Rozwój europejskiego prawa prywatnego międzynarodowego — ponadnarodowego prawa kolizyjnego organizacji międzynarodowej o celach integracyjnych — jest wydarzeniem bez precedensu. Prawdziwe znaczenie procesu unifikacji przepisów PIL w Europie znacznie wykracza poza samo uregulowanie przestrzennych kolizji praw. Dąży on do ustanowienia obszaru prawnego opartego na idei „suwerenności jednostki”, odwołując się do filozofii Locke’a i Kanta. Działalność ustawodawcza Unii Europejskiej może przypominać niektóre procesy towarzyszące narodzinom nowoczesnych państw narodowych: unifikacja prawa prywatnego miała dla tych ostatnich ważny wymiar symboliczny i oznaczała budowanie więzi między władzami a wspólnotą obywateli, nie mniej ważną niż tworzenie suwerennej władzy wyposażonej w szereg kompetencji określonych przez prawo publiczne. Artykuł podkreśla i omawia kilka ważnych elementów dowodzących znaczenia procesu unifikacji prawa prywatnego międzynarodowego dla dalszej federalizacji UE. Po pierwsze, autor poświęcił uwagę wymiarowi konstytucyjnemu unifikacji PIL i stopniowemu przenoszeniu uprawnień ustawodawczych i traktatowych z państw członkowskich na poziom instytucji wspólnotowych. Po drugie, zauważono malejące znaczenie zasady obywatelstwa w świetle europejskiego prawa kolizyjnego; stosowanie lex patriae nie sprzyja budowaniu europejskiej tożsamości obywateli UE i może być sprzeczne z podstawowymi wolnościami. Po trzecie, potencjalne znaczenie doktryny „wzajemnego uznawania stosunków prawnych”, która przypomina zasadę kraju pochodzenia znaną z wcześniejszego orzecznictwa TSUE, zmierza do podważenia stosowania metody kolizji praw w handlu wewnątrzunijnym. Należy oczekiwać, że chęć ściślejszej integracji społeczeństw europejskich za pomocą takich środków, jak prawo prywatne międzynarodowe, wywoła opór państw członkowskich, dla których utrzymanie wpływu na stosunki cywilnoprawne własnych obywateli jest kwestią zachowania ich tożsamości i suwerenności.