Na fundamencie braku. "Ghetto potępione" czytane na nowo
Abstrakt
The paper is an attempt to analyse and interpret one of Kazimiera Alberti’s novel, The Decried Ghetto / Ghetto potępione, using new theoretical tools and methodology, i.a. Derrida’s deconstruction and feminist approach. The novel’s main character, Róża Grünszpann, not only torments herself with self-reproach and her own prejudices towards ethnic group, she came from – she also struggles with gender perception. These three factors are inseparably connected. Hence, Róża – by helping people from her childhood home, the ghetto – tries to manage her own fears, repulsion and identity issues.
Słowa kluczowe
Kazimiera Alberti; kwestie płci; problemy tożsamościowe; perspektywa feministyczna; Ghetto potępione
Bibliografia
Alberti Kazimiera (1931): Ghetto potępione. Opowieść o duszy żydowskiej. Warszawa.
Borkowska Grażyna (1996): Cudzoziemki. Studia o polskiej prozie kobiecej. Warszawa.
Brach-Czaina Jolanta (1992): Szczeliny istnienia. Warszawa.
Cixous Hélène (1993): Śmiech Meduzy. Tłum. A. Nasiłowska. „Teksty Drugie”, nr 4/5/6.
Cohen Abraham (2002): Talmud. Tłum. R. Gromacka. Warszawa 2002.
Daly Mary (1977): Beyond God the Father. Toward a philosophy of Women’s Liberation. Boston.
Daly Mary (1991): Gyn/Ecology. The metaethics of radical feminism. Boston.
Freud Zygmunt (1994): Człowiek imieniem Mojżesz a religia monoteistyczna. Tłum. A. Ochocki i J. Prokopiuk. Warszawa.
Gilligan Carol (1982): In a different voice. Psychological theory and women’s development. Massachusetts.
Groth Jarosław (2000): Ojciec jako metafora. Przez fazę lustra do Imienia Ojca. Poznań.
Irigaray Lucy (1981): Le corps-à-corps avec la mère. Ottawa.
Kłosińska Krystyna (1999): Ciało, pożądanie, ubranie: o wczesnych powieściach Gabrieli Zapolskiej. Kraków.
Kłosińska Krystyna (2010): Feministyczna krytyka literacka. Katowice.
Kolarzowa Romana (2006): Wprowadzenie do tradycji i myśli żydowskiej. Rzeszów.
Kristeva Julia (2007): Potęga obrzydzenia. Esej o wstręcie. Tłum. M. Falski. Kraków.
Lang Hermann (2005): Język i nieświadomość. Podstawy teorii psychoanalitycznej Jacques’a Lacana. Przeł. P. Piszczatowski. Gdańsk.
Loska Krzysztof (2008): Spojrzenie i plama – od Hitchcocka do Lacana (i z powrotem). W: Lacan, Žižek – rewolucja pod spodem. Red. P. Czapliński. Poznań.
Magiera Halina (2010): Od popularności do literackiego niebytu. „Bielsko-Żywieckie Studia Teologiczne”. T. 11. Bielsko-Biała.
Sontag Susan (1984): Choroba jako metafora. W: Osoby. Wybór, oprac. i red. M. Janion, S. Rosiek. Gdańsk.
Szubert Mateusz (2008): Kulturowe wzory prezentacji gruźlicy i gruźlików w literaturze polskiej przełomu XIX i XX wieku. Katowice. W: http: //www.sbc.org.pl/Content/12021/doktorat2917.pdf [dostęp: 10.01.2014].
Szwed Anna (2006): Ta, która spogląda na króla. Rola kobiety w tradycyjnym judaizmie. W: Kobiety i religie. Red. K. Leszczyńska, A. Kościańska. Kraków.
Ślęczka Kazimierz (1999): Feminizm. Ideologie i koncepcje społeczne współczesnego feminizmu. Katowice.
Wittig Monique (1992): The straight mind and other essays. New York.
Zdaniewiczowa Irena (1931): Ghetto potępione. „Życie Nowogrodzkie”, nr 56.
Žižek Slavoj (2003): Patrząc z ukosa. Do Lacana przez kulturę popularną. Kraków.
Szkoła Podstawowa nr 2 im. J. Fałata w Bystrej z Oddziałami Sportowymi Polska
http://orcid.org/0000-0002-3106-0781
doktor nauk humanistycznych, absolwentka Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Śląskiego, zawodowo związana ze Szkołą Podstawową nr 2 im. J. Fałata w Bystrej z Oddziałami Sportowymi. Swoją pracę doktorską poświęciła życiu i twórczości Kazimiery Alberti. Jest także autorką licznych publikacji dotyczących dzieła i biografii autorki Ghetta potępionego, np.: Od popularności do literackiego niebytu („Bielsko‑Żywieckie Studia Teologiczne”. T. 11. Bielsko-Biała 2010), Prasa i dokumenty życia społecznego międzywojnia o sprawach kulturalnych Kazimiery Alberti („Studia Bibliologiczne”. T. 19. Katowice 2011), „…w typie swoim jedyny w Polsce” – o Witkacym w listach Kazimiery Alberti do Marii Grabowieckiej („Witkacy!” 2018, nr 2).
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
