Miłosz. Północ - Południe (intuicje i fragmenty)

Józef Olejniczak
http://orcid.org/0000-0002-6831-5100

Abstrakt

Autor „czyta” poezję Czesława Miłosza, podążając za pozostawionymi w niej włoskimi śladami. Są nimi zarówno echa udokumentowanych w biografii poety podróży do Włoch i po Włoszech, jak i tropy wywodzone z lektury włoskich pisarzy, fascynacji malarstwem, architekturą oraz ukształtowanym przez człowieka pejzażem. Wszystkie te tropy – jak się okazuje – wprowadzają w najistotniejsze motywy poezji autora Gucia zaczarowanego, a także w zasadnicze dla tej poezji elementy tradycji literackiej. Są też obrazem ewolucji poetyki Miłosza. Esej napisany jest w poetyce fragmentu, jego autor raczej dzieli się interpretacyjnymi intuicjami, niż stawia jednoznaczne konkluzje. Raczej stawia pytania o tajemnice zawarte w wierszach Miłosza, niż udziela jednoznacznych i zamykających odpowiedzi. Niejako „zaprasza” do studiowania wierszy autora Trzech zim. Te włoskie „ślady” prowadzą jednak do konkluzji o spójności dzieła poetyckiego Miłosza.


Słowa kluczowe

Czesław Miłosz; Italia; ślad; trop; poetyka fragmentu

Barańczak Stanisław (2001): Summa Czesława Miłosza. W: Poznawanie Miłosza 2. Część druga 1980–1998. Red. A. Fiut. Wydawnictwo Literackie, Kraków, s. 257–269.

Błoński Jan (1985): Epifanie Miłosza. W: Poznawanie Miłosza. Studia i szkice o twórczości poety. Red. J. Kwiatkowski. Wydawnictwo Literackie, Kraków–Wrocław, s. 205–228.

Błoński Jan (2011): Miłosz jak świat. Wydawnictwo Znak, Kraków.

Fiut Aleksander (1987): Moment wieczny. Poezja Czesława Miłosza. Libella, Paryż.

Fiut Aleksander (2003): W stronę Miłosza. Wydawnictwo Literackie, Kraków.

Franaszek Andrzej (2011): Miłosz. Biografia. Wydawnictwo Znak, Kraków.

Glondys Olga (2011): Kongres Wolności Kultury i wolność Czesława Miłosza: refleksja o zaangażowaniu i drodze do prawdy w dobie zimnej wojny. „Archiwum Emigracji. Studia – Szkice – Dokumenty”, z. 1–2 (14–15), s. 123–152.

Kłosiński Krzysztof (2001): „Wymyka mi się moja ledwo odczuwalna esencja”. Czesław Miłosz. W: Idem: Poezja żalu. Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”, Katowice, s. 118–142.

Kwiatkowski Jerzy (1985): Miejsce Miłosza w poezji polskiej. W: Poznawanie Miłosza. Studia i szkice o twórczości poety. Red. J. Kwiatkowski. Wydawnictwo Literackie, Kraków–Wrocław, s. 51–98.

Miłosz Czesław (1986): Rodzinna Europa. Instytut Literacki, Paryż.

Miłosz Czesław (1990): Rok Myśliwego. Instytut Literacki, Paryż.

Miłosz Czesław (2011): Wiersze wszystkie. Wydawnictwo Znak, Kraków.

Olejniczak Józef (2002): Poeta dziewięćdziesięcioletni ‒ Czesław Miłosz. W: Literatura polska 1990–2000. Red. T. Cieślak, K. Pietrych. T. 1. Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków, s. 61–78.

Olejniczak Józef (2005): „Lubieżny dziad”. O podmiocie w późnych wierszach Czesława Miłosza. W: Z dziejów podmiotu i podmiotowości w literaturach słowiańskich XX wieku. Red. B. Czapik-Lityńska, M. Buczek. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, s. 81–94.

Olejniczak Józef (2006a): Eurydyka, Orfeusz, Miłosz, miłość, śmierć, poezja… „Świat i Słowo”, nr 1 (6), s. 173–190.

Olejniczak Józef (2006b): „Lubieżny dziad” i „Łysa pała”. W: Świat przez pryzmat Ja. Studia i interpretacje. 2. Red. B. Gontarz, M. Krakowiak. Wydawnictwo Agencja Wydawnicza Para, Katowice, s. 33–38.

Stala Marian (1985): Brzegi Lemanu. W: Poznawanie Miłosza. Studia i szkice o twórczości poety. Red. J. Kwiatkowski. Wydawnictwo Literackie, Kraków–Wrocław, s. 404–418.

Wat Aleksander (2001): Pisma zebrane. T. 3: Dziennik bez samogłosek. Oprac. oraz przypisami i indeksem opatrzyli K. i P. Pietrychowie. Czytelnik, Warszawa.

Wójcik Tomasz (2009): Italia Czesława Miłosza (zapisy poetyckie). „Prace Filologiczne. Seria literaturoznawcza”, T. 57, s. 257–273.

Pobierz

Opublikowane : 2022-05-19


OlejniczakJ. (2022). Miłosz. Północ - Południe (intuicje i fragmenty). Fabrica Litterarum Polono-Italica, (4), 1-18. https://doi.org/10.31261/FLPI.2022.04.10

Józef Olejniczak  jozef.olejniczak@us.edu.pl
Uniwersytet Śląski w Katowicach  Polska
http://orcid.org/0000-0002-6831-5100




Copyright (c) 2022 Fabrica Litterarum Polono-Italica

Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).