Jak rozporządzenie Bruksela I bis rozstrzyga o jurysdykcji w sporach z międzynarodowej gwarancji ubezpieczeniowej, czyli o pojęciu sprawy ubezpieczeniowej
Abstrakt
The article presents the issue of the jurisdiction of a civil court in the light of the provisions of the EU Brussels I bis Regulation in relation to a matter in the field of insurance guarantee. This was presented against the background of qualification considerations of the insurance case and delimitation of the norms of the EU Brussels I bis Regulation in relation to disputes under the insurance contract from reinsurance disputes (in the strict sense and the so-called retrocession). At the same time, reasons were given for excluding social security from this scope. Because in practice (and in theoretical approaches) there are discrepancies as to the scope of the subject application of the standards in relation to individual insurance activities, one of the objectives of this study is to indicate that such nterpretation possibility which such a gap will remove, because it is even be harmful to the certainty of turnover, if it would appear in relation to such fundamental
concepts as jurisdiction in international insurance disputes and jurisdiction in domestic disputes. Consequently, basically based on an autonomous interpretation and in the alternative: lex fori the possibility of refusing to apply the standards of section 3 of EU Regulation No. 1215/2012 to disputes in the field of insurance guarantee. An appropriate analysis of national law was also carried out, indicating the need for coherence between EU and internal law standards in the area of qualifying disputes arising from the insurance guarantee.
Słowa kluczowe
jurisdiction; insurance guarantee; insurance contract; Regulation (EU) No 1215/2012; Act on Insurance and Reinsurance Activity
Bibliografia
Andrzejuk B., Heropolitańska I.: Gwarancje, poręczenia, awale i akredytywy standby. Warszawa 2000.
Blajer R.: Gwarancje bankowe i ubezpieczeniowe w obrocie międzynarodowym. Warszawa 1999.
Bödeker V.: Staatliche Exportkreditversicherungssysteme. Berlin—New York 1992.
Bukowska E., w: Ustawa o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej. Komentarz. Red. P. Czublun. Warszawa 2016.
Bull H ., Musger G ., Pocar F .: Drugie sprawozdanie na temat krajowego prawa precedensowego dotyczącego Konwencji z Lugano, http://bip.ms.gov.pl/Data/Files/_public/bip/lugano/raporty/lugano_raport2.pdf.
Clarke M.: The Law of Insurance Contracts. London 1994.
Dauses M.A.: Jednolite prawo cywilne w Europie. „Przegląd Prawa Handlowego” 2003, nr 6.
Ellis T.H.: The Single European Market and Insurance Law and Practice. London 1994.
Encyklopedia prawa bankowego. Red. W. Pyzioł. Warszawa 2000.
Ereciński T., Ciszewski J.: Międzynarodowe postępowanie cywilne. Warszawa 2000.
Flaga-Gieruszyńska K.: Konwencja o jurysdykcji krajowej i wykonalności orzeczeń w sprawach cywilnych i handlowych — wybrane zagadnienia. „Rejent” 2000, nr 1.
Fras M.: Umowa ubezpieczenia grupowego. Aspekty prawne. Warszawa 2015. LEX [Dostęp: 4.04.2020 r.].
Frąckowiak-Adamska A.: Europejska przestrzeń sądowa — rozważania na tle projektu reformy rozporządzenia Bruksela I. „Europejski Przegląd Sądowy” 2012/5/16-23. LEX [Dostęp: 4.04.2020 r.].
Freeman D.J.: International Jurisdiction and the Recognition and enforcement of foreign judgements: Preaction protocol for debt claims, www.djfreeman.co.uk/pubs/l-jurisd.htm, s. 5 [Dostęp: 31.03.2020 r.].
Fuchs D.: Charakter prawny polisy ubezpieczeniowej w prawie polskim a przedmiotowy zakres zastosowania Konwencji wiedeńskiej o umowach międzynarodowej sprzedaży towarów z 1980 roku. Przyczynek do wykładni norm międzynarodowego prawa handlowego. „Rozprawy Ubezpieczeniowe” 2009 (6), nr 1.
Fuchs D.: Działalność ubezpieczeniowa w świetle Konwencji brukselskiej — Lugano o jurysdykcji i wykonywaniu orzeczeń w sprawach cywilnych i gospodarczych. „Rejent” 1999, nr 3.
Fuchs D.: Holding ubezpieczeniowy w prawodawstwie polskim oraz wspólnotowym. Zarys problematyki. W: Harmonizacja polskiego prawa gospodarczego z wymogami Unii Europejskiej. Red. B. Gnela, R. Szostak. Kraków 2001.
Fuchs D.: Interes ubezpieczeniowy w europejskim projekcie PEICL w świetle kodeksowej regulacji umowy ubezpieczenia. W: Księga pamiątkowa Profesora Andrzeja Kidyby. Warszawa [w druku].
Fuchs D.: Jurysdykcja sądowa w zakresie ubezpieczeń gospodarczych według rozporządzenia Rady (WE) nr 44/2001 z dnia 22 grudnia 2000 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych. W: A. Brodecka-Chamera et al.: Prawo ubezpieczeń gospodarczych. Komentarz. T. 2. Warszawa 2010.
Fuchs D.: Jurysdykcja sądów powszechnych w zakresie ubezpieczeń gospodarczych zgodnie z rozporządzeniem nr 1215/2012 (tzw. Bruksela I bis) z uwzględnieniem konwencji Lugano II. W: Kontrakty na rynku ubezpieczeń. Red. D. Fuchs, K. Malinowska, D. Maśniak. Warszawa [w druku].
Fuchs D.: Komentarz do art. 805 k.c. W: Kontrakty na rynku ubezpieczeń. Red. D. Fuchs, K. Malinowska, D. Maśniak. Warszawa [w druku].
Fuchs D.: Komentarz do art. 820 k.c. W: Kontrakty na rynku ubezpieczeń. Red. D. Fuchs, K. Malinowska, D. Maśniak. Warszawa [w druku].
Fuchs D.: Normy kolizyjne w ubezpieczeniach. Próba porównania (na przykładzie rozwiązań europejskich). W: II i III filar ubezpieczeń emerytalnych. Demograficzne i społeczne uwarunkowania ubezpieczeń. Red. A. Rączaszek. Katowice 1999.
Fuchs D.: Nowelizacja kodeksu cywilnego w zakresie wybranych przepisów ogólnych o umowie ubezpieczenia w świetle przepisów ogólnych o umowie ubezpieczenia w świetle prac Project Group on a Restatement European Insurance Contract Law. „Wiadomości Ubezpieczeniowe” 2007, 7—8.
Fuchs D.: PEICL jako materialnoprawny projekt europejskiego instrumentu opcjonalnego w zakresie prawa jednolitego o umowie ubezpieczenia. W: Kontrakty na rynku ubezpieczeń. Red. D. Fuchs, K. Malinowska, D. Maśniak. Warszawa [w druku].
Fuchs D.: Prawo ubezpieczeń komunikacyjnych. Uwagi z perspektywy akademickiej. W: Ubezpieczenia komunikacyjne OC w Europie i w Polsce. Aktualne problemy. Red. M. Monkiewicz. Warszawa 2009.
Fuchs D.: Swoboda świadczenia usług w świetle nowego prawa ubezpieczeniowego. W: Finansowe narzędzia zarządzania zakładem ubezpieczeń. Red. T. Sangowski. Warszawa 2005.
Fuchs D.: Transgraniczna umowa. „Miesięcznik Ubezpieczeniowy” 2006, 6.
Fuchs D.: Ubezpieczenia gospodarcze w świetle Konwencji rzymskiej i projektu Rozporządzenia „Rzym II”. „Forum Dyskusyjne Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych” 2005, z. 5.
Fuchs D.: Ubezpieczenia w Unii Europejskiej [Materiał powielony, Studia podyplomowe WPiA Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach 2011].
Fuchs D.: Ujednolicenie kontraktowego prawa reasekuracyjnego w skali międzynarodowej „in statu nascendi” — PRICL (Project of Reinsurance Contract Law). „Wiadomości Ubezpieczeniowe” 2019, nr 1.
Fuchs D.: Umowa ubezpieczenia. Materiały dla IV edycji Podyplomowego Studium Prawa Cywilnego dla Sędziów Sądów Powszechnych w roku 2008/2009. Warszawa 2008.
Fuchs D.: Właściwość miejscowa sądu polskiego w przypadku sporów z gwarancji ubezpieczeniowej. „Monitor Prawniczy” 2012, nr 11.
Fuchs D.: Właściwość sądu i właściwość prawa w europejskich ubezpieczeniach gospodarczych. „Prawo Asekuracyjne” 2008, nr 2.
Fuchs D.: Zarys prawa ubezpieczeń socjalnych w Unii Europejskiej. Katowice 1997.
Fuchs D.: Znaczenie ratyfikacji przez RP Konwencji z Lugano dla właściwości sądu w zakresie ubezpieczeń gospodarczych. W: Wymiar sprawiedliwości w Unii Europejskiej. VI Ogólnopolska Konferencja Prawnicza, Toruń 16—17 listopada 2000 roku. Red. C. Mik. Toruń 2001.
Gołaczyński J., Zalisko M.: Jurysdykcja krajowa szczególna w sprawach dotyczących czynu niedozwolonego lub czynu podobnego do niedozwolonego w rozporządzeniu nr 1215/2012. „Europejski Przegląd Sądowy” 2019, nr 4.
Gudowski J., Jędrzejewska M., w: Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. T. 1: Postępowanie rozpoznawcze. Red. T. Ereciński. Wyd. 5. Warszawa 2016. LEX [Dostęp: 4.04.2020 r.].
International Contracts. Aspects of Jurisdiction, Arbitration and Private International Law. Ed. M. Koppenol-Laforce. London 1996.
Janusz W.: Rynek światowy — na przykładzie Lloyd’s. W: Kontrakty na rynku ubezpieczeń. Red. D. Fuchs, K. Malinowska, D. Maśniak. Warszawa [w druku].
Jęksa Z.: Ubezpieczenia majątku i zysku firmy. Warszawa 1999.
Kaye P.: Civil Jurisdiction and Enforcement of Foreign Judgements. Abingdon 1987.
Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. T. 5: Postępowanie egzekucyjne. Red. T. Ereciński. Wyd. 5. LEX [Dostęp: 4.04.2020 r.].
Kontrakty na rynku ubezpieczeń. Red. D. Fuchs, K. Malinowska, D. Maśniak. Warszawa [w druku].
Kowalewski E.: Prawo ubezpieczeń gospodarczych. Bydgoszcz—Toruń 2002.
Kowalewski E.: Problematyka kolizyjnego prawa ubezpieczeniowego. „Państwo i Prawo” 2005, z. 2.
Kowalewski E.: Ubezpieczenia transgraniczne — aspekty prawne. „Gazeta Ubezpieczeniowa” z dnia 10.01.2006 r.
Kowalewski E ., Fuchs D ., Mogilski W.W., Serwach M .: Prawo ubezpieczeń gospodarczych. Toruń—Bydgoszcz 2006.
Kowalewski E ., Fuchs D ., Ziemiak M .P.: Implementacja dyrektywy reasekuracyjnej do polskiego porządku prawnego. „Prawo Asekuracyjne” 2009, nr 2.
Kropholler J.: Europäisches Zivilprozeßrecht. Kommentar zu EuGVÜ und Lugano-Übereinkommen. Heidelberg 1996.
Kropka M.: Kolizyjnoprawna regulacja umowy ubezpieczenia w rozporządzeniu Rzym I. Katowice 2010.
Kropka M.: Pojęcie umowy ubezpieczenia w świetle przepisów wspólnotowych dyrektyw ubezpieczeniowych. „Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego” 2007, nr 1.
Kukiełka J.: Gwarancje z punktu widzenia zakładu ubezpieczeń. „Przegląd Ubezpieczeń Społecznych i Gospodarczych” 1998, nr 4.
Kukiełka J.: Ubezpieczenie kredytu. Warszawa 1994.
Kukiełka J.: Ubezpieczyciel jako gwarant. „Prawo Asekuracyjne” 1995, 3.
Kukiełka J., Poniewierka D.: Ubezpieczenia finansowe. Bydgoszcz—Warszawa 2003.
Kwieciński T., Pokrzywniak J ., J rus P.: Wstrzymanie realizacji gwarancji ubezpieczeniowej lub bankowej na podstawie postanowienia sądowego. „Wiadomości Ubezpieczeniowe” 2015, nr 2.
Layton A.: The Interpretation of the Brussels Convention by the European Court and English Courts. „Civil Law Quartely” 1992, vol. 2.
Łopuski J.: Konwencja lugańska i jej znaczenie dla praktyki ubezpieczeniowej. „Prawo Asekuracyjne” 2001, nr 2.
Łopuski J.: Konwencja o jurysdykcji i wykonywaniu orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych i handlowych (Lugano 1988) z uwzględnieniem orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Bydgoszcz 2001.
Łopuski J.: Umowa ubezpieczeniowa a umowa reasekuracji w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. W: Ubezpieczenia w gospodarce rynkowej. T. 3. Red. T. Sangowski. Bydgoszcz—Poznań 2002.
Mazurkiewicz S.: Działalność gwarancyjna zakładów ubezpieczeń. „Wiadomości Ubezpieczeniowe” 1999, 1—2.
Michalik L., Seliga D.: Ubezpieczenia finansowe. W: Podstawy ubezpieczeń. T. 2: Produkty. Red. J. Monkiewicz. Warszawa 2011.
Naderhofer S.: N ew F ederal L aw o n J urisdiction. Harmonisation of Local Jurisdiction in Civil Matters in Domestic Context, www.bscc.co.uk/taxnews/tax0300.html [Dostęp: 31.03.2020 r.].
Pacuła K.: Kwalifikacja w prawie prywatnym międzynarodowym Unii Europejskiej. Od kwalifikacji autonomicznej ku… kwalifikacji według „lex fori”. Referat wygłoszony podczas konferencji nt. Aktualne problemy prawa prywatnego międzynarodowego, Toruń, 13—14 czerwca 2019 r.
Parafianowicz J., w: Kodeks postępowania cywilnego. Postępowanie procesowe. Komentarz. Red. O.M. Piaskowska. LEX [Dostęp: 4.04.2020 r.].
Pilich M.: Statut umów ubezpieczenia według rozporządzenia Rzym I. W: Europejskie prawo procesowe cywilne i kolizyjne. Red. P. Grzegorczyk, K. Weitz. Warszawa 2012.
Policha K ., Wnęk A .: Prawo prywatne międzynarodowe. Zasady wyboru prawa właściwego dla dużych ryzyk ubezpieczeniowych. Zagadnienia praktyczne. „Prawo Asekuracyjne” 2011, 3.
Prawo bankowe. Komentarz. Red. E. Fojcik-Mastalska. Warszawa 1999.
Prawo o kontraktach w ubezpieczeniach. Red. Z. Brodecki. Zakamycze 2003.
Product Liability. European Laws and Practice. Ed. C. Hodges. London 1993.
Quigley C.: Zakres zastosowania konwencji brukselskiej i konwencji lugańskiej. „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 1999, z. 4.
Renfors C., van der Velden F., Wagner R.: Trzecie sprawozdanie na temat krajowego prawa precedensowego dotyczącego konwencji z Lugano, https://bip.ms.gov.pl/Data/Files/_public/bip/lugano/raporty/lugano_raport3.pdf [Dostęp: 31.03.2020 r.].
Schlosser P.: Europäisches Gerichtsstands- und Vollstreckungsübereinkommen mit Luganer Übereinkommen und den Haager Übereinkommen über Zustellung und Beweisaufnahme. München 1996.
Stefańska E., w: Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. T. 1. Art. 1—505(38). Red. M. Manowska. Wyd. 3. Warszawa 2015. LEX [Dostęp: 4.04.2020 r.].
Tekinalp G.: The 2007 Turkish code concerning private international law and international civil procedurę. „Yearbook of Private International Law” 2007, vol. 9.
Telenga P., w: Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Red. A. Jakubecki. Warszawa 2019. LEX [Dostęp: 4.04.2020 r.].
Tracz G.: Umowa gwarancji ze szczególnym uwzględnieniem gwarancji bankowej. Kraków 1998.
Trocha: Jest wreszcie nowe rozporządzenie Bruksela I bis, http://www.codozasady.pl/jest-wreszcie-nowe-rozporzadzenie-bruksela-i-bis/ [Dostęp: 4.05.2018 r.].
Trocha B.: Uwagi na tle częściowego rozszerzenia zakresu podmiotowego rozporządzenia Bruksela I bis na pozwanych z państw trzecich. „Polski Proces Cywilny” 2013, 2. LEX [Dostęp: 4.04.2020 r.].
Tynel A ., Funk J ., Chwalej W .: Międzynarodowe prawo handlowe. Red. M. Pazdan. Warszawa 2002.
Ubezpieczenia finansowe i gwarancje ubezpieczeniowe. Red. R. Holly. Warszawa 2003.
Walter G ., Baumgarten S .P.: Recognition and Enforcement of Foreign Judgements Outside the Scope of the Brussels and Lugano Conventions. The Hague—London—Boston 2000.
Wandt M ., Gal J .: Solvency II is unexpected. Indirect regulation of the Reinsurance Contract, http://www.icir.de/fileadmin/Documents/Policy_Platform/180426_ICIR_JB_PP_Solvency_II_Unexpected.pdf [Dostęp: 31.03.2020 r.].
Weitz K.: Projektowane zmiany rozporządzenia nr 44/2001. W: Europejskie prawo procesowe cywilne i kolizyjne. Red. P. Grzegorczyk, K. Weitz. Warszawa 2012.
Weitz K.: Przedmiotowy zakres zastosowania Konwencji lugańskiej. „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 2000, z. 2.
Zieliński A.: Kodeks postępowania cywilnego. LEGALIS [Dostęp: 4.04.2020 r.].
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie Polska
https://orcid.org/0000-0001-5853-2657
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
