Zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych osoby fizycznej w relacjach polsko-ukraińskich

Maksym Shcherbyuk

doi:10.31261/PPPM.2024.34.03

Published: 2024-02-13

Vol. 34 (2024)

Legal Capacity and Capacity for Legal Actions of Natural Person in Polish-Ukrainian Relations

Maksym Shcherbyuk

Section: Studies

https://doi.org/10.31261/PPPM.2024.34.03

Abstract

The article is focused on issues related to the concept of legal capacity and capacity for legal actions in Polish-Ukrainian relations. The article presents a legal analysis of the doctrine, jurisprudence, domestic law and provisions of the 1993 Polish-Ukrainian Convention concerning legal capacity and capacity for legal actions. The author focuses on showing the differences between the two legal systems and proposes an autonomous interpretation of the above-mentioned concepts on the basis of the 1993 Convention binding Poland and Ukraine. Separate attention has been paid to the linguistic differences occurring in the translation of the concept of the capacity for legal actions in the 1993 Convention and the concept of capacity for legal actions in family and labour relations. While in the case of legal capacity no fundamental differences have been noted, the concept of the capacity for legal actions already contains such differences, given the broad understanding of this concept in Ukrainian law. The purpose of this paper was to prepare practical guidance for legal practitioners who will be assessing the legal effects of actions performed by Polish and Ukrainian citizens.

Keywords:

legal capacity , capacity for legal actions , 1993 convention between Poland and Ukraine , Polish law , Ukrainian law

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Shcherbyuk, M. (2024). Legal Capacity and Capacity for Legal Actions of Natural Person in Polish-Ukrainian Relations. Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego (“Problems of Private International law”), 34, 85–123. https://doi.org/10.31261/PPPM.2024.34.03

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.

The Copyright Owners of the submitted texts grant the Reader the right to use the pdf documents under the provisions of the Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA). The user can copy and redistribute the material in any medium or format and remix, transform, and build upon the material for any purpose.

1. License

The University of Silesia Press provides immediate open access to journal’s content under the Creative Commons BY-SA 4.0 license (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Authors who publish with this journal retain all copyrights and agree to the terms of the above-mentioned CC BY-SA 4.0 license.

2. Author’s Warranties

The author warrants that the article is original, written by stated author/s, has not been published before, contains no unlawful statements, does not infringe the rights of others, is subject to copyright that is vested exclusively in the author and free of any third party rights, and that any necessary written permissions to quote from other sources have been obtained by the author/s.

If the article contains illustrative material (drawings, photos, graphs, maps), the author declares that the said works are of his authorship, they do not infringe the rights of the third party (including personal rights, i.a. the authorization to reproduce physical likeness) and the author holds exclusive proprietary copyrights. The author publishes the above works as part of the article under the licence "Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International".

ATTENTION! When the legal situation of the illustrative material has not been determined and the necessary consent has not been granted by the proprietary copyrights holders, the submitted material will not be accepted for editorial process. At the same time the author takes full responsibility for providing false data (this also regards covering the costs incurred by the University of Silesia Press and financial claims of the third party).

3. User Rights

Under the CC BY-SA 4.0 license, the users are free to share (copy, distribute and transmit the contribution) and adapt (remix, transform, and build upon the material) the article for any purpose, provided they attribute the contribution in the manner specified by the author or licensor.

4. Co-Authorship

If the article was prepared jointly with other authors, the signatory of this form warrants that he/she has been authorized by all co-authors to sign this agreement on their behalf, and agrees to inform his/her co-authors of the terms of this agreement.

I hereby declare that in the event of withdrawal of the text from the publishing process or submitting it to another publisher without agreement from the editorial office, I agree to cover all costs incurred by the University of Silesia in connection with my application.

References

Akkermans B., The Principle of Numerus Clausus in European Property Law, Aharkov M.M., Obiazatelstvo po sovetskomu hrazhdanskomu pravu, Uchenye trudy VYIuN, v. 3, Yuryd. izd-vo NKIu SSSR, Moskwa, 1940.
Google Scholar

Aharkov M.M., Obiazatelstvo po sovetskomu hrazhdanskomu pravu, w: M.M. Aharkov, Izbrannye trudy po hrazhdanskomu pravu, t. 1, Tsentr YurInfoR, Moskwa, 2002.
Google Scholar

Apopii I.V., Simeine pravo Ukrainy, Tsentr uchbovoi literatury, Kyiv, 2011.
Google Scholar

Bosek L., Gwarancje godności ludzkiej i ich wpływ na polskie prawo cywilne, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa, 2012.
Google Scholar

Boshytskyi Yu.L,, Shyshka R.B. (ker. avt. kol.) (red.), Tsyvilne pravo Ukrainy: pidruchnyk. Zahalna chastyna, Vydavnytstvo Lira-K, Kyiv, 2016.
Google Scholar

Bratus S.N., O sootnoshenyy hrazhdanskoi pravosposobnosty y subiektyvnykh hrazhdanskykh prav, „Sovetskoe hosudarstvo i pravo” 1949, nr 8.
Google Scholar

Bratus S.N., Subiekty hrazhdanskoho prava: ucheb. posob., Hos. yur. izdat., Moskwa, 1950.
Google Scholar

Chechot D.M., Iskovye proyzvodstva, Yuryd. lyt., Moskwa, 1973.
Google Scholar

Chervonyi Yu.S., Tsyvilnyi protses Ukrainy: Pidruchnyk, Istyna, Kyiv, 2007.
Google Scholar

Chrempiński S., Czy dziecko poczęte winno być uznane za podmiot prawa?, „Nowe Prawo” 1988, nr 2.
Google Scholar

Ciszewski J., Nazaruk P. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa, 2019.
Google Scholar

Czepelak M., Umowa międzynarodowa jako źródło prawa prywatnego międzynarodowego, Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa, 2008.
Google Scholar

Diachkova N.A., Simeine pravo: pidruchnyk, xa zah. red. V.A. Kroitora, V.Yu. Yevko, MVS Ukrainy, nats. un-t vnutr. sprav., Kharkiv, 2016.
Google Scholar

Diachkova N.A., Tsyvilna diiezdatnist fizychnykh osib, yii zmist ta vydy. Emansypatsiia nepovnolitnikh, Suchasni problemy tsyvilnoho prava ta protsesu: navch. posib., S.O. Slipchenko, O.V. Syniehubov, V.A. Kroitor ta in., red. Yu.M. Zhornokuia, L.V. Krasytskoi, Pravo, Kharkiv, 2017.
Google Scholar

Dmowski S., Rudnicki S., Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga pierwsza. Część ogólna, LexisNexis, Warszawa, 2004.
Google Scholar

Dmowski S., Rudnicki S., Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga pierwsza. Część ogólna, LexisNexis, Warszawa, 2009.
Google Scholar

Dolinenko L.O., Sarnovska S.O., Tsyvilne pravo Ukrainy: Navch. posib. dlia stud. vyshch. navch. zakl., MAUP, Kyiv, 2005.
Google Scholar

Dutko A.O. ta in., Simeine pravo Ukrainy: pidruchnyk, za red. A.O. Dutko, Lvivskyi derzhavnyi universytet vnutrishnikh sprav, Lviv, 2018.
Google Scholar

Dzera O.V., Tsyvilne pravo Ukrainy, red. O.V. Dzera, N.S. Kuznietsova, Yurinkom inter, Kyiv, 2002.
Google Scholar

Dzera O.V. ta in., Tsyvilne pravo Ukrainy: Pidruchnyk, U 2 t., red. O.V. Dzera, N.S. Kuznetsovoi, 2-e vyd., dopov. i pererob., Yurinkom Inter, Kyiv, 2004.
Google Scholar

Fras M., Habdas M. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, T. I, Część ogólna (art. 1—125), Wolters Kluwer, Warszawa, 2018.
Google Scholar

Fursa S.Ya. (red.), Tsyvilnyi protses Ukrainy: Akadem. kurs: pidruch. dlia stud. yuryd. spets. vyshch. navch. zakl., Tsentr prav. doslidzh. Fursy, Kharkiv: S.Ya. Fursa [vyd.]: KNT, 2009.
Google Scholar

Gniewek E. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa, 2011.
Google Scholar

Gniewek E., Machnikowski P. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa, 2016.
Google Scholar

Gniewek E., Machnikowski P. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa, 2021.
Google Scholar

Grzybowski S. (red.), System Prawa Cywilnego, T. 1, Część ogólna, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, 1985.
Google Scholar

Grzybowski S., w: System Prawa Cywilnego. Część ogólna [Système de droit civil. Partie générale], T. 1, Ossolineum, Wrocław, 1974.
Google Scholar

Gudowski J. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, T. I, Część ogólna, cz. 1 (art. 1—554 ), Wolters Kluwer, Warszawa, 2021.
Google Scholar

Haberko J., Cywilnoprawna ochrona dziecka poczętego a stosowanie procedur medycznych, Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa, 2010.
Google Scholar

Haberko J., Status cywilnoprawny ludzkiego embrionu w fazie przedimplantacyjnej, „Przegląd Sądowy” 2008, nr 10.
Google Scholar

Haberko J., Udostępnianie i publikowanie wizerunku nasciturusa, noworodka i małego dziecka w świetle zasady dobra dziecka, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2013, nr 3.
Google Scholar

Hrekov I.P., Okremi pytannia shodo vyznachennia pravosub`iektnosti fizychnoi osoby — robotodavtsia v trudovykh pravovidnosynakh, Thesis, Vydavnytstvo SumDU, 2011, https://core.ac.uk/download/pdf/324237826.pdf [Dostęp: 25.09.2024].
Google Scholar

Husak P.R., Pryrodne pravo yak pidstava dlia pozytyvnoho prava na zhyttia, Dopovid na Vseukrainskii konferentsii (Kyiv, 3.12.2005) „Abort: zaperechennia prava na zhyttia”, http://christian-psychology.org.ua/psy-individ/4442-prirodne-pravo-yak-pdstava-dlya-pozitivnogo-prava-na-zhittya.html [Dostęp: 25.09.2024].
Google Scholar

Joffe O.S., Voprosy teoryy prava, O.S. Joffe, M.D. Sharhorodskyi, Yuryd. lyt., Moskwa, 1961.
Google Scholar

Kharytonov E.O., Sanyakhmetova N.A., Hrazhdanskoe pravo Ukrayny: Uchebnyk, Odyssei, Kharkiv, 2004.
Google Scholar

Kisel V.L., Mamedov R.Yu., Problemy pravovoi pryrody pravozdatnosti fizychnoi osoby, „Pivdennoukrainskyi pravnychyi chasopys” 2017, nr 2.
Google Scholar

Komarov V.V., Svitlychna H.O., Udaltsova I.V., Okreme provadzhennia: [monohr.], red. V.V. Komarova, Pravo, Kharkiv, 2011.
Google Scholar

Krasavchykov O.A., Sotsyalnoe soderzhanye pravosposobnosty sovetskykh hrazhdan, „Pravovedenye” 1960, nr 1.
Google Scholar

Kravtsov S., Sokol A., Obmezhennia u diiezdatnosti, vyznannia osoby nediiezdatnoiu ta ponovlennia u diiezdatnosti: tsyvilno-protsesualnyi aspekt, „Pidpryiemnytstvo, hospodarstvo i pravo” 2018, nr 5.
Google Scholar

Księżak P., Pyziak-Szafnicka M. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Część ogólna, wyd. 2, Lex a Wolters Kluwer business, Warszawa, 2014.
Google Scholar

Kuznetsova N.P., Razvytye instytuta deesposobnosty hrazhdan v novom hrazhdanskom zakonodatelstve, „Pravovedenye” 1965, nr 4.
Google Scholar

Mahazyner Ya.M., Yzbrannye trudy po obshchei teoryy prava: monohr., otv. red. d-r yuryd. nauk, prof. A. K. Kravtsov, Izd-vo R. Aslanova Yurydycheskyitsentr Press, Sankt Petersburg, 2006.
Google Scholar

Mazur O.S., Tsyvilne pravo Ukrainy: Navch. pos., Tsentr navchalnoi literatury, Kyiv, 2006.
Google Scholar

Nadon V.V., Deiaki aspekty vyznachennia pravozdatnosti v tsyvilnomu pravi, „Teoriia i praktyka pravoznavstva” 2014, v. 1 (5).
Google Scholar

Nadon V.V., Problema spivvidnoshennia pravozdatnosti ta subiektyvnoho tsyvilnoho prava, „Visnyk hospodarskoho sudochynstva” 2014, nr 5.
Google Scholar

Nechytailo T.O., Poniattia tsyvilnoi pravosubiektnosti ta yii elementiv, „Aktualni problemy vdoskonalennia chynnoho zakonodavstva Ukrainy” 2015, nr 39.
Google Scholar

Nesterowicz M., Glosa do wyr. SA w Lublinie z 29.7.2009 r., I ACa 308/09, „Przegląd Sądowy” 2011, nr 1.
Google Scholar

Osajda K. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa, 2017.
Google Scholar

Pazdan M. (red.), System Prawa Prywatnego, T. 20A, Prawo prywatne międzynarodowe, C.H. Beck, Warszawa, 2014.
Google Scholar

Pazdan M., O różnych funkcjach zdolności do czynności prawnych osoby fizycznej z uwzględnieniem aspektów arbitrażowych i kolizyjnoprawnych, w: Prawo prywatne i arbitraż. Księga jubileuszowa dedykowana doktorowi Maciejowi Tomaszewskiemu, red. J. Poczobut, A. Wiśniewski, Sąd Arbitrażowy KIG, Warszawa, 2016.
Google Scholar

Pazdan M., Zdolność do czynności prawnych a zakazy zatrudnienia ze względu na wiek, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1965, nr 27, z. 1.
Google Scholar

Pazdan M., Zdolność do czynności prawnych osób fizycznych w polskim prawie prywatnym międzynarodowym, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego” 1967, 158. Prace prawnicze, z. 29.
Google Scholar

Piatyletov I.M., Pryznanye hrazhdanyna ohranychenno deesposobnym, VJUZI, Moskwa, 1980
Google Scholar

Pietrzykowski K. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, T. I, wyd. 10, C.H. Beck, Warszawa, 2020.
Google Scholar

Pilich M., Uchodźcy w prawie prywatnym międzynarodowym, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2022, nr 1. DOI: https://doi.org/10.26881/gsp.2022.1.01
Google Scholar

Pilich M., Zasada obywatelstwa w prawie prywatnym międzynarodowym. Zagadnienia podstawowe, Lex a Wolters Kluwer business, Warszawa, 2015.
Google Scholar

Pokrovskyi Y.A., Osnovnye problemy hrazhdanskoho prava, Yurydycheskyi knyzhnyi sklad Pravo, Petrohrad, 1917.
Google Scholar

Potiukov A.H., Pravosposobnost i deesposobnost hrazhdan po sovetskomu hrazhdanskomu pravu, Avtoref. dys. kand. yuryd. nauk: 12.712, Lenynhradskyi hos. un-t, 1954.
Google Scholar

Radwański Z., Olejniczak A., Prawo cywilne — część ogólna, C.H. Beck, Warszawa, 2015.
Google Scholar

Radwański Z., Olejniczak A., Prawo cywilne — część ogólna, C.H. Beck, Warszawa, 2019.
Google Scholar

Radwański Z., Prawo cywilne — część ogólna, C.H. Beck, Warszawa, 1999.
Google Scholar

Radwański Z., Prawo cywilne — część ogólna, C.H. Beck, Warszawa, 2005.
Google Scholar

Resich Z. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, T. I, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa, 1972.
Google Scholar

Reznichenko S.V., Tsyvilno-pravovyi status nepovnolitnoi fizychnoi osoby, „Chasopys tsyvilistyky” 2017, v. 23.
Google Scholar

Rohova O.H., Pro chas vynyknennia prava liudyny na zhyttia: zahalnoteoretychnyi analiz, „Visnyk AprNU” 2005, nr 4 (43).
Google Scholar

Safjan M. (red.), System Prawa Prywatnego, T. 1, Prawo cywilne — część ogólna, C.H. Beck, Warszawa, 2012.
Google Scholar

Sahradian M., Tsyvilna diiezdatnist fizychnoi osoby v Ukraini ta v zarubizhnykh krainakh, „Pidpryiemnytstvo, hospodarstvo i prawo” 2018, nr 4.
Google Scholar

Shershenevych H.F., Izbrannoe, t. 5, Uchebnyk russkoho hrazhdanskoho prava, vstup. slovo, sost. P.V. Krashenynnykov, Statut, Moskwa, 2017.
Google Scholar

Shevchenko Ya.M., Tsyvilne pravo Ukrainy. Akademichnyi kurs: Pidruchnyk, U 2 t., In Yure, Kyiv, 2003.
Google Scholar

Shevchenko Ya.M. (red.), Tsyvilne pravo Ukrainy: Akademichnyi kurs: Pidruch.: U dvokh tomakh, t. 1, Zahalna chastyna, Vydavnychyi Dim In Yure, Kyiv, 2006.
Google Scholar

Shtefan M.J., Tsyvilne protsesualne pravo Ukrainy: pidruch. dlia stud. yuryd. spets. vyshch. navch. zakl., In Yure, Kyiv, 2005.
Google Scholar

Shyshka O.R., Pravo neisnuiuchoho uchasnyka tsyvilnykh pravovidnosyn yak pravova fiktsiia, „Pravo ta upravlinnia” 2011, nr 13.
Google Scholar

Shyshka R.B., Okhorona prav subiektiv intelektualnoi vlasnosti u tsyvilnomu pravi Ukrainy: dys., dokt. kryd. nauk: 12.00.03, Tsyvilne pravo ta tsyvilnyi
Google Scholar

protses; simeine pravo; mizhnarodne pryvatne pravo, Natsionalnyi universytet vnutrishnikh sprav, Kharkiv, 2004.
Google Scholar

Skowrońska-Bocian E., Prawo cywilne — część ogólna. Zarys wykładu, LexisNexis, Warszawa, 2005.
Google Scholar

Smyczyński T., Nasciturus w świetle ustawodawstwa o przerywaniu ciąży, „Studia Prawnicze” 1993, nr 1.
Google Scholar

Stelmachowski A., Wstęp do teorii prawa cywilnego, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, 1984.
Google Scholar

Suleimanova S.R., Pro tsyvilnu pravozdatnist fizychnoi osoby, „Visnyk Kyivskoho natsionalnoho universytetu imeni Tarasa Shevchenka, Yurydychni nauky”, 2013, nr 95.
Google Scholar

Szer S., Prawo cywilne. Część ogólna, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, 1967.
Google Scholar

Szpunar A., Szkoda wyrządzona przed urodzeniem dziecka, „Studia Cywilistyczne” 1969, nr 13—14.
Google Scholar

Turłukowski J., Pilich M., Polsko-ukraińska umowa o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych i karnych. Komentarz do przepisów o sprawach cywilnych, Wolters Kluwer, Warszawa, 2023.
Google Scholar

Vatras V.A., Kostiashkin I.O., Osoblyvosti pravovoho rehuliuvannia simeinykh vidnosyn kodyfikovanymy pravovymy aktamy v Ukraini ta derzhavakh zakhidnoi ta tsentralnoi Evropy, „Aktualni problemy pravoznavstva” 2021, nr 2 (26).
Google Scholar

Vebers Ya.R., O poniatyy deesposobnosty hrazhdan v sovetskom hrazhdanskom i semeinom prave, t. 107, Osushchestvlenye i zashchyta lichnykh i imushchestvennykh prav, Uchenye zapysky, Latv. hos. un-t ym. P. Stuchky, Ryha, 1968.
Google Scholar

Vebers Ya.R., Pravosubiektnost hrazhdan v sovetskom hrazhdanskom i semeinom prave, Zynatne, Ryha, 1976.
Google Scholar

Volkova N.V., Protsesualni osoblyvosti rozghliadu sprav shchodo obmezhennia tsyvilnoi diiezdatnosti fizychnoi osoby, vyznannia fizychnoi osoby nediiezdatnoiu (okremi aspekty), „Aktualni problemy derzhavy i prava” 2010, nr 56.
Google Scholar

Walaszek B., Nasciturus w prawie cywilnym, „Państwo i Prawo” 1956, nr 7.
Google Scholar

Watrakiewicz M., Wiek a zdolność do czynności prawnych, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 2003, z. 3.
Google Scholar

Winiarz J. (red.), Kodeks cywilny z komentarzem, T. I, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa, 1989.
Google Scholar

Wojewoda M., Rejestracja urodzin dzieci obywatelek Ukrainy przybyłych do Polski w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, „Metryka” 2022, nr 1.
Google Scholar

Wojtczak A., Zmudzińska K., Analiza prawna i społeczna wieku dopuszczalnego zawarcia małżeństwa, „Kortowski Przegląd Prawniczy” 2016, nr 2.
Google Scholar

Wolter A., Ignatowicz J., Stefaniuk K., Prawo cywilne. Zarys części ogólnej, Wydawnictwa Prawnicze PWN, Warszawa, 1996.
Google Scholar

Wolter A., Ignatowicz J., Stefaniuk K., Prawo cywilne. Zarys części ogólnej, Wolters Kluwer, Warszawa, 2018.
Google Scholar

Yanovytska H.B., Kucher V.O. ta in., Tsyvilne pravo Ukrainy: pidruchnyk, v. 2, t. 1, kol. avtoriv, red. H.B. Yanovytskoi, V.O. Kuchera, Novyi Svit-2000, Lviv, 2014.
Google Scholar

Zhuravlev N.P., O sootnoshenyy hrazhdanskoi pravosposobnosty, deesposobnosty I subiektyvnoho prava, RIO VJUZI, Moskwa, 1988.
Google Scholar

Zhylynkova Y.V., Pravovye aspekty emansypatsyi nesovershennoletnykh, „Problemy zakonnosti” 2000, v. 41.
Google Scholar

Vol. 34 (2024)
Published: 2025-05-05

ISSN: 1896-7604

eISSN: 2353-9852

10.31261/PPGOS

Publisher

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego | University of Silesia Press

Licence CC

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.

Submit