The Editorial Board of International Journal of Research in E-learning (IJREL) is privileged to present a new volume 10(1) 2024. The content of the current issue was divided into three chapters. The first chapter is devoted to Theoretical, Methodological and Practical Aspects and Psychological Determinants of ICT and E-Learning in Education and includes three articles. The second contains also three articles concerned with Innovative Methods and Technology in Education. The third concerns Research on Distance, Online and Blended Learning before, during and after the pandemic time of COVID-19 and includes two articles.

MOOCs to kursy e-learningowe tworzone przez uniwersytety, instytucje badawcze, podmioty biznesowe i rządowe. Uniwersytety upowszechniają w nich najnowszą wiedzę, a podmioty biznesowe ułatwiają rozwijanie kompetencji, szczególnie z zakresu biznesu, ekonomii i informatyki. Paradoks polega na tym, że choć MOOCs są otwarte dla globalnych użytkowników, to jednak prezentują cechy charakterystyczne dla kultur swych twórców i administratorów, ponieważ są tworzone lokalnie. Aby zidentyfikować cechy kultur widoczne w strukturze i treści wybranych kursów MOOC, przeanalizowano 267 kursów na temat creative writing zamieszczonych na 5 platformach: Coursera (USA), FutureLearn (Wielka Brytania), XuetangX (Chiny), JMOOC (Japonia) i Skill Academy (Indonezja). Okazało się, że Skill Academy i Coursera są najbardziej ukierunkowane na cele biznesowo-marketingowe, choć reprezentują odmienne kultury. Natomiast kursy chińskie, japońskie
i indonezyjskie konsekwentnie odzwierciedlają reaktywność tych kultur i są zorientowane na ludzi oraz afiliację. Prezentują holistyczne podejście do uczenia (nacisk na kontekst), czyli wykorzystują wykłady na żywo, co nie zdarza się na obu platformach zachodnich. Dlatego za mit należy uznać stwierdzenie, że MOOC jest lustrem kultury, w której powstał. Platforma MOOC prezentuje interesy administratorów i właścicieli. Platforma odzwierciedla jednak tylko niektóre kulturowe cechy głęboko zakorzenionych praktyk edukacyjnych. Właścicieli platform diametralnie różnią cele ich działalności: akademickie (przekazywanie wiedzy ogólnej odchodzące do przeszłości po komercjalizacji Coursery i edX), marketingowe (nastawione na zdobycie klientów i pracowników) lub gospodarczo-polityczne (XuetangX). Aby MOOC był użyteczny dla reprezentantów innej kultury, potrzebne jest nie tylko tłumaczenie na inny język, lecz także modyfikacja celów i metod nauczania, treści i szaty graficznej. 

Wraz z rozwojem edukacji cyfrowej, gamifikacja stała się potencjalną strategią zwiększająca zaangażowanie i przyrost kompetencji studentów w różnych dziedzinach akademickich. Niniejsze badanie ma na celu ocenę wpływu gamifikacji na skuteczność uczenia się angielskiego słownictwa technicznego. Wykorzystano dane zebrane od studentów studiów magisterskich Politechniki Gdańskiej, zapisanych na semestralny kurs języka technicznego, oferowany przez Centrum Języków Obcych. Przeprowadzono analizę porównawczą wyników testów diagnostycznych, ocen końcowych oraz częstotliwości korzystania z materiałów kursowych przez studentów. Dane z ankiet dostarczyły wglądu w postrzeganie przez studentów zgamifikowanych aktywności. Wyniki wskazują, że wprowadzenie gamifikacji miało pozytywny wpływ na skuteczność uczenia się w trakcie kursu online. Dzięki interakcjom wynikłym z wprowadzenia elementów gamifikacji, uczestnicy wykazali wyższy poziom motywacji, chęć aktywnego uczestnictwa oraz głębsze zrozumienie terminologii technicznej Wyniki badania stanowią przyczynek do dyskusji na temat korzyści z gamifikacji w nauczaniu online, zwłaszcza w kontekście nauczania słownictwa technicznego, i oferują cenne wskazówki dla edukatorów i projektantów kursów, którzy poszukują innowacyjnych podejść zmierzających do optymalizacji doświadczeń edukacyjnych w wirtualnych środowiskach.

Badanie podkreśla istotę grywalizacji i testowania programu nauczania z elementami grywalizacji "Sukces społeczny" w procesie edukacyjnym instytucji edukacyjnych. Zastosowane metody teoretyczne to analiza, synteza, porównanie, systematyzacja, uogólnienie źródeł psychologicznych i pedagogicznych dotyczących problemu sukcesu społecznego i możliwości jego kształtowania u młodzieży w pozaszkolnym i ogólnokształcącym szkolnictwie średnim, specyfikacja w celu koordynacji treści programu nauczania "Sukces społeczny" i procesu jego testowania; metody empiryczne – obserwacja, kwestionariusze do zbierania informacji empirycznych, ankiety błyskawiczne dotyczące świadomości cech osobowości odnoszącej sukcesy, testowanie programu i ocena wyników. Badacze opisują program nauczania "Sukces społeczny", w szczególności określają jego docelowe kierunki i kluczowe kompetencje nastolatków, podkreślają narzędzia grywalizacji niezbędne do wdrożenia programu i dowiadują się, że format mieszany jest optymalnym formatem do jego wdrożenia, ponieważ łączy w sobie zalety uczenia się offline i online i może być skuteczny w warunkach zwiększonego zagrożenia związanego ze stanem wojennym. W artykule przeprowadzono refleksję pedagogiczną i stwierdzono, że zgodnie z wynikami ankiety błyskawicznej młodzież werbalizuje dwa najczęstsze portrety osobowości odnoszącej sukcesy społeczne (w oparciu o zewnętrzne wskaźniki sukcesu i cechy osobiste); zgodnie z wynikami ankiety zdecydowana większość respondentów pozytywnie postrzegała narzędzia do gier i uznawała własne działania za produktywne podczas nauki opartej na grywalizacji. Potrzebne są dalsze badania nad wykorzystaniem narzędzi grywalizacyjnych dla dzieci w różnym wieku, w tym ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, oraz nad stworzeniem algorytmu wykorzystania elementów grywalizacji w różnych instytucjach edukacyjnych.

W artykule omówiono wykorzystanie języka R, a szczególnie narzędzia RShiny, do tworzenia interaktywnych raportów w dziedzinie analizy danych medycznych. Autorzy podkreślają potrzebę interdyscyplinarnego podejścia do nauczania statystyki wśród studentów medycyny. Przedstawiono alternatywę dla tradycyjnych statycznych raportów, proponując tworzenie interaktywnych aplikacji webowych, które umożliwiają eksplorację, analizę i wizualizację danych medycznych zmieniającą się w czasie rzeczywistym. Wykorzystanie języka R, jako narzędzia open source, pozwala na rozwijanie kompetencji studentów kierunków medycznych w dziedzinie analizy danych oraz dostosowywanie narzędzi badawczych do indywidualnych potrzeb. Przedstawiono także projekt scenariusza zajęć wykorzystujących przykładowe dane medyczne dotyczące raka szyjki macicy wraz z propozycją konkretnych analiz tych danych i ich wizualizacji przy pomocy interaktywnych raportów RShiny. Artykuł kończy się dyskusją na temat roli nauki języka R w edukacji studentów polskich uniwersytetów medycznych i potrzeby rozbudowy oferty edukacyjnej dla nich o kursy z zakresu analizy danych w środowisku open source.

Sztuczna inteligencja coraz częściej wkracza w różne sfery naszego życia, także w sferę edukacji. Technologie te oferują wiele możliwości wykonywania różnych czynności i zadań w całym procesie edukacyjnym. W artykule omówiono wybrane aspekty zastosowania technologii AI w celu poprawy personalizacji, dostępności i interaktywności w edukacji szkolnej, a zwłaszcza w nauce przedmiotów STEAM. Celem artykułu jest zaproponowanie podejść umożliwiających skuteczne włączenie sztucznej inteligencji do pracy nauczycieli i facylitatorów na etapie wstępnego planowania lekcji, przygotowywania spersonalizowanych zadań dla uczniów, procesu testowania i oceniania wiedzy, a także nauki w grupach i pracach projektowych. W artykule przedstawiono doświadczenia związane z prowadzeniem obowiązkowego kursu informatyki oraz pracą w kole zainteresowań związanych ze sztuczną inteligencją i robotyką z uczniami szóstej klasy szkoły średniej, podkreślając potencjał niektórych chatbotów do wspierania i wzbogacania procesu programowania.

Artykuł porusza kwestię nowoczesnej dydaktyki i motywacji uczniów do samodzielnego uczenia się, a także podejmowania istotnych wyzwań praktycznych. W edukacji technicznej i edukacji STEAM osiągnięcie wysokiego poziomu motywacji jest szczególnie ważne, ponieważ uczniowie często są przytłoczeni ogromną ilością informacji i możliwości, co prowadzi do zmniejszenia zainteresowania. W Instytucie Informatyki Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach zorganizowano Hackathon - 24-godzinny maraton programistyczny - w celu zwiększenia zaangażowania studentów w proces nauki. Podczas tego wydarzenia studenci zmierzyli się z problemem współczesnego społeczeństwa jakim jest rozpoznawanie emocji. Celem było opracowanie rozwiązań, które miałyby pomóc w rozwijaniu umiejętności rozpoznawania emocji u młodych ludzi. Ważne, aby proponowane rozwiązanie miało potencjał do wdrożenia w świecie rzeczywistym. Dodatkowo, studenci mieli możliwość sprawdzenia swoich umiejętności pod presją czasu, doskonalili swoje kompetencje pracy w grupie i stawiali czoła scenariuszom rozwiązywania problemów w czasie rzeczywistym. Niniejszy artykuł przedstawia ocenę wpływu wydarzenia i analizuje wyniki ankiety przeprowadzonej po wydarzeniu, dostarczając informacji zwrotnych w celu poprawy jakości przyszłych Hackathonów. Głównymi pytaniami badawczymi, które postawiliśmy podczas badania były: RQ1: Na jakim poziomie jakości zorganizowano wydarzenie Hackathon? Czy studenci byli dobrze poinformowani i czuli się zaopiekowani podczas tego wydarzenia? RQ2: Jakie aspekty i właściwości najbardziej motywują studentów do wzięcia udziału w wydarzeniach organizowanych na uniwersytecie, takich jak Hackathon? RQ3: Jakie kompetencje, wiedzę i umiejętności rozwinęli uczestnicy Hackathonu? RQ4: Czy studenci uważają zagadnienia związane z rozpoznawaniem emocji za ważne, a stworzone aplikacje za możliwe do wykorzystania w praktyce? W niniejszym artykule odpowiadamy na te pytania z wykorzystaniem analizy statystycznej oraz prostych modeli uczenia maszynowego.

Badania przedstawione w niniejszym artykule miały na celu udzielenie odpowiedzi na pytanie: jaka jest rola wsparcia społecznego i jakości relacji rodzinnych w kontekście objawów depresyjnych i nadużywania Internetu w czasie pandemii COVID-19 oraz zdalnego uczenia się wśród młodzieży? Badanie przeprowadzono wśród 619 nastolatków w wieku 11-15 lat. Kwestionariusz ankiety został skonstruowany w oparciu o wystandaryzowane narzędzia badawcze. Badanie wykazało, że 40,0% uczniów miało nasilone objawy depresyjne. Intensywne korzystanie z Internetu dotyczyło 16,0% badanych, w tym 9,2% osób miało nasilone objawy depresji i uzależnienia jednocześnie. Jednocześnie zauważono, że wśród nastolatków doświadczających objawów depresji częściej znajdowały się dziewczęta niż chłopcy. Uczniowie należący do grupy z objawami depresji i uzależnienia doświadczali istotnie więcej trudności w relacjach z członkami rodziny w porównaniu z grupą bez objawów. Uczniowie wykazywali mniejsze nasilenie objawów depresji, jeśli oceniali swoje relacje z rodzicami jako pozytywne. Wyniki pokazały, że jakość relacji rodzinnych jest najważniejsza dla normalnego funkcjonowania nastolatków bez objawów depresji, również w sytuacji pandemii.

Artykuł miał na celu zbadanie perspektyw e-tutorów dotyczących znaczenia Wiedzy Technologiczno-Pedagogicznej (TPK) w Instytucji Kształcenia na Odległość (ODL). W artykule zastosowano metodę ankiety ilościowej, aby umożliwić studentom wyrażenie swoich opinii na temat tego, jak e-tutorzy wykorzystują swoją wiedzę fachową do przekazywania wiedzy. Badanie obejmuje 350 studentów zapisanych na moduł. Jego celem było uzyskanie wglądu, przy użyciu analizy ilościowej, w techniki stosowane przez e-tutorów w dostarczaniu treści. Podczas przekazywania treści e-tutorzy dostarczali wyjaśnień i wsparcia dla różnych punktów widzenia, uwzględniając opinie studentów na temat wyboru, wykonania i ogólnego wpływu metod nauczania. Zebrane dane zostały uporządkowane i przedstawione w tabelach. E-tutorzy podkreślali wykorzystanie TPK w celu wspierania i ulepszania działań studentów online. W związku z tym stwierdzono, że konstruktywizm może pomóc w włączeniu ram TPK, co z kolei zwiększa zrozumienie procesu projektowania instrukcji przez studentów. Jednak badanie wykazało brak zrozumienia wśród e-tutorów koncepcji TPK w odniesieniu do projektowania programu nauczania.