Film Wandy Jakubowskiej i Igora Newerlego „Król Maciuś I" (1957) – recepcja medialna i przesłanie ideowo-wychowawcze
Abstrakt
In his article, Adrian Uljasz discusses media reception and the ideological and educational message of the adaptation of Janusz Korczak’s novel King Matt the First, the film King Matthew I (directed by Wanda Jakubowska, screenplay by Wanda Jakubowska and Igor Newerly) (1957). Uljasz addresses the means of artistic expression on which the authors based the educational message of this film. By media reception Uljasz understands the reception of Jakubowska and Newerly’s works in the media, from traditional printed
works to the contemporary metamedium, the Internet. This research topic has gained in importance due to the anniversaries related to Korczak and Newerly. In 2022, eighty years had passed since the deaths of Korczak and his pupils and employees from the Jewish orphanage in Warsaw (1942). 1987 saw the death of Igor Newerly, educator and writer, co-author of the script for Jakubowska’s adaptation and Korczak’s close associate from the Warsaw orphanage. The film can be regarded in terms of transference of the views of
these two writers-educators.
Słowa kluczowe
Janusz Korczak; Igor Newerly; Wanda Jakubowska; film Król Maciuś I
Bibliografia
Armata J.: Historia. Od wielkiej przygody do teoretycznie możliwej katastrofy. W: J. Armata, A. Wróblewska: Polski film dla dzieci i młodzieży. Fundacja Kino, Warszawa 2014, s. 11–38.
Bukowiecki L.: „Król Maciuś I”. „Ilustrowany Kurier Polski” 1958, nr 76, s. 4.
Czachorowska A.: O sztuce przyjaźni na podstawie filmu Wandy Jakubowskiej „Król Maciuś I”. Wywiad z panem Ludwikiem Haliczem, który grał rolę Felka. [Scenariusz lekcji]. EdukacjaFilmowa.pl. https://edukacja‑filmowa.pl/krol-macius-i-1957/ [dostęp: 18.10.2022].
Czapińska W., Kazan K.: Wanda Jakubowska o pracy kobiety – reżysera filmowego. „Ekran” 1958, nr 10, s. 2–3.
Dziś czytamy. „Ilustrowany Kurier Polski” 1958, nr 76, s. 4.
Falkowska W.: Kalendarz życia, działalności i twórczości Janusza Korczaka. Nasza Księgarnia, Warszawa 1989.
Filmowe dzieje króla Maciusia. Rozmawiał W. Giżycki. „Film” 1957, nr 26, s. 8–9, 15–16.
Hendrykowski M.: Polski film fabularny dla dzieci i młodzieży. Ogólnopolski Ośrodek Sztuki dla Dzieci i Młodzieży, Poznań 1994.
Idziemy do kina. „Film” 1958, nr 7, s. 2.
Janicki S.: Bajka dla dzieci… i dla dorosłych. „Film” 1958, nr 15, s. 4–5.
Kołodyński A.: W poszukiwaniu formuły. W: Twórcy filmu dziecięcego w Polsce. Oprac. red. i autorzy haseł J. Szymański, B. Tyma. Ogólnopolski Ośrodek Sztuki dla Dzieci i Młodzieży, Poznań 1987, s. 7–15.
Korczak J.: Król Maciuś na wyspie bezludnej. W: Idem: Dzieła. T. 8: Król Maciuś Pierwszy. Król Maciuś na wyspie bezludnej. Oficyna Wydawnicza Latona, Warszawa 1992, s. 251–424.
Korczak J.: Król Maciuś Pierwszy. W: Idem: Dzieła. T. 8: Król Maciuś Pierwszy. Król Maciuś na wyspie bezludnej. Oficyna Wydawnicza Latona, Warszawa 1992, s. 7–249.
Kowalski T.: Król Maciuś na plakacie. „Film” 1958, nr 19, s. 13.
Król Maciuś I. Film Polski.pl – Internetowa Baza Filmu Polskiego. https://filmpolski.pl/fp/index.php?film=122369 [dostęp: 14.10.2022].
Król Maciuś I. Filmweb. https://www.filmweb.pl/film/Król+Maciuś+I-1957-6881 [dostęp: 18.10.2022].
Król Maciuś I. Plakaty. Filmweb. https://www.filmweb.pl/film/Król+Maciuś+I-1957-6881/posters [dostęp: 18.10.2022]
Król Maciuś I (1957). Forum. Filmweb. https://www.filmweb.pl/film/Król+Maciuś+I-1957-6881/discussion [dostęp: 18.10.2022].
Król Maciuś I (1958). Telemagazyn. https://www.telemagazyn.pl/film/krol-macius-i-1529642/ [dostęp: 8.10.2022].
Król Maciuś I (2002). Forum. Filmweb. https://www.filmweb.pl/serialKról+Maciuś+I-2002-228405/discussion [dostęp: 26.10.2022].
Król Maciuś I (2007). Forum. Filmweb. https://www.filmweb.pl/film/Król+Maciuś+I-2007-456538/discussion [dostęp: 26.10.2022].
Król Maciuś Pierwszy cały film 1958. Reż. W. Jakubowska. 89’23’’. YouTube, CINEMA. https://www.youtube.com/watch?v=MbXdgpi3TZc [dostęp: 19.10.2022].
Lebiedź K.: Król Maciuś i Rex. „Ekran” 1958, nr 16, s. 3.
Olczak-Ronikier J.: Korczak. Próba biografii. Wydawnictwo W.A.B., Warszawa 2011.
Opoczyńska H.: Filmografia. W: Historia filmu polskiego. T. 4: 1957–1961. Red. J. Toeplitz. Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1980, s. 423–466.
Ornatowski Z.A.: Wiwat „Król Maciuś Pierwszy”. „Ekran” 1958, nr 1, s. 7.
Ozimek S.: Od wojny w dzień powszedni. W: Historia filmu polskiego. T. 4: 1957–1961. Red. J. Toeplitz. Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1980, s. 129–198.
Piątek J.: Król Maciuś I. W: Leksykon polskich filmów fabularnych. Red. J. Słodowski. Wydawnictwo Wiedza i Życie S.A., Warszawa 2001, s. 364–365.
Polakowska A.: Korczak Janusz 1878 (1879?)–1942. W: Dawni pisarze polscy od początków piśmiennictwa do Młodej Polski. Przewodnik biograficzny i bibliograficzny. Red. W. Albrecht-Szymanowska, R. Loth, J. Maciejewski. T. 2: I–Me. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2001, s. 193–197.
Posłuchajmy, co mówią o filmie „Król Maciuś I”. „Film” 1958, nr 17, s. 10.
Spojrzenie wstecz. Z W. Jakubowską rozmawia B. Hollender. W: M. Talarczyk-Gubała: Wanda Jakubowska. Od nowa. Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2015, s. 311–318.
Szczerba J.: DVD polecają: Jakub Socha, Jacek Szczerba. „Gazeta Wyborcza – Duży Format” 2011, nr 22 (z 9 czerwca 2011 r.), s. 22–23.
Talarczyk-Gubała M.: Wanda Jakubowska. Od nowa. Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2015.
Vaulin J.: Nieudane arcydzieło. „Film” 1958, nr 18, s. 6.
[Wyniki wyszukiwania filmu Król Maciuś I]. Adapter. https://adapter.pl/?s=Król+Maciuś [dostęp: 20.10.2022].
Za kulisami filmu „Król Maciuś I”. Zdj. L. Wdowiński. Tekst J. Peltz. „Film” 1957, nr 15, s. 7.
Ziółkowski P.: Samorząd uczniowski – idee, uwarunkowania i doświadczenia. Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Gospodarki, Bydgoszcz 2014. Pobrano z: https://kpbc.ukw.edu.pl/Content/92679/Samorzad_Uczniowski-idee_uwarunkowania_i_doswiadczenia.pdf [20.10.2022].
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
