Etyka i polityka. O twórczości Pawła Smoleńskiego

Monika Wiszniowska

doi:10.31261/FLPI.2023.06.06

Published: 2023-04-20

No. 2(6) (2023)

Ethics and Politics. On the Work of Paweł Smoleński

Monika Wiszniowska

Section: Articles and Studies

https://doi.org/10.31261/FLPI.2023.06.06

Abstract

In her article, Monika Wiszniowska looks into Paweł Smoleński’s creativeness. Smoleński is a reporter and publicist, since 1989 a journalist affiliated with „Gazeta Wyborcza”, and an author of many books in which he has written on Polish and international issues, regarded as the most important observer of Israeli and Middle East affairs. Wiszniowska focuses on Smoleński’s two roles, adequately concretized in two textual layers. The first role is that of a social and political writer, realized in this part of a text which tells the reader
about the world, using the available knowledge and acting as a guide to unknown parts of the world. He tries to understand this world, and to explain the phenomena that occurr in it. In his books, Smoleński is not trying to convey or make visible his ideology but rather to present the ideas that influence the text’s structure. One can find those ideas not only in the few passages which present the author’s way of thinking, but above all in deeper layers of narration, where one can discover Smolenski’s perception of the world. The other role is that of a writer-humanist who cannot narrate any complicated events in our present day reality without concentrating on the fate on an individual human being. He listens to his protagonists’ stories as they tell about their experiences but also as they expose their individual ways of thinking. In Smolenski’s tales, not only those concerning the Middle East, we find incorporated an ethical project which is based on such European values as rationalism and the anthropocentric perspective. Both roles complement each other creating the original idiom of Smolenski’s work.

Keywords:

Paweł Smoleński , literature journalism , ethics , politics

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Wiszniowska, M. (2023). Ethics and Politics. On the Work of Paweł Smoleński. Fabrica Litterarum Polono-Italica, (2(6), 1–17. https://doi.org/10.31261/FLPI.2023.06.06

Cited by / Share

References

Antczak Jacek, wybór, kompozycja, uzupełnienia oraz dokumentacja (2007): Reporterka. Rozmowy z Hanną Krall. Rosner i Wspólnicy, Warszawa.
Google Scholar

Bachtin Michaił (2009): Problemy twórczości Dostojewskiego. W: Ja – inny. Wokół Bachtina. Antologia. T. 1. Red. D. Ulicka. Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, Kraków, s. 151–308.
Google Scholar

Chomiuk Aleksandra (2012): Literackie obrazy Rosji w polskiej prozie podróżniczej ostatniego dwudziestolecia. W: Literatura i jej obrzeża. Prace ofiarowane pani Profesor Marii Woźniakiewicz-Dziadosz. Red. A. Chomiuk i M. Ryszkiewicz. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, s. 173–194.
Google Scholar

Czapliński Przemysław (2008): Kłopoty z nowoczesnością. W: „Życie jest z przenikania…”. Szkice o twórczości Ryszarda Kapuścińskiego. Zebrał, oprac. i wstępem opatrzył B. Wróblewski. Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa, s. 273–292.
Google Scholar

Czapliński Przemysław (2009): Polityka literatury, czyli pokazywanie języka. W: Polityka literatury. Przewodnik Krytyki Politycznej. Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa, s. 6–39.
Google Scholar

Dziemidok Bohdan (2008): O filozofii człowieka i filozofii kultury Ryszarda Kapuścińskiego. W: „Życie jest z przenikania…”. Szkice o twórczości Ryszarda Kapuścińskiego. Zebrał, oprac. i wstępem opatrzył B. Wróblewski. Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa, s. 207–224.
Google Scholar

Gopnik Adam (2022): Manifest nosorożca. Rozprawa z liberalizmem. Przeł. P. Beniuszys. Libertél, Łódź.
Google Scholar

Handke Ryszard (1992): Komunikacja aksjologiczna – nośniki wartości w literaturze. W: Problematyka aksjologiczna w nauce o literaturze. Studia. Red. S. Sawicki, A. Tyszczyk. Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin, s. 199–222.
Google Scholar

Horodecka Magdalena (2017), Monologowa forma reportażowa Swietłany Aleksijewicz. Reprezentacja bliskiego Innego w „Czasach secondhand”. „Zagadnienia Rodzajów Literackich”, nr 60, z. 2, s. 127–144.
Google Scholar

Kapuściński Ryszard (1993): Imperium. Czytelnik, Warszawa.
Google Scholar

Kapuściński Ryszard (2000): Lapidarium IV. Czytelnik, Warszawa.
Google Scholar

Kapuściński Ryszard (2006): Ten Inny. Znak, Kraków.
Google Scholar

Kapuściński Ryszard (2022): [b.t.]. https://kapuscinski.info/szachinszach/ [dostęp: 09.08.2022].
Google Scholar

Koc Krzysztof (2020): Niebezpieczny urok jednoznaczności – Paweł Smoleński „Wnuki Jozuego” (dydaktyka ostrzegawcza). „Z Teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego”, T. 29, s. 27–40.
Google Scholar

MacIntyre Alasdair (2009): Etyka i polityka. Przeł. A. Chmielewski, D. Drałus, K. Liszka [i in.]. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar

Michnik Adam (2014): [Wypowiedź zamieszczona na czwartej stronie okładki]. W: P. Smoleński: Oczy zasypane piaskiem. Notatki z Palestyny. Wydawnictwo Czarne, Wołowiec.
Google Scholar

Nowacka Beata (2018): „Szachinszach” Ryszarda Kapuścińskiego: paradoksy społecznego odbioru. W: Literatura (i kultura) polska w świecie. Red. R. Cudak, K. Pospiszil, A. Tambor, A. Rudzińska. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice s. 249–260.
Google Scholar

Nowacka Beata, Ziątek Zygmunt (2008): Ryszard Kapuściński: Biografia pisarza. Znak, Kraków.
Google Scholar

Oz Amos (2022): Na ziemi Izraela. Przeł. M. Sommer, ze wstępem P. Smoleńskiego. Wydawnictwo Czarne, Wołowiec.
Google Scholar

Phelan James (2011): Wybór Sethe. „Umiłowana” i etyka lektury. W: Sztuka interpretacji w ostatnim półwieczu. T. 3. Red. H. Markiewicz przy współudziale T. Walas. Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, Kraków.
Google Scholar

Ricoeur Paul (2006): Pamięć, historia, zapomnienie. Przeł. J. Margański. Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, Kraków.
Google Scholar

Rorty Richard (2002): Etyka zasad a etyka wrażliwości. Przeł. D. Arbiszewska. „Teksty Drugie”, nr 1–2, s. 51–63.
Google Scholar

Sasnal Partycja (2016): [Wypowiedź zamieszczona na czwartej stronie okładki]. W: P. Smoleński: Wieje szarkijja. Beduini z pustyni Negew. Wydawnictwo Czarne, Wołowiec.
Google Scholar

Smoleński Paweł (1994): Salon patriotów. Oficyna Wydawnicza Rytm, Warszawa.
Google Scholar

Smoleński Paweł (2009): Powiatowa rewolucja moralna. Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, Kraków.
Google Scholar

Smoleński Paweł (2012): Irak. Piekło w raju. Wydawnictwo Czarne, Wołowiec.
Google Scholar

Smoleński Paweł (2014): Oczy zasypane piaskiem. Notatki z Palestyny. Wydawnictwo Czarne, Wołowiec.
Google Scholar

Smoleński Paweł (2015): Izrael już nie frunie. Wydawnictwo Czarne, Wołowiec.
Google Scholar

Smoleński Paweł (2016a): Wieje szarkijja. Beduini z pustyni Negew. Wydawnictwo Czarne, Wołowiec.
Google Scholar

Smoleński Paweł (2016b): Zielone migdały, czyli po co światu Kurdowie. Wydawnictwo Czarne, Wołowiec.
Google Scholar

Smoleński Paweł (2019): Wnuki Jozuego. Wydawnictwo Czarne, Wołowiec.
Google Scholar

Smoleński Paweł (2022): Jadąc pierwszy raz do Izraela, nie wiedziałem, że tak się zachwycę. Z Pawłem Smoleńskim rozmawia Katarzyna Kojzar. https://kultura.onet.pl/wywiady-i-artykuly/pawel-smolenski-jadac-pierwszy-raz-do-izraela-nie-wiedzialem-ze-tak-sie-zachwyce/rmwcjsm [dostęp: 09.08.2022].
Google Scholar

Smoleński Paweł [ps. Tomasz Jerz] (1989): Pokolenie kryzysu. Instytut Literacki, Paryż.
Google Scholar

Walewska-Baka Martyna (2022): Konstruowanie tożsamości beduińskiej w perspektywie kolonialnej. Wokół reportażu „Wieje Szakijja. Beduini z pustyni Negew” Pawła Smoleńskiego. „Studia Humanistyczne AGH”, nr 1, s. 61–74.
Google Scholar

Wiszniowska Monika (2013): Eksploracje. W: A. Dębska-Kossakowska, B. Gonatrz,
Google Scholar

M. Wiszniowska: Literackie reprezentacje historii: świadectwa – mediatyzacje – eksploracje. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, s. 167–238.
Google Scholar

Wiszniowska Monika (2017): Zobaczyć – opisać – zrozumieć. Polskie reportaże literackie o rosyjskim imperium. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Google Scholar

Wiszniowska Monika (2018): Demitologizacja polskiej historii w reportażach literackich Pawła Smoleńskiego. „Prace Literackie”, T. 58, s. 165–174, https://doi.org.10.19195/00794767.58.15.
Google Scholar

No. 2(6) (2023)
Published: 2023-09-08

eISSN: 2658-185X

10.31261/FLPI

Publisher

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego | University of Silesia Press

Submit