Dopuszczalność pozwania pracownika z państwa trzeciego przed sądem polskim na podstawie przepisów rozporządzenia nr 1215/2012 oraz kodeksu postępowania cywilnego
Abstrakt
The EU Regulation 1215/2012, as well as the Polish civil procedural law regarding individual employment relationships are employee-interest oriented. The employee’s domicile is a specific form of privilege on the level of the national jurisdiction regulations establishing international competence of national courts. The domicile provides effective protection for the employee in case of a potential dispute with an employer,
who initiates the proceedings. Unfortunately, neither the Regulation 1215/2012 nor the Polish civil procedural law provides for equivalent protection for a third state employee (an employee from outside the EU) compared to an employee domiciled in Poland. The paper argues that despite a one-sided regulation, suing a third state employee before a Polish court is in principle impermissible. When applying the objective criterion to determine whether there is a national jurisdiction to hear the case, the court should
consider the need to protect the employee and his or her legitimate interests. The author posits that the employee’s interest constitutes a legal basis for assessing whether in the proceedings before a Polish court — as forum conveniens — it is possible to safeguard the rights of a weaker party of a particular legal relationship. If a choice of court agreement was concluded, suing a third state employee before a Polish court will not be possible. This is because the prorogation agreement is subject to Article 23 of the Regulation 1215/2012. This provision requires that for the prorogation of jurisdiction to be effective, the employee, as party to an agreement, must be domiciled in one of the Member States.
Słowa kluczowe
Regulation (EU) No 1215/1212; procedural law; employer; employee; third state; outside the EU; forum conveniens; jurisdictional agreement; choice of court
Bibliografia
Alexandre D., Huet A., Compétence européenne, reconnaissance et exécution: matières civile et commerciale, in: Répertoire de procédure civile, Dalloz, Paris, 2016.
Alio T., Die Neufassung der Brüssel I-Verordnung, „Neue Juristische Wochenschrift” 2014, Z. 33.
Beraudo J.P., Beraudo M.J., Compétences à raison de la matière: contrats d’assurance et contrats conclus par les consommateurs, in: Juris Classeur Europe, Paris, 2015.
Berner F., Prorogation drittstaatlicher Gerichte und Anwendungsvorrang der EuGVVO, „Recht der internationalen Wirtschaft” 2017, Z. 12.
Brucko-Stępkowski K., Wybór prawa właściwego dla stosunku pracy, „Monitor Prawa Pracy” 2010, nr 9.
Domej T., Die Neufassung der EuGVVO. Quantensprünge im europäischen Zivilprozessrecht, „Rabels Zeitschrift für ausländisches und internationales Privatrecht” 2014, Z. 3.
Florek L., Interes pracodawcy w prawie pracy, „Państwo i Prawo” 2012, r. 5.
Geimer R., in: Europäisches Zivilverfahrensrecht. Kommentar, Hrsg. R. Geimer, R.A. Schütze, C.H. Beck, München, 2020.
Geimer R., Verfassungsrechtliche Vorgaben bei der Normierung der internationalen Zuständigkeit, in: Europa im Aufbruch: Festschrift Fritz Schwind zum 80. Geburtstag, Hrsg. F. Matscher, I. Seidl-Hohenveldern, Manz, Wien,
Gottwald P., in: Münchener Kommentar zur ZPO, Z. 3, Hrsg. W. Krüger, T. Rauscher, C.H. Beck, München, 2017.
Grzebyk P., Jurysdykcja krajowa dla powództw pracodawcy przeciwko pracownikowi według art. 20 rozporządzenia nr 44/2001 — uwagi na tle praktycznym, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2009, nr 10.
von Hein J., Die Neufassung der Europäischen Gerichtsstands — und Vollstreckungsverordnung (EuGVVO) „Recht der internationalen Wirtschaft” 2013, Z. 3.
Heldrich A., Internationale Zuständigkeit und anwendbares Recht, de Gruyter, Berlin, 1969.
Jayme E., Der Gerichtigkeitgehalt des Europäischen Gerichtsstands- und Vollstreckungsübereinkommens (EuGVÜ), in: Europäisches Kollisionsrecht, Hrsg. G. Reichelt, P. Lang, Frankfurt am Main, 1993.
Kunicki I., w: Kodeks postępowania cywilnego, T. V, Komentarz. Art. 1096—1217, red. A. Marciniak, C.H. Beck, Warszawa, 2020.
Kurowski W., Stosunek pracy wynikający z umowy w prawie prywatnym międzynarodowym, C.H. Beck, Warszawa, 2014.
Mankowski P., in: Europäisches Zivilprozess- und Kollisionsrecht EuZPR/EuIPR. Kommentar, Hrsg. T. Rauscher, Dr. Otto Schmidt Verlag, Köln, 2021.
Mankowski P., Zuständigkeit bei Gerichtsstandsvereinbarung zu Gunsten eines Drittstaats — Taser International, „Fachdienst Zivilrecht — LMK” 2016, Z. 5.
Mędrala M., Funkcja ochronna cywilnego postępowania sądowego w sprawach z zakresu prawa pracy, Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa, 2011.
Mostowik P., Władza rodzicielska i opieka nad dzieckiem w prawie prywatnym międzynarodowym, Wydawnictwo Jak, Kraków, 2014.
Olczak-Dąbrowska D., w: Kodeks postępowania cywilnego, T. II, Komentarz. Art. 506–1217, red. T. Szanciło, C.H. Beck, Warszawa, 2014.
Pabst S., Gerichtsstandsvereinbarung im Sorgerechtssicherheit?, in: Liber Amicorum Thomas Rauscher zum 50. Geburtstag, Hrsg. G. Kosmehl, S. Pabst, Ille & Riemer, Leipzig—Weißenfels, 2006.
Pazdan M., Statut spadkowy w świetle rozporządzenia spadkowego, w: Nowe europejskie prawo spadkowe, red. M. Pazdan, J. Górecki, Lex a Wolters Kluwer business, Warszawa, 2015.
Pfeiffer T., Internationale Zuständigkeit und prozessuale Gerechtigkeit, Klostermann, Frankfurt am Main, 1995.
Płaziuk J., Jurysdykcja krajowa dla rozpoznania roszczeń ze stosunków umownych (art. 7 rozporządzenia nr 1215/2012), „Europejski Przegląd Sądowy” 2020, nr 4.
Sanetra W., Charakter prawny stosunku pracy, w: System Prawa Pracy, T. II, Indywidualne prawo pracy. Część ogólna, red. K.W. Baran, G. Goździewicz, Wolters Kluwer, Warszawa, 2017.
Sobczyk A., Prawo pracy w świetle Konstytucji RP, T. I, Teoria publicznego i prywatnego indywidualnego prawa pracy, C.H. Beck, Warszawa, 2013.
Spohnheimer P., in: Zivilprozessordnung. Beck’sche Online-Kommentare, Hrsg. V. Vorwerk, C. Wolf, C.H. Beck, München, 2021.
Staudinger A., Steinrötter B., Das neue Zuständigkeitsregime bei zivilrechtlichen Auslandssachverhalten, Juristische Schulung” 2015, Z. 1.
Stępień-Załucka B., Sprawowanie wymiaru sprawiedliwości przez Sąd Najwyższy w Polsce, C.H. Beck, Warszawa, 2016.
Tkacz S., O zintegrowanej koncepcji zasad prawa w polskim prawoznawstwie (od dogmatyki do teorii), Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń, 2014.
Torbus A., Europejski system jurysdykcyjny w sprawach cywilnych i handlowych (Kilka uwag o stosowaniu Rozporządzenia Rady (WE) Nr 44/2001), w: Czterdziestolecie kodeksu postępowania cywilnego. Zjazd Katedr Postępowania Cywilnego w Zakopanem (7—9.10.2005 r.), red. A. Oklejak, Wolters Kluwer, Kraków, 2006.
Torbus A., Jurysdykcja i wykonywanie orzeczeń w sprawach cywilnych i handlowych. Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z 19.12.2003 r. (III CK 25/03), „Europejski Przegląd Sądowy” 2005, nr 3.
Torbus A., Jurysdykcja krajowa w sprawach z zakresu postępowania zabezpieczającego oraz postępowania egzekucyjnego, w: Egzekucja sądowa w świetle przepisów z zakresu międzynarodowego postępowania cywilnego, red. A. Marciniak, Currenda, Sopot, 2016.
Torbus A., Ustanowienie jurysdykcji sądów państwa członkowskiego przez wdanie się w spór według rozporządzenia Rady (WE) nr 44/2001, „Europejski Przegląd Sądowy” 2008, nr 6.
Torbus A., Wykładnia umowy jurysdykcyjnej zawartej na podstawie art. 25 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 1215/2012. Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 5 października 2018 r., I CSK 611/17, „Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego” 2019, T. 25.
Olczak-Dąbrowska D., w: Kodeks postępowania cywilnego, T. II, Komentarz. Art. 506–1217, red. T. Szanciło, C.H. Beck, Warszawa, 2014.
Pabst S., Gerichtsstandsvereinbarung im Sorgerechtssicherheit?, in: Liber Amicorum Thomas Rauscher zum 50. Geburtstag, Hrsg. G. Kosmehl, S. Pabst, Ille & Riemer, Leipzig—Weißenfels, 2006.
Pazdan M., Statut spadkowy w świetle rozporządzenia spadkowego, w: Nowe europejskie prawo spadkowe, red. M. Pazdan, J. Górecki, Lex a Wolters Kluwer business, Warszawa, 2015.
Pfeiffer T., Internationale Zuständigkeit und prozessuale Gerechtigkeit, Klostermann, Frankfurt am Main, 1995.
Płaziuk J., Jurysdykcja krajowa dla rozpoznania roszczeń ze stosunków umownych (art. 7 rozporządzenia nr 1215/2012), „Europejski Przegląd Sądowy” 2020, nr 4.
Sanetra W., Charakter prawny stosunku pracy, w: System Prawa Pracy, T. II, Indywidualne prawo pracy. Część ogólna, red. K.W. Baran, G. Goździewicz, Wolters Kluwer, Warszawa, 2017.
Sobczyk A., Prawo pracy w świetle Konstytucji RP, T. I, Teoria publicznego i prywatnego indywidualnego prawa pracy, C.H. Beck, Warszawa, 2013.
Spohnheimer P., in: Zivilprozessordnung. Beck’sche Online-Kommentare, Hrsg. V. Vorwerk, C. Wolf, C.H. Beck, München, 2021.
Staudinger A., Steinrötter B., Das neue Zuständigkeitsregime bei zivilrechtlichen Auslandssachverhalten, „Juristische Schulung” 2015, Z. 1.
Stępień-Załucka B., Sprawowanie wymiaru sprawiedliwości przez Sąd Najwyższy w Polsce, C.H. Beck, Warszawa, 2016.
Tkacz S., O zintegrowanej koncepcji zasad prawa w polskim prawoznawstwie (od dogmatyki do teorii), Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń, 2014.
Torbus A., Europejski system jurysdykcyjny w sprawach cywilnych i handlowych (Kilka uwag o stosowaniu Rozporządzenia Rady (WE) Nr 44/2001), w: Czterdziestolecie kodeksu postępowania cywilnego. Zjazd Katedr Postępowania Cywilnego w Zakopanem (7—9.10.2005 r.), red. A. Oklejak, Wolters Kluwer, Kraków, 2006.
Torbus A., Jurysdykcja i wykonywanie orzeczeń w sprawach cywilnych i handlowych. Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z 19.12.2003 r. (III CK 25/03), „Europejski Przegląd Sądowy” 2005, nr 3.
Torbus A., Jurysdykcja krajowa w sprawach z zakresu postępowania zabezpieczającego oraz postępowania egzekucyjnego, w: Egzekucja sądowa w świetle przepisów z zakresu międzynarodowego postępowania cywilnego, red. A. Marciniak, Currenda, Sopot, 2016.
Torbus A., Ustanowienie jurysdykcji sądów państwa członkowskiego przez wdanie się w spór według rozporządzenia Rady (WE) nr 44/2001, „Europejski Przegląd Sądowy” 2008, nr 6.
Torbus A., Wykładnia umowy jurysdykcyjnej zawartej na podstawie art. 25 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 1215/2012.Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 5 października 2018 r., I CSK 611/17, „Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego” 2019, T. 25.
Trocha B., Uwagi na tle częściowego rozszerzenia zakresu podmiotowego rozporządzenia Bruksela I bis na pozwanych z państw trzecich, „Polski Proces Cywilny” 2013, nr 2.
Trocha B., w: Kodeks postępowania cywilnego, T. II, Komentarz. Art. 730—1217, red. J. Jankowski, C.H. Beck, Warszawa, 2019.
Vedie I., Arthur T. von Mehren und das internationale Zivilverfahrensrecht im transatlantischen Dialog, Mohr Siebeck, Tübingen, 2017.
Weitz K., Jurysdykcja krajowa w postępowaniu cywilnym, Wydawnictwo Prawo i Praktyka Gospodarcza, Warszawa, 2005.
Weitz K., Nowe rozwiązania dotyczące ochrony słabszej strony stosunku prawnego w rozporządzeniu Bruksela Ia, w: Ochrona strony słabszej stosunku prawnego. Księga jubileuszowa ofiarowana Profesorowi Adamowi Zielińskiemu, red. A. Boratyńska, Wolters Kluwer, Warszawa, 2016.
Weitz K., Stosowanie prawa Unii Europejskiej przez sądy, red. A. Wróbel, Zakamycze, Kraków, 2005.
Weitz K., w: Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, T. VI, Międzynarodowe postępowanie cywilne. Sąd polubowny (arbitrażowy), red. T. Ereciński, Wolters Kluwer, Warszawa, 2017.
Zedler F., w: Europejskie prawo upadłościowe. Komentarz, red. F. Zedler, Lex a Wolters Kluwer business, Warszawa, 2011.
Uniwersytet Śląski w Katowicach Polska
https://orcid.org/0000-0003-3930-2658
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
