Metoda unilateralna w prawie prywatnym międzynarodowym. Uwagi na marginesie orzeczenia TSUE w sprawie C-135/15 Republika Grecji przeciwko Grigoriosowi Nikiforidisowi
Abstrakt
The article confronts the unilateral and multilateral methods in private international law. The author first identifies the basic differences between the two. She then moves to describe the instruments and concepts resulting from the unilateral method: the theories of the Statutists in the period between 12th to 19th centuries, the solutions offered by the so called new American school, the method of recognition of private situations crystallized in a foreign legal system, the rules governing the spatial scope of the EU provisions, including the regulations and the directives, and finally the paradigm of the overriding mandatory rules.
The second part of the paper provides a comment to the Nikiforidis case. The author makes a number of critical remarks with respect to the restrictive and rigid interpretation of Article 9(3) adopted by the CJEU. The argument is made that the more flexible and functional approach proposed by the Attorney General Maciej Szpunar in his Opinion should be preferred. Finally, the author makes her own proposition regarding the Nikiforidis case. She advocates a unilateral methodology that rejects the distinction between the overriding mandatory rules of the legis fori, legis causae and these of a third country.
Słowa kluczowe
metoda unilateralna; prawo prywatne międzynarodowe; Statutyści; przepisy wymuszające swoje zastosowanie; multilateralizm; unilateralizm; zakres terytorialny
Bibliografia
Audit B., A Continental Lawyer Looks at Contemporay American Choice-of-Law Principles, „American Journal of Comparative Law” 1979, vol. 27, s. 602.
Avato E., Winkler M.W., Reinforcing the public law taboo: a note on Hellenic Republic v Nikiforidis, „European Law Review” 2018, vol. 43, no. 4, s. 569—582.
Basedov J., EU private law: anatomy of a growing legal order, Intersentia, Cambridge, 2021.
Bonomi A., Mandatory Rules in Private International Law, „Yearbook on Private International Law” 1999, s. 219.
Bonomi A., in: European Commentaries on Private International Law, eds. U. Magnus, P. Mankowski, vol. 2, Rome I Regulation, Köln, 2017.
Dorabialska A., Między normą kolizyjną a instytucją uznania — nazwisko w orzecznictwie TS, „Europejski Przegląd Sądowy” 2011, nr 3, s. 22 i n.
Dorabialska A., Uznanie stosunku prawnego powstałego za granicą, „Państwo i Prawo” 2012, z. 4, s. 54 i n.
Francq S., Public Policy and Overriding Mandatory Rules as Mirrors of the EU System of Thought and Integration, in: How European is European Private International Law? Sources, Court Practice, Academic Discourse, eds. J. von Hein, E.M. Kieninger, G. Rühl, Intersentia, Cambridge, 2019, s. 305—332.
Graziano T.K., Garcimartin Alférez F., Van Calster G., Choice of Law in International Commercial Contracts. Global Perspectives on the Hague Principles, Oxford University Press, Oxford, 2021.
von Hein J., Something Old and Something Borrowed, but Nothing New? Rome II and the European Choice-of-Law Evolution, „Proceedings of the Duke Law Center for International and Comparative Law and Tulane Law Review Symposium”.
von Hübner L., Die Integration der primärrechtlichen Anerkennungsmethode in das IPR, „Rabels Zeitschrift für ausländisches und internationales Privatrecht” 2021, vol. 85, s. 106—145.
Kadner Graziano T., Reymond M.J., The Application of the Rome I and Rome II Regulations before the Court of Justice of the European Union, in: Rome I and Rome II in Practice, ed. E. Guinchard, Intersentia, Cambridge, 2020, s. 11—40.
Kuipers J.J., EU Law and Private International Law. The Interrelationship in Contractual Obligations, Martinus Nijhoff Publishers, Leiden, Boston, 2012.
Lagarde P., La reconnaissance des situations en droit international privé: actes du colloque international de la Haye du 18 janvier 2013, Pédone, Paris, 2013.
Lagarde P., The European Convention on the Law Applicable to Contractual Obligations: an Apologia, „Virgina Journal of International Law” 1981, s. 103.
Mataczyński M., Przepisy wymuszające swoje zastosowanie w prawie prywatnym międzynarodowym, Zakamycze, Kraków, 2005.
Mączyński A., Uznanie nazwiska w świetle konwencji nr 31 Międzynarodowej Komisji Stanu Cywilnego z 2005 r., w: Personal data protection yesterday — today — tomorrow, GIODO, Warszawa, 2006.
Michaels R., The New European Choice-of-Law Revolution: Lessons for the United States? Contract and Tort Law, „Tulane Law Review” 2008, vol. 82, no. 5, s. 1663—1706.
Mills A., Party Autonomy in Private International Law, Cambridge, 2018.
Opinia rzecznika generalnego M. Szpunara z dnia 20.04.2016 r., ECLI:EU:C:2016:28.
Pazdan M., Nazwisko w prawie prywatnym międzynarodowym, w: Współczesne problemy prawa prywatnego, Księga pamiątkowa ku czci Profesora Edwarda Gniewka, C.H. Beck, Warszawa, 2010.
Pazdan M., w: System Prawa Prywatnego, T. 20A, Prawo prywatne międzynarodowe, red. M. Pazdan, C.H. Beck, Warszawa, 2014.
Pilich M., Die Anerkennung der quasi-ehelichen Verhältnisse in Polen aus der collisions- und europarechtlichen Perspektive, „Zeitschrift für Gemeinschaftprivatrecht. European Community Private Law Review. Revue de droit privé communautaire” 2011, Nr. 4.
Renner M., in: Rome Regulations: Commentary on the European Rules of the Conflict of Laws, ed. G.-P. Calliess, Wolters Kluwer, Alphen aan den Rijn, 2020, uwagi do art. 9.
Roth W., Der Einfluss des Europäischen Gemainschaftsrechts auf das Internationale Privatrecht, „Rabels Zeitschrift für ausländisches und internationales Privatrecht” 1991, vol. 55.
Sośniak M., w: System Prawa Prywatnego, T.20A, Prawo prywatne międzynarodowe, red. M. Pazdan, C.H. Beck, Warszawa, 2014.
Symeonides S.C., Conflict of Laws: American, Comparative, International. Cases and Materials, St. Paul, MN, 2012.
Szabados T., Economic Sanctions in EU Private International Law, Oxford—London—New York—New Delhi—Sydney, 2021.
Tusiński A., Ustawa — prawo prywatne międzynarodowe w świetle orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Wybrane zagadnienia obywatelstwa i prawa właściwego dla stosunków zobowiązaniowych, „Palestra” 2007, nr 6—7.
Vischer F., „Revolutionary Ideas” and the Swiss Statute on Private International Law, in: Convergence and Divergence in Private International Law — Liber Amicorum Kurt Siehr, eds. K. Boele-Woelki, T. Einhorn, D. Girsberger, S. Symeonides, The Hague—Zürich, 2010.
Wowerka A., Obce przepisy wymuszające swoje zastosowanie, „Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego” 2019, T. 25.
Zachariasiewicz M.A., Metoda analizy funkcjonalnej w prawie prywatnym międzynarodowym, w: Rozprawy z prawa prywatnego, Księga Jubileuszowa dedykowana Profesorowi Wojciechowi Popiołkowi, red. M. Jagielska, E. Rott-Pietrzyk, M. Szpunar, Wolters Kluwer, Warszawa, 2017.
Zachariasiewicz M.A., Nowa ustawa o prawie prywatnym międzynarodowym a małżeństwa i związki osób tej samej płci, „Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego” 2012, T. 11.
Zachariasiewicz M.A., Nowe prądy w kolizjonistyce Stanów Zjednoczonych i ich wpływ na naukę europejską, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 1975, z. 2.
Zachariasiewicz M.A., w: Prawo prywatne międzynarodowe. Komentarz, red. M. Pazdan, C.H. Beck, Warszawa, 2018.
Zachariasiewicz M.A., w: System Prawa Prywatnego, T. 20A, Prawo prywatne międzynarodowe, red. M. Pazdan, C.H. Beck, Warszawa, 2014.
Uniwersytet Śląski w Katowicach Polska
https://orcid.org/0000-0002-9356-4133
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
