Intersemiotyczna analiza komunikatów medialnych na materiale orędzi noworocznych Władimira Putina i Wołodymyra Żełenskiego na 2021 rok
Abstrakt
W ostatnich latach przedstawiciele nauk humanistycznych i społecznych poszukują metodologii badań, która pozwoliłaby na kompleksowy i wyczerpujący opis współczesnej przestrzeni komunikacyjnej. Autorki zwracają uwagę na tendencję do wizualizacji w mediach oraz na rosnącą współzależność różnych systemów semiotycznych obecnych we współczesnych tekstach medialnych. W artykule przedstawiono wybrane rozwiązania metodologiczne na przykładzie analizy intersemiotycznej orędzi noworocznych Władimira Putina i Wołodymyra Zełenskiego na 2021 rok.
Słowa kluczowe
intersemiotic analysis; media communication; New Year's address; president; Russia; Ukraine
Bibliografia
Avanesov, Sergey. „Vizual’nost’ i kommunikatsiya”. ΠΡΑΞΗΜΑ. Problemy vizual’noy semiotiki 2014, № 2: 11–25 [Аванесов, Сергей. „Визуальность и коммуникация”. ΠΡΑΞΗΜΑ. Проблемы визуальной семиотики 2014, № 2: 11–25].
Bart, Rolan. „Osnovy semiologii”. Strukturalizm: «za» i «protiv». Basin, Evgeniy, Polyakov, Mark (red.). Moskva: Progress, 1975. 114–163 [Барт, Ролан. „Основы семиологии”. Басин, Евгений, Поляков, Марк (ред.). Структурализм: «за» и «против». Москва: Прогресс, 1975. 114–163].
Bol’shakova, Lyubov’. „O soderzhanii ponyatiya «polikodovyy tekst»”. Vestnik Samarskogo gosudarstvennogo universiteta 2008, №4: 19–24 [Большакова, Любовь. „О содержании понятия «поликодовый текст»”. Вестник Самарского государственного университета 2008, №4: 19–24].
Eyger, Genrikh, Yukht, Vladimir. „K postroyeniyu tipologii tekstov”. Lingvistika teksta: materialy nauchnoy konferentsii pri MGPIIYa im. M. Toreza. Ch. I. Moskva 1974. 103–109 [Ейгер, Генрих, Юхт, Владимир. „К построению типологии текстов”. Лингвистика текста: материалы научной конференции при МГПИИЯ им. М. Тореза. Ч.I. Москва 1974. 103–109].
Gabova, Mariya. „Vizual’naya kul’tura sovremennogo obshchestva (opyt tipologii)”. Chelovek. Kul’tura. Obrazovaniye 2017, № 2 (24): 30–40 [Габова, Мария. „Визуальная культура современного общества (опыт типологии)”. Человек. Культура. Образование 2017, № 2 (24): 30–40].
Kress, Gunther, Theo, van Leeuwen. Multimodal Discourse: The Modes and Media of Contemporary Communication. London: Arnold Publishers, 2001.
Kress, Gunther. “What is mode?”. The Routledge Handbook of Multimodal Analysis. New York: Routledge, 2011. 54–67.
Kress, Gunther. Multimodality. A social semiotic approach to contemporary communication. London–New York: Routledge, 2010.
Lisowska-Magdziarz, Małgorzata. „Badanie wielomodalnych przekazów w mediach masowych: od teorii do schematu analitycznego”. Szymańska, Agnieszka, Lisowska-Magdziarz, Małgorzata, Hess, Agnieszka (red.). Metody badań medioznawczych i ich zastosowanie. Kraków: Instytut Dziennikarstwa, Mediów i Komunikacji Społecznej, 2018. 143–165.
Maćkiewicz, Jolanta. „Badanie mediów multimodalnych – multimodalne badanie mediów”, „Studia Medioznawcze 2017, nr 2 (69)7: 33–42.
Maksimenko, Ol’ga. „Polikodovyy vs. kreolizovannyy tekst: problema terminologii”. Vestnik Rossiyskogo universiteta druzhby narodov, Seriya: Teoriya yazyka. Semiotika. Semantika 2012, №2: 93–102 [Максименко, Ольга. „Поликодовый vs. креолизованный текст: проблема терминологии”. Вестник Российского университета дружбы народов, Серия: Теория языка. Семиотика. Семантика 2012, №2: 93–102].
Michalewski, Kazimierz. Komunikaty mieszane. Łodź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2009.
Noińska, Marta. Novogodneye obrashcheniye lidera gosudarstva kak ritual'nyy zhanr mediadiskursa materiale rossiyskikh,nemetskikh i pol'skikh vystupleniy: medialingvisticheskiy analiz. Gdańsk; Sopot: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2020 [Noińska, Marta. Новогоднее обращение лидера государства как ритуальный жанр медиадискурса на материале российских, немецких и польских выступлений: медиалингвистический анализ. Gdańsk; Sopot: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2020].
Patocka-Sigłowy, Urszula. Komunikowanie polityczne w Rosji. Specyfika dyskursu prezydenckiego. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2019.
Simakova, Svetlana. „Tendentsii vizualizatsii zhurnalistskogo kontenta v sovremennykh SMI”. Vestnik Severo-Osetinskogo universiteta im. K.L. Khetagurova 2015, №3: 213–218 [Симакова, Светлана. „Тенденции визуализации журналистского контента в современных СМИ”. Вестник Северо-Осетинского университета им. К.Л. Хетагурова 2015, №3: 213–218].
Sladkevich, Zhanna. „Organizatsiya semioticheskogo prostranstva novogodnego pozdravleniya prezidenta (na materiale novogodnikh obrashcheniy prezidentov Rossii, Belarusi i Pol’shi za 2000-2015 gg.)”. Politicheskaya nauka, №3/2016: Politicheskaya semiotika: 168–194 [Сладкевич, Жанна. „Организация семиотического пространства новогоднего поздравления президента (на материале новогодних обращений президентов России, Беларуси и Польши за 2000-2015 гг.)”. Политическая наука, №3/2016: Политическая семиотика: 168–194].
Sładkiewicz, Żanna. „Społeczeństwo „oka” i tekst wielokodowy (na przykładzie rosyjskiej satyry politycznej)”. Przegląd Rusycystyczny 2014, nr 3: 111–124.
Sorokin, Yuriy, Tarasov, Evgeniy. „Kreolizovannyye teksty i ikh kommunikativnaya funktsiya”. Optimizatsiya rechevogo vozdeystviya. Moskva: Vysshaya shkola, 1990. 178–187 [Сорокин, Юрий, Тарасов, Евгений. „Креолизованные тексты и их коммуникативная функция”. Оптимизация речевого воздействия. Москва: Высшая школа, 1990. 178–187].
Stöckl, Hartmut. „Medienlinguistik. Zu Status und Methoden eines (noch) emergenten Forschungsfeldes“. Grösslinger, Christian, Held, Gudrun, Stöckl, Hartmut (red.). Pressetextsorten jenseits der ‚News‘. Medienlinguistische Perspektiven auf journalistische Kreativität. Frankfurt: Lang, 2012. 13–34.
Vdovina, Tat’yana. Diskurs-analiz: metodologicheskiye osnovaniya i perspektivy primeneniya v sotsiologicheskikh issledovaniyakh. Moskva 2012 [Вдовина, Татьяна. Дискурс-анализ: методологические основания и перспективы применения в социологических исследованиях. Москва 2012
Zagidullina, Marina. „Mul’timodal’nost’: k voprosu o terminologicheskoy opredelennosti”. Znak: problemnoye pole mediaobrazovaniya 2019, № 1 (31): 183 [Загидуллина, Марина. „Мультимодальность: к вопросу о терминологической определенности”. Знак: проблемное поле медиаобразования 2019, № 1 (31): 183].
Online resources:
Mediolingwistyka. Rozmowa na temat statusu mediolingwistyki z prof. Ewą Marthą Eckkrammer, prof. Martinem Luginbühlem i prof. Bogusławem Skowronkiem, https://www.google.pl/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=1&ved=0ahUKEwjruIOmjNLXAhWRo6QKHZTSCJ4QFggtMAA&url=http%3A%2F%2Fwww.tdk.ur.edu.pl%2Fpliki%2FROZMOWA_NA_TEMAT_STATUSU_MEDIOLINGWISTYKI.pdf&usg=AOvVaw1exTt00X2TVV084WTiMrpT (15.09.2019).
Orędzie noworoczne Władimira Putina na rok 2021
Orędzie noworoczne Wołodymyra Zełenskiego na rok 2021 https://www.president.gov.ua/ru/videos/novorichne-privitannya-prezidenta-ukrayini-volodimira-zelens-1849 (12.01.2021).
https://sjp.pwn.pl/slowniki/modalno%C5%9B%C4%87.html (9.02.21).
https://encyklopedia.pwn.pl/encyklopedia/multimodalny.html (9.02.2021)
https://www.youtube.com/watch?v=SGBscwLE63w&t=609s (20.02.2021).
https://www.youtube.com/watch?v=Np_QN57as8c&t=13s (20.02.2021).
https://www.youtube.com/watch?v=mQND-y1T5tc&t=147s (20.02.2021).
University of Gdansk Polska
https://orcid.org/0000-0001-7237-5328
ŻANNA SŁADKIEWICZ
Dr hab., prof. UG, dyrektor Instytutu Rusycystyki i Studiów Wschodnich Uniwersytetu Gdańskiego. Kierownik Pracowni badań nad perswazją językową; zastępca redaktora nacz. rocznika „Studia Rossica Gedanensia”, członek PTJ i PTR. Opublikowała ponad 100 prac z zakresu komunikologii, dyskursologii, pragmalingwistyki, socjolingwistyki, frazeologii i glottodydaktyki. Autor monografii: Политический фельетон в свете теории речевого воздействия (Gdańsk 2013), Здоровье превыше всего. Коммуникативная ситуация оправдания в дидактическом дискурсе: прагматический и межкультурный аспект (Gdańsk 2019, we współaut.); podręcznika Ćwiczenia z fonetyki języka rosyjskiego dla początkujących (Gdańsk 2014, we współaut.), redaktor naukowy 10 monografii.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
