The 16th International Scientific Conference, "Theoretical and Practical Aspects of Distance Learning" (DLCC2024), focused on "E-learning & Enhancing Soft Skills," was held on October 14-15, 2024, at the University of Silesia in Cieszyn, Poland. Organized by the Faculty of Arts and Educational Sciences, the Faculty of Computer Science and Materials Sciences, and the University of Silesia, it featured support from various international universities and associations. Amoung participants were experts in area e-learning from 10 countries. Professor Nian-Shing Chen from the National Taiwan Normal University, Taiwan, presented a Keynote Lecture titled “Revolutionizing Education with Pedagogical AI Agents” The conference gathered scholars, experts, and educators to discuss advancements in distance education, e-learning, and technology-enhanced learning. Papers from the conference published in a monograph by reputable publishing house Springer and will be indexed in Scopus. The event highlighted the importance of modernizing educational systems and implementing new technologies. 

W artykule przeanalizowano refleksje ekspertów z różnych krajów w dziedzinie AI w edukacji, którzy uczestniczyli w debacie okrągłego stołu „E-learning i rozwijanie umiejętności miękkich: współczesne modele edukacji w erze sztucznej inteligencji”. Program obejmował trzy tematy: 1) E-learning i rozwijanie umiejętności miękkich: współczesne modele edukacji w erze sztucznej inteligencji; 2) Przykłady dobrych praktyk wykorzystania AI w edukacji do rozwoju umiejętności miękkich; 3) AI – perspektywy i wyzwania związane z jej wykorzystaniem w edukacji. Wśród niektórych wniosków z debaty okrągłego stołu znajdują się: integracja AI i robotów może usprawnić rozwój umiejętności miękkich i zrewolucjonizować edukację poprzez tworzenie spersonalizowanych, wydajnych i inkluzyjnych środowisk edukacyjnych. AI oferuje korzyści, takie jak automatyzacja
zadań, informacje zwrotne w czasie rzeczywistym i wsparcie dla różnych potrzeb. Należy jednak zająć się wyzwaniami, takimi jak równość, prywatność, stronniczość i kwestie etyczne. Sukces wymaga odpowiedniego przeszkolenia nauczycieli, skupienia się na równości i dostępności, rozważań etycznych, silnej ochrony danych oraz utrzymania interakcji międzyludzkich i kreatywności. Poprzez rozważne podejście do tych wyzwań systemy edukacyjne mogą w pełni wykorzystać potencjał AI w celu poprawy wyników nauczania.

Artykuł przedstawia wyniki pilotażowego badania dotyczącego wykorzystania sztucznej inteligencji (SI) w dydaktyce i pracy naukowej wśród nauczycieli akademickich w Polsce. Celem głównym badania było zidentyfikowanie poziomu doświadczenia, barier oraz potrzeb szkoleniowych
związanych z SI wśród nauczycieli akademickich. Badanie przeprowadzono metodą ankietową (CAWI) na próbie 120 nauczycieli z różnych uczelni wyższych. Analiza wyników ujawniła, że większość uczestników posiada ograniczone doświadczenie w korzystaniu z narzędzi SI. Główne bariery obejmują brak odpowiedniego szkolenia, brak czasu na naukę nowych technologii oraz brak wsparcia technicznego na uczelni. Wykładowcy posiadający wyższe tytuły naukowe oraz rzadziej korzystający z narzędzi SI wykazują większe potrzeby szkoleniowe. Wykładowcy z nauk ścisłych i technicznych częściej korzystają z SI w porównaniu do wykładowców z innych dyscyplin. Wyniki wskazują na konieczność inwestowania w programy szkoleniowe oraz wsparcie technologiczne dla kadry akademickiej, aby zwiększyć efektywność wykorzystania SI w dydaktyce. Preferencje dotyczące narzędzi SI są silnie związane z ich dostępnością finansową, co wskazuje na potrzebę promowania narzędzi bezpłatnych lub częściowo bezpłatnych. Wnioski z badania mogą stanowić podstawę do opracowania strategii wspierających wdrażanie SI w edukacji wyższej, przyczyniając się do poprawy jakości kształcenia oraz efektywności badawczej.

Cel: Celem badania jest próba określenia głównego wpływu technologii na wzmocnienie pozycji kobiet w obecnych czasach. Aby określić wpływ technologii, ważne jest poznanie poziomu świadomości i stopnia przyjęcia technologii wśród indyjskich kobiet. Badanie to pomoże także w poznaniu różnych problemów//wyzwań stojących przed kobietami oraz nowych spostrzeżeń, jakie zdobywają podczas korzystania z technologii. Będzie to również wspierać rząd Indii w opracowywaniu korzystnej polityki i innowacyjnych programów dla kobiet, aby zapewnić kobietom większą władzę opartą na technologii. Projekt – ustrukturyzowany kwestionariusz został zaprojektowany i rozesłany do 120 kobiet z półmiejskich obszarów dystryktu Udaipur w Radżastanie w oparciu o próbkowanie dla wygody. Wyniki – 83% (100) to odsetek odpowiedzi, które uznano za kompletne do celów badawczych. Analiza danych pokazuje, że z technologii w jakiejkolwiek formie korzystają najczęściej wykształcone kobiety w wieku 25–50 lat, zajmujące się domem. Najwięcej kobiet zakupiło nowe urządzenia, takie jak smartfony, komputer stacjonarny/laptop i tablety z różnych powodów, głównie w celu pracy w domu, rozrywki, podróżowania, nauki, handlu itp. Z badania wynika, że najwięcej kobiet nie ma żadnej wiedzy lub ma niewystarczającą wiedzę na ten temat wytyczne etyczne/kodeks etyczny dotyczący cyberbezpieczeństwa. Niestety kobiety ograniczają się do korzystania z technologii ze względu na poważne problemy techniczne, brak prywatności, dyskryminację ze względu na płeć i przepaść cyfrową. Inne przyczyny, takie jak problemy domowe, nadmierne obciążenie obowiązkami, niski poziom umiejętności czytania i pisania, brak udziału w podejmowaniu decyzji itp., to kilka innych powodów mniejszego wykorzystania technologii przez kobiety. Czynniki te odpowiadają za mniejszą interakcję kobiet z technologią, co stanowi przeszkodę we wzmacnianiu pozycji kobiet w środowisku cyfrowym. Wartość – Silne wsparcie ze strony członków rodziny, rządu, decydentów i instytucji edukacyjnych może wzmocnić pozycję kobiet. Istnieje potrzeba opracowania i wdrożenia różnych programów e-szkoleń uświadamiających i wsparcia dla kobiet na całym świecie. Wzmocnienie norm dotyczących bezpieczeństwa cybernetycznego zwiększy możliwości i innowacyjność wykorzystania technologii. Demonetyzacja i pandemia COVID-19 przełamał różne kajdany ciemności i wniósł nowe światło do naszego życia. Nowy przedrostek „e” w każdym słowie ma nowe znaczenie „elektronicznie wzmacniając całą ziemię”. Dlatego wzmacnianie pozycji kobiet stało się najwyższym priorytetem każdego narodu.

Internet w obecnych czasach ma nieskończenie wiele możliwości. Używany jest praktycznie w każdej działalności człowieka. Celem niniejszego artykułu nie jest demonizowanie Internetu, ale zbadanie różnych wymiarów funkcjonowania młodzieży w wirtualnym świecie. Celem jest również określenie z jakimi negatywnymi skutkami spotykają się uczniowie i jakie pozytywne zjawiska wynikają z korzystania z tej technologii. Pierwsza część stanowić będzie prezentację najważniejszych wiadomości z zakresu nowych mediów, a w szczególności charakterystykę Internetu. Poruszona zostanie problematyka związana z różnymi aspektami korzystania z Internetu – począwszy od psychologicznych mechanizmów użytkowania sieci przez młodzież, poprzez edukację medialną oraz zagrożenia wynikające z różnego rodzaju działalności w sieci, do społeczno-praktycznych zjawisk zachodzących w cyfrowym świecie. Wiedza pozyskana dzięki części teoretycznej stanowić będzie bazę dla przeprowadzenia badań empirycznych. Celem badań będzie określenie, jakie znaczenie w życiu młodzieży w wieku ponadpodstawowym ma korzystanie z komputera i Internetu. Omówione wyniki tychże badań wraz z ich opracowaniem oraz przedstawienie sposobów przeciwdziałania zagrożeniom oraz metod pozytywnego wykorzystania Internetu, może stanowić wartościowe źródło wiedzy przydatnej zarówno w pracy pedagogicznej osób związanych z oświatą, jak i użytecznej dla rodziców, gdyż to oni w największym stopniu odpowiadają za edukację swoich dzieci w zakresie użytkowania mediów.

Prezentowany artykuł dotyczy wykorzystania e-learningu w kształceniu osadzonych w Portugalii. W obecnych czasach kształcenie e-learningowe staje się istotnym dopełnieniem i często poszerzeniem już istniejącej oferty edukacyjnej. Niestosowanie nowoczesnych technologii w nauczaniu może prowadzić do pogłębienia nierówności cyfrowych, społecznych, edukacyjnych i ekonomicznych, Istnieje duże zagrożenie wykluczeniem cyfrowym niektórych grup społecznych. Jedną z nich stanowią osoby odbywające karę pozbawienia wolności. Dużym problemem w oferowaniu tej grupie edukacji zdalnej są nierówności infrastrukturalne i dostępność sprzętu oraz łączy internetowych. Ważną kwestią jest także bezpieczeństwo z uwagi na specyfikę instytucji penitencjarnej. W Portugalii od wielu lat kładzie się nacisk na kształcenie osadzonych w tym kształcenie zdalne w kontekście całożyciowego uczenia się człowieka. Tworzone są nowoczesne narzędzia wykorzystywane w nauczaniu osadzonych i w procesie ich uczenia się. Działają projekt EPRIS@ oraz Open University. Mogą być one inspiracją dla personelu więziennego innych krajów. Celem artykułu jest pokazanie jakie rozwiązania są wykorzystywane w Portugalii w zakresie e-learningu w pracy z osadzonymi jako przykład skutecznego wykorzystania nowych technologii w kształceniu osadzonych. Wykorzystana została metod aindywidualnych przypadków. W badaniu posłużono się techniką analizy dokumentów oraz wywiad. Zostały sformułowane następujące problem badawcze: Jakie rozwiązania są wykorzystywane Portugalii w zakresie wykorzystania e-learningu w kształceniu osadzonych i jak przebiega process ich wdrożenia? Jakie są cele realizowanych przedsięwzięć? Jak przebiega proces kształcenia za pomocą stosowanych narzędzi? Jakie zagadnienia są prezentowane skazanym? Jakie są słabe i mocne strony stosowanych rozwiązań? Jak przebiega proces ewaluacji uzyskanych efektów? Na czym polega innowacyjność stosowanych rozwiązań w obszarze wykorzystania e-learningu w kształceniu osadzonych? Do zebrania prezentowanego materiału wykorzystana została analiza treści, danych statystycznych oraz wywiady z osobami pracującymi ze skazanymi. Materiał do tekstu został zebrany w 2022 roku w Institut Piaget i na Open University w Porto w Portugalii.

Artykuł omawia kompetencje współczesnych nauczycieli w zakresie wykorzystania technologii informacyjno-komunikacyjnych, szczególnie w kontekście programowania. Głównym celem badań było ocenienie wiedzy i umiejętności przyszłych nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej w zakresie stosowania tej wiedzy w praktyce. Badania przeprowadzono w grupie studentów dwóch uczelni publicznych w Polsce, wykorzystując metodę sondażu diagnostycznego, a narzędziem badawczym 
była ankieta oparta na teście wiedzy. Konstrukcja testu została oparta na założeniach teoretycznych B. Niemierki, dotyczących celów nauczania. Analiza wyników wykazała, że przyszli nauczyciele edukacji wczesnoszkolnej posiadają wiedzę teoretyczną z zakresu programowania, jednak tylko 35% z nich potrafiło dokładnie wyjaśnić zasady programowania. Zastosowanie tej wiedzy w praktyce okazało się mniej efektywne, z wynikami na poziomie 45% dla zadań typowych i 47% dla zadań związanych z rozwiązywaniem problemów. Te wyniki sugerują konieczność modyfikacji programów studiów, aby zwiększyć liczbę godzin poświęconych przedmiotom związanym z programowaniem oraz większy nacisk na rozwiązywanie
zadań programistycznych poprzez doświadczenie praktyczne. Na podstawie przeprowadzonych badań oraz obserwacji, autorzy proponują zwiększenie liczby godzin poświęconych tematom bezpośrednio związanym z programowaniem. W ten sposób studenci będą mieli możliwość nie tylko przyswajać teoretyczną wiedzę, ale również skutecznie ją stosować w praktycznych zadaniach. W końcu to właśnie przyszli nauczyciele będą odpowiedzialni za wprowadzenie uczniów klas 1–3 w świat programowania oraz rozwijanie ich myślenia obliczeniowego. Ważnym elementem jest także zapewnienie systemu kształcenia i szkoleń dla nauczycieli, który umożliwi im rozwój i pogłębianie kompetencji cyfrowych w zakresie programowania. Nowe rozwiązania technologiczne pojawiają się w szybkim tempie, a nauczyciele powinni nadążać za nimi, aby odpowiednio przygotować uczniów do przyszłych wyzwań i rozwijać u nich umiejętności takie, jak
rozwiązywanie problemów i myślenie logiczne. Autorzy sugerują również, że konieczne są dalsze badania nad poszczególnymi komponentami kompetencji cyfrowych przyszłych nauczycieli, aby dostosować programy pedagogiczne do realiów współczesnego świata i wyposażyć je w niezbędną wiedzę oraz umiejętności.

Artykuł porusza kwestię kompetencji cyfrowych nauczycieli języka angielskiego w kontekście klasy post-covidowej objętej ramami czasowymi począwszy od września 2022 do września 2023 roku. W celu sprawdzenia poziomu kompetencji cyfrowych nauczycieli, którzy według obecnego stanu badań, w pierwszym okresie pandemii wykazywali brak ww, przeprowadzony został wywiad retrospektywny. Na etapie drugim, we wrześniu 2022 roku, kiedy rozpoczął się pierwszy rok szkolny bez jakichkolwiek restrykcji pandemicznych, nauczyciele zostali poddani szczegółowemu oglądowi kompetencji za pomocą ankiety pozwalającej na samodzielne oznaczenie (nie)wykorzystywanych kompetencji cyfrowych podczas zajęć językowych zaczerpniętych z europejskiej ramy kompetencji cyfrowych nauczycieli (DigCompEdu). Dodatkowo, stan wiedzy i umiejętności nauczycieli z tego okresu, został porównany z ich kompetencjami w okresie drugim, we wrześniu 2023 roku, by sprawdzić wpływ takich czynników, jak czas, wcześniejsze doświadczenie w używaniu kompetencji oraz przebyte szkolenia i kursy na funkcjonowanie nauczycieli w klasie w okresie późniejszym. Do badania przystąpiło 4 nauczycieli reprezentujących szkoły podstawowe (SP nr 2 w Będzinie – trzech nauczycieli i SP nr 40 w Sosnowcu – 1 nauczyciel). Okazało się, że znajomość nowoczesnych technologii wśród próby była znikoma w pierwszy okresie lockdownu, co potwierdziło wstępne założenie, a później nabyte kompetencje cyfrowe były kwestią czasu i efektem udziału w szkoleniach i kursach. Jako że badani reprezentowali różny poziom umiejętności, który różnie rozkładał się w czasie, zarysowane zostały trzy tendencje (nie)rozwoju ww. kompetencji u poszczególnych respondentów. Ponadto nakreślono profile osób biorących udział w badaniu w oparciu o zestawienie determinantów biegłości cyfrowej nauczycieli zaproponowanej przez europejskie ramy kompetencji cyfrowych nauczycieli. Podkreślono fakt, iż nie tyle wiek, staż pracy, czy stopień awansu zawodowego mają wpływ na jakość kompetencji nauczycieli, ile ich wiedza bazowa, wykształcenie oraz dodatkowa funkcja w szkole, z którą mogą wiązać się dodatkowe kompetencje z zakresu nowoczesnych technologii. Zaleca się poszerzenie badań, w celu zmierzenia kompetencji na większej próbie badawczej, a także przyjrzenia się sytuacji klasy szkolnej pod kątem (nie)wykorzystywanych konkretnych kompetencji cyfrowych przez nauczycieli.

The 16th edition of the International Scientific Conference, “Theoretical and Practical Aspects of Distance learning” DLCC2024 (www.dlcc.us.edu.pl) was held under the theme “E-learning & Enhancing Soft Skills” on October 14th and 15th, 2024, at the University of Silesia in Cieszyn. It was organised by the Faculty of Arts and Educational Sciences in Cieszyn, the Faculty of Computer Science and Materials Sciences in Sosnowiec and the University of Silesia in Katowice (Poland).

The Conference was organized under the auspices of Rector of the University of Silesia in Katowice – Prof. dr hab. Ryszard Koziołek, Dean of the Faculty of Arts and Sciences of Education – Prof. dr hab. Katarzyna Marcol, Dean of the Faculty of Social Sciences – Prof. dr hab. Małgorzata Myśliwiec, Director of the Institute of Pedagogy – Prof. dr hab. Irena Polewczyk, Dean of the Faculty of Science and Technology – Prof. dr hab. Seweryn Kowalski, Director of the Institute of Computer Science – Prof. dr hab. inż. Rafał Doroz. The co-organisers were the University of Ostrava (UO), Czech Republic Silesian University in Opava (SU), Czech Republic, Constantine the Philosopher University in Nitra (UKF), Slovakia, University of Extremadura (UEx), Spain, University of Twente (UT), The Netherlands, Lisbon Lusiada University (LU), Portugal, Curtin University in Perth (CU), Australia, Borys Grinchenko Kyiv University (BGKU), Ukraine, Dniprovsk State Technical University (DSTU), Ukraine, IADIS – International Association for Development of the Information Society, a non-profit association, Polish Pedagogical Society, Branch in Cieszyn, Polish Scientific Society for Internet Education Association of Academic E-learning, Poland.

The International Scientific Conference “Theoretical and Practical Aspects of Distance Learning” DLCC2024 is an important event within the field of education, particularly focused on distance learning and its practical applications. It is organized annually by prominent academic institutions, including the University of Silesia in Katowice, Poland, and co-organized with various international universities. This conference brings together scholars, experts, and educators from around the world to discuss advancements in distance education, e-learning, and technology-enhanced learning, which are critical as educational systems worldwide modernize.