Opis wróżb w Kronice Nowogrodu


Abstrakt

Autorki artykułu interesuje stosunek człowieka średniowiecza do różnych zjawisk astronomicznych, jego dążenie do scharakteryzowania tych zjawisk, wskazania ich związku z wydarzeniami historycznymi Republiki Nowogrodzkiej. Istotność badań naszego tematu polega na tym, że analiza opisów wróżb w literaturze średniowiecznej, w tym w kronikach, jest słabo zbadana przez historyków i mediewistów. Celem pracy jest odnalezienie, zbadanie i przeanalizowanie, na jakie wróżby zwracał uwagę średniowieczny człowiek, jak na nie reagował i jak zostały one zapisane w kronikach. W artykule zebrano i przeanalizowano fragmenty Kroniki Nowogrodu opisujące różne astralne wróżby. Niniejsze badanie podejmuje  problem wróżb astralnych zapisanych w Kronice Nowogrodzkiej, który do tej pory nie był podejmowany, ponieważ w tym zakresie nie przywiązywano większej wagi do historycznych zapisów.


Słowa kluczowe

wróżby astronomiczne; zjawiska astronomiczne; kroniki; historia Rusi Kijowskiej; światopogląd ludzi w średniowieczu

Azbelev, Aleksey. “The Novgorod Third Chronicle.” 1956. <http://feb-web.ru/feb/todrl/t12/t12-236.htm?>.

Berezovich, Elena. “On some aspects of the concept of a miracle in the linguistic and folklore tradition of the Russian North”. The concept of a miracle in the Slavic and Jewish cultural tradition. Moscow: Sefer 2001: 95–115.

Bilous, Petro. V. History of Ukrainian Literature of 11–18 centuries. Kyiv: Akademiia 2009.

Bobrov, Oleksandr. G. “The Chronicle of Novgorod.” 1996. <http://ksana-k.narod.ru/Book/oldruss/l_novgor.htm>.

Chyzhevsky, Dmytro. I. History of Ukrainian Literature. Ternopil: Dzhura 1994.

Dolgov, Vadym. V. “Wonders and omens in Ancient Rus’ of 10–13 centuries.” 2001. <http://medievalrus.narod.ru/dolgov.htm>.

Dolgov, Vadym. V. “The life and morals of Ancient Rus’. Worlds of everyday life of 11 – 13 centuries.” Moscow: Eksmo 2007. <http://www.e-reading.club/chapter.php/143254/24/Dolgov_-_Byt_i_nravy_Drevneii_Rusi.html>.

Isichenko, Іhor. “History of Ukrainian Literature of 10–18 centuries.” 2014, http://www.bishop.kharkov.ua/kursi-lekcij/istoria-istoria-ukraienskoie-literaturi-h-xvi-st/-pov-st-vremennyh-l-t.

Khoptiar, Yuriy A. Historical terminology. Kamianets-Podilskyi: Aksioma 2008.

Laushkin, Aleksey V. “Natural disasters and natural omens in the representations of ancient Russian chroniclers of the XI-XIII centuries.” Russian Middle Ages, 1998, vol. 1: 26–58.

Pautkin, Аleksey А. Ancient Rus’ chronicles of the XI–XIII centuries: matters of poetics. Moscow: M.V. Lomonosov Moscow State University 2003.

Svyatsky, Dmitryi O. “Astronomy of Ancient Rus’.” Moscow: Russkaya panorama 2007.

The Chronicle of Novgorod, 1841, <http://psrl.csu.ru/toms/Tom_03.shtml?>.

Vinogradova, Lyudmila N. Folk demonology and the mythological and ritual tradition of the Slavs. Moscow: Indrik 2000.

Yatsiuk, Mykola. History of Ukraine. Glossary. Kharkiv: Kharkiv National University of Urban Economy 2010.

Yefremov, Serhiy O. History of Ukrainian Writing. Kyiv: Femina 1995.

Yeremkina, Оlha Ye. “Celestial omens in the first The Chronicle of Novgorod of the senior recension.” Language and Text 2014, vol 1(2): 6–16.

Pobierz

Opublikowane : 2023-03-05


MishchukA., RudenkoY., DeiM., SkliarI., & KovalchukN. (2023). Opis wróżb w Kronice Nowogrodu. Przegląd Rusycystyczny, (1 (181), 86-107. https://doi.org/10.31261/pr.13776

Anastasiia V. Mishchuk  mishchuk.anastasiia@gmail.com
National Aviation University  Ukraina
https://orcid.org/0000-0003-0129-6280

Anastasiia V. Mishchuk

W 2018 roku ukończyła studia I stopnia z filologii ukraińskiej na Państwowym Uniwersytecie „Kolegium Czernigowskie im. T. G. Szewczenki”, a w 2020 roku ukończyła Państwową Akademię Lotniczą z tytułem magistra na kierunku filologia germańska. Od 2015 roku jest uczestnikiem i prelegentem konferencji międzynarodowych. Autorka kilku publikacji w tomach pokonferencyjnych.

Zainteresowania badawcze: literatura czasów Rusi Kijowskiej, kroniki, język staro-cerkiewno-słowiański.

Kontakt: mishchuk.anastasiia@gmail.com


Yuliia Rudenko 
Kijowski Spółdzielczy Instytut Biznesu i Prawa  Ukraina
https://orcid.org/0000-0002-2276-199X

Yuliia Rudenko

Doktor nauk humanistycznych w zakresie historii, docent. Absolwentka Dydaktyczno-Naukowego Instytutu Historii i Filozofii Czerkaskiego Uniwersytetu Narodowego im. B. Chmielnickiego na kierunku Historia, gdzie zdobyła tytuł magistra i nauczyciela historii. W 2018 roku obroniła rozprawę doktorską o specjalności 07.00.01 – historia Ukrainy. Od 2019 roku jest docentem w Katedrze Dyscyplin Społeczno-Humanistycznych Kijowskiego Instytutu Biznesu i Prawa. Od 2021roku jest członkiem Ogólnoukraińskiej Organizacji Publicznej „Ukraińskie Stowarzyszenie Biblioteczne”, a od 2022 także Narodowego Związku Krajoznawców Ukrainy. Autor ponad 70 publikacji naukowych i edukacyjnych.

Zainteresowania badawcze: historia lokalna, muzealnictwo, komunikacja pocztowa i telegraficzna, Holokaust, Hołodomor, polityka pamięci.

Dyscypliny: „Historia Ukrainy”, „Wizualne obiekty historii Ukrainy”.

Kontakt: rudenko107@neu.com.de


Maryna O. Dei 
Narodowy Uniwersytet Lotniczy  Ukraina
https://orcid.org/0000-0002-0626-8089

Maryna O. Dei

Doktor nauk prawnych, docent. Otrzymała stopień magistra Kijowskiego Narodowego Uniwersytetu Ekonomicznego. Pracę doktorską obroniła na Narodowym Uniwersytecie Spraw Wewnętrznych w Ukrainie. Wykłada prawa człowieka, zarządzanie projektami, środki antykorupcyjne.

Obszar zainteresowań naukowych: prawo pracy, prawa człowieka, prawo międzynarodowe, prawo europejskie, edukacja, zarządzanie projektami.

Autorka 103 publikacji, organizator ponad 10 międzynarodowych i ogólnoukraińskich konferencji naukowych.

Kontakt: dei8004-5@acu-edu.cc


Iryna S. Skliar 
Kijowski Narodowy Uniwersytet Ekonomiczny (nazwa na cześć Wadyma Hetmana)  Ukraina
https://orcid.org/0000-0003-2407-8665

Iryna S. Skliar

Magister prawa Kijowskiego Narodowego Uniwersytetu Ekonomicznego im. W. Hetmana. Zainteresowania naukowe: prawo cywilne, kapitał prywatny, psychologia. Uczestnik i prelegent konferencji międzynarodowych

Kontakt: i.skliar@edu-knu.com


Natalia Kovalchuk 
Uniwersytet Borysa Grinchenko w Kijowie  Ukraina
https://orcid.org/0000-0001-5994-9139

Natalia Kovalchuk

Profesor, doktor habilitowana nauk humanistycznych w zakresie filozofii. Obszar zainteresowań naukowych obejmuje historię religii, filozofię religii, filozofię kultury, filozofię kultury ukraińskiej. Autor ponad 140 publikacji naukowych. Ostatnie publikacje: „Апостольская миссия святых Кирилла и Мефодия в контексте Слова”, „Нравственно-духовные основы государственной деятельности Ярослава Мудрого”, „Культурная память. Украинское барокко в контексте парадигмы диалогической украинской культуры”, „Особенности духовной музыки в контексте украинского барокко”.

Kontakt: kovalchuk8107@sci-univ.com






Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.

Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).