"Zimowy ranek" Aleksandra Puszkina: trzy przekłady na język angielski
Abstrakt
Artykuł skupia się na trzech przekładach poematu Aleksandra Puszkina "Zimowy poranek". Przekłady dokonane przez N. Panina (1888), przez współczesnego mu C.E. Turnera (1899), a także najnowszy przekład R. Clarke'a (2016) stały się przedmiotem analizy. Tłumaczenia tego wiersza są interesującym obiektem, ponieważ wiersz jest oparty na antytezach. W artykule przeanalizowano pary "mróz" - "słońce", "burzliwy wieczór" - "słoneczny poranek", "ciemność" - "blask", a także kluczowe pojęcia rosyjskiej kultury, takie jak "melancholia" i "zabawa", czy pojęcie z zakresu realiów "piec". Teksty tłumaczeń zostały przeanalizowane za pomocą techniki close reading. Badania pokazały, że tłumacz może pełnić również rolę badacza. R. Clarke wprowadził do swojego przekładu rzeczywistość, której brakowało w oryginalnym tekście. Tak więc wspomniany w wierszu rodzinny bereg staje się pewnym miejscem w pobliżu majątku Bernowo, gdzie Puszkin przyjechał jako gość.
Słowa kluczowe
Puszkin; przekład; antyteza; główny koncept kultury; realizm
Bibliografia
Pushkin, Alexander. The Winter-Road// Poems by Alexander Pushkin. Translated from the Russian, with Introduction and Notes by Ivan Panin. - Boston: Cupples and Hurd, 1888. - 167 p. с.164.
Pushkin, Alexander/ The Winter Morning //Translations from Pushkin in memory of the hundredth anniversary of the poet’s birthday. Charles Edward Turner (tr.). K.L.Ricker, St.Petersburg; Sampson Low, Marston and Co, Limited, London 1899. 330 р.
Анненков П.В. Материалы для биографии А.С.Пушкина. Москва: Современник, 1984. 489 с. [Annenkov, P.V. Materialy dlya biografii A.S.Pushkina. Sovremennik, Moskva 1984].
Гинзбург Л.Я. Частное и общее в лирическом стихотворении //Ее же. О старом и новом. Статьи и очерки. Советский писатель, Ленинград 1982. 424 c. [Ginzburg L.YA. Chastnoye i obshcheye v liricheskom stikhotvorenii // Yeye zhe. O starom i novom. Stat'i i ocherki. Sovetskiy pisatel', Leningrad 1982. 424 s.]
Тархова Н.А. (сост.), Летопись жизни и творчества Александра Пушкина. В Четырех томах. Т.3. 1829-1832. Slovo, Москва 1999, 624 с. [N.A.Tarkhova (sost.), Letopis' zhizni i tvorchestva Aleksandra Pushkina. V Chetyrekh tomakh. T.3. 1829-1832. Slovo, Moskva 1999, 624 s.].
Гарбер Е. В. (сост.), Материалы к Летописи жизни и творчества А. С. Пушкина, 1826-1837. Картотеки М. А. и Т. Г. Цявловских. В 3 т. Т. 3, ч. 1: Рабочая картотека, 1826-1837. Наследие, Москва 1999, 411 с. [Garber Ye. V. (sost.), Materialy k Letopisi zhizni i tvorchestva A. S. Pushkina, 1826-1837. Kartoteki M. A. i T. G. Tsyavlovskikh. V 3 t. T. 3, ch. 1: Rabochaya kartoteka, 1826-1837. Naslediye, Moskva 1999, 411 s.].
Ненарокова М.Р. Русская народная сказка в англоязычном контексте – трудности перевода// Ева Кудрявцева Маленова (ред.), Сказка – вопросы перевода и восприятия. Masarykova univerzita, Brno 2019, c. 148. сс.8-34. [Nenarokova M.R. Russkaya narodnaya skazka v angloyazychnom kontekste – trudnosti perevoda// Yeva Kudryavtseva Malenova (red.), Skazka – voprosy perevoda i vospriyatiya. Masarykova univerzita, Brno 2019, c. 148.].
Пушкин А.С., Зимнее утро// Его же. Полное собрание сочинений: в 6 томах. Т. 1: Стихотворения. 1813-1830. Ю. Г. Оксман, М. А. Цявловский (ред.). Academia, Москва-Ленинград 1936, 822 с. [Pushkin A.S., Zimneye utro// Yego zhe. Polnoye sobraniye sochineniy: v 6 tomakh. T. 1: Stikhotvoreniya. 1813-1830. YU. G. Oksman, M. A. Tsyavlovskiy (red.). Academia, Moskva-Leningrad 1936, 822 s.].
Виролайнен М. Н. и др. (ред.), Пушкинская энциклопедия: произведения. Вып. 2: Е - К. Нестор-История, Санкт-Петербург 2012. 596, [3] с. сс.190-192. [Virolaynen M. N. i dr. (red.), Pushkinskaya entsiklopediya: proizvedeniya. Vyp. 2: Ye - K. Nestor-Istoriya, Sankt-Peterburg 2012. 596, [3] s.].
Соколова В.Н., Цветков Д.А., А.С.Пушкин в городе Старице и Старицком уезде //Пушкинские чтения на Верхневолжье. Сборник Первый. В. А. Никольский (отв. ред.). Калинин. гос. ун-т, Калинин 1972. 114 с. сс.67-80. [Sokolova V.N., Tsvetkov D.A., A.S.Pushkin v gorode Staritse i Staritskom uyezde //Pushkinskiye chteniya na Verkhnevolzh'ye. Sbornik Pervyy. V. A. Nikol'skiy (otv. red.). Kalinin. gos. un-t, Kalinin 1972. 114 s.].
A.M.Gorky Institute of World Literature of the Russian Academy of Sciences Federacja Rosyjska
http://orcid.org/0000-0002-5798-9468
dr. hab., pracownik naukowy Oddziału Literatur Klasycznych Zachodu i Literaturoznawstwa Porównawczego w Instytucie Literatura Światowej im. A. M. Gorkiego w Moskwie. Mediewistka, tłumaczka z języka łacińskiego. W ostatnich latach zajmuje się tłumaczeniami liryki Puszkina na język angielski. Wykładła w Rosyjskim Unniwersytecie Przyjaźni Narodów, aktualnie wykłada historię literatury powszechnej w Moskiewskim Uniwersytecie Państwowym. Autorka ponad dwustu publikacji, w tym kilku monografii.
Kontakt: maria.nenarokova@yandex.ru
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
