Środowiskowe konteksty nierówności w zdrowiu na przykładzie danych z zakresu epidemiologii chorób nowotworowych w Polsce i województwie śląskim


Abstrakt

Health inequalities are being increasingly considered in describing population health and creating health policies. Particular emphasis is put on the so-called social inequalities, however, it is emphasized that they may also be conditioned by biological or environmental factors. The latter type of inequalities is the subject of interest in the present study. The presented research results are a part of wider diagnostic activities that were undertaken within the Onkogranty II project. They include a comparison of data on the epidemiology of cancer caused by low physical activity and poor diet in the province of Silesia and throughout the country.


Słowa kluczowe

health inequalities; environment; cancer epidemiology; diet; physical activity

Agenda na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju 2030: w kierunku pomyślnego wdrażania w Polsce. OECD, listopad 2017. https://www.oecd.org/poland/Better-Policy-Series-Poland-Nov-2017-PL.pdf [14.02.2019].

Aktywność fizyczna. Krajowy Rejestr Nowotworów. http://onkologia.org.pl/aktywnosc-fizyczna/ [14.02.2019].

B a ń k a A.: Społeczna psychologia środowiskowa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2002.

C i a n c i a r a D.: Trzy dekady promocji zdrowia – czas działać. „Problemy Higieny i Epidemiologii” 2011, nr 92 (1).

Dieta. Krajowy Rejestr Nowotworów. http://onkologia.org.pl/dieta/[14.02.2019].

K o w a l c z e w s k a - G r a b o w s k a K.: Promocja zdrowia w środowisku lokalnym. Założenia teoretyczne i praktyczne egzemplifikacje (perspektywa pedagogiczna). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2013.

M a ł k o w s k a - S z k u t n i k A.: Wsparcie społeczne a zdrowie. W: Edukacja zdrowotna. Podstawy teoretyczne, metodyka, praktyka. Red. B. W o y n a r o w s k a. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2017.

M a z u r J.: Czynniki społeczno-ekonomiczne warunkujące zdrowie, nierówności społeczne i nierówności w zdrowiu. W: Edukacja zdrowotna. Podstawy teoretyczne, metodyka, praktyka. Red. B. W o y n a r o w s k a. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2017.

Priorytety dla regionalnej polityki zdrowotnej. Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach. Data aktualizacji: 2016. http://www.katowice.uw.gov.pl/wydzial/wydzial-zdrowia/priorytety-dla-regionalnej-polityki-zdrowotnej [4.12.2018].

[Raporty]. Krajowy Rejestr Nowotworów. http://onkologia.org.pl/raporty/ [2.01.2019].

Raporty Wydziału Zdrowia Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach. http://www.katowice.uw.gov.pl/wydzial/wydzial-zdrowia/zadania-oddzialu-analiz-i-statystyki-medycznej [24.11.2018].

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 4 sierpnia 2016 r. w sprawie Narodowego Programu Zdrowia na lata 2016–2020. Dz.U. 2016, poz. 1492.

http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20160001492 [14.02.2019].

S y r e k E.: Możliwości działania pedagogów społecznych w obszarze promocji zdrowia. W: Pedagog społeczny w meandrach środowiska lokalnego. Red. B. K r o m o l i c k a. Szczecin: Katedra Pedagogiki Społecznej Uniwersytetu Szczecińskiego – Ars Atelier, 2008.

S y r e k E.: Środowisko życia człowieka – niektóre zagrożenia zdrowia publicznego. W: Środowiska uczestnictwa społecznego jednostek, kategorii i grup (doświadczenia socjalizacyjne i biograficzne). Red. J. M o d r z e w s k i, A. M a t y s i a k - B ł a s z c z y k, E. W ł o d a r c z y k. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2018.

WHO Global Urban Ambient Air Pollution Database (update 2016). https://www.who.int/phe/health_topics/outdoorair/databases/cities/en/ [14.02.2019].

W o y n a r o w s k a B.: Modele czynników warunkujących zdrowie. W: Edukacja zdrowotna. Podstawy teoretyczne, metodyka, praktyka. Red. B. W o y n a r o w s k a. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2017.

Zdrowe środowisko, zdrowi ludzie. Streszczenie. Raport tematyczny. Sesja poświęcona przeglądowi polityk. Druga sesja Zgromadzenia Środowiskowego Narodów Zjednoczonych Programu Narodów Zjednoczonych ds. Środowiska. Nairobi, 23–27 maja 2016. https://gridw.pl/images/documents/geo6/GEO6_streszczenie_PL_web.pdf [14.02.2019]

Pobierz

Opublikowane : 2019-09-25

Share |

Borzucka-SitkiewiczK., & LeksyK. (2019). Środowiskowe konteksty nierówności w zdrowiu na przykładzie danych z zakresu epidemiologii chorób nowotworowych w Polsce i województwie śląskim. Chowanna, 383-396. https://doi.org/10.31261/CHOWANNA.2019.S.21

Katarzyna Borzucka-Sitkiewicz 
Uniwersytet Śląski  Polska
https://orcid.org/0000-0001-6079-3880
Karina Leksy 
Uniwersytet Śląski  Polska
https://orcid.org/0000-0001-5907-7836




Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.

Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).