroslava Seiferta podejmujemy próbę namysłu nad smutkiem i możliwością pocieszenia. Przyjmujemy, że smutek jest ważnym wyposażeniem egzystencjalnym człowieka, niezbywalnym i nieuchronnym. Czym w takim razie jest pocieszenie? Szukamy odpowiedzi u Seneki i Cycerona, którzy opracowali swoje taktyki pocieszenia, dochodząc do Franza Kafki i jego krytyki pocieszenia – możliwego, lecz będącego właściwie imitacją pociechy, bowiem rychło natrafiającego na granicę. Jedną z nich są praktyki życia społecznego w obrębie których możliwe jest pocieszenia będące mobilizacją do ich podtrzymania, lecz niedotykające smutku egzystencjalnego. Drugą jest język i jego również ograniczone możliwości w tym zakresie.
Słowa kluczowe
smutek; pocieszenie; pokrzepienie; język; praca
Bibliografia
Augustyn, św. (1937): Państwo Boże. Przekł. anonimowy. Poznań.
Burton Robert (1948): The Anatomy of Melancholy. Vol. 1. London.
Cyceron (1963): Fragmenty „Pocieszenia”. Przeł. W. Kornatowski. W: Cyceron: Pisma filozoficzne. T. 4. Warszawa.
Kafka Franz (1991): Postanowienia. Przeł. A. Kowalkowski. W: F. Kafka: Nowele i miniatury. Gdynia.
Kafka Franz (2019): Prozy utajone. Przeł. Ł. Musiał. Warszawa.
Mizińska Jadwiga (2009): Filozofia pocieszenia. Kraków.
Pawlikowska-Jasnorzewska Maria (1926): Pocałunki. Warszawa.
Scheler Max (1994): Cierpienie, śmierć, dalsze życie. Przeł. A. Węgrzecki. Warszawa.
Seifert Jaroslav (1985): Pocieszenie. Przeł. L. Engelking. „Literatura na Świecie”, nr 3.
Seneka Lucjusz Anneusz (1963a): O pocieszeniu do Helwii. W: Idem: Dialogi. Przeł., wstępem poprzedził i przypisami opatrzył L. Joachimowicz. Warszawa.
Seneka Lucjusz Anneusz (1963b): O pocieszeniu do Marcji. W: Idem: Dialogi. Przeł., wstępem poprzedził i przypisami opatrzył L. Joachimowicz. Warszawa.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
