W męskim uniwersum. Obrazy mężczyzn w powieściach Mikity Franko

Urszula Ewa Trojanowska

doi:10.31261/pr.15005

Opublikowane: 2023-10-10

Nr 4 (184) (2023)

W męskim uniwersum. Obrazy mężczyzn w powieściach Mikity Franko

Urszula Ewa Trojanowska

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.31261/pr.15005

Abstrakt

Artykuł stanowi kontynuację badań nad prozą Mikity Franko – mieszkającego w Rosji i piszącego po rosyjsku, pochodzącego z Kazachstanu, młodego autora literatury queer. Tym razem w centrum uwagi znajdują się postaci mężczyzn, zdecydowanie dominujące w analizowanych utworach. Bohaterowie trzech powieści Franko rozpatrywani są w perspektywie studiów nad męskościami (masculinities studies), co pozwala podjąć ich analizę w kontekście takich kategorii jak męskość hegemoniczna (hegemonic masulinity), współuczestnicząca (complicit masculinity) oraz męskości podporządkowane (subordinate masculinities). W omawianych powieściach przyjmują one charakterystyczną wschodniosłowiańską formę. Ważny aspekt problematyki utworów stanowi poszukiwanie własnej tożsamości płciowej przez dorastających bohaterów, a także kwestia tolerancji, szczególnie aktualna we współczesnej Rosji.

Słowa kluczowe:

rosyjska queer-literatura – Mikita Franko – obrazy męskości – tożsamość płciowa

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Trojanowska, U. E. (2023). W męskim uniwersum. Obrazy mężczyzn w powieściach Mikity Franko. Przegląd Rusycystyczny, (4 (184), 171–203. https://doi.org/10.31261/pr.15005

Cited by / Share

Bibliografia

1. Arcimowicz, Krzysztof. „Nowe wizerunki mężczyzn w polskich przekazach telewizyjnych”. Karuzela z mężczyznami. Problematyka męskości w polskich badaniach społecznych. Wojnicka, Katarzyna, Ciaputa, Ewelina (red.). Kraków: Impuls, 2011. 41-63.
2. Babakova, Olena. Aktywista LGBT z Rosji: Dekadę temu nie wyobrażałem sobie, że Polska tak się zmieni, <https://krytykapolityczna.pl/kraj/lgbt-rosja-pis-misza-czerniak-olena-babakova/Dziennikarka>.
3. Badinter, Elisabeth. XY. Tożsamość mężczyzny. Warszawa: W.A.B., 1993.
4. Bieliaszyn, Wiktoria. LGBT w Rosji. Tu problemem są nawet tęczowe lody, <https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/swiat/1965142,1,lgbt-w-rosji-tu-problemem-sa-nawet-teczowe-lody.read>.
5. Davletgil'deyev, Renat. „Kniga o lyubvi mezhdu dvumya muzhchinami – eto prosto lyubovnyy roman”. Pisatel' Mikita Franko ob LGBT-literature, <https://snob.ru/entry/198743/> [Давлетгильдеев, Ренат. «Книга о любви между двумя мужчинами — это просто любовный роман». Писатель Микита Франко об ЛГБТ-литературе, <https://snob.ru/entry/198743/>].
6. Dziadek, Adam. „Studia nad męskością”. Formy męskości 1. Dziadek, Adam, Mazurkiewicz, Filip (red.). Olsztyn: IBL, 2018. 7-15.
7. Dziekanowska, Małgorzata. „Męska płeć kulturowa w perspektywie socjologicznej”. Męskość w kulturze współczesnej. Radomski, Andrzej, Truchlińska, Bogumiła (red.). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Skłodowskiej-Curie, 2008. 58-65.
8. Dzwonkowska-Godula, Krystyna. „Publiczny dyskurs o współczesnym ojcostwie w Polsce”. Karuzela z mężczyznami. Problematyka męskości w polskich badaniach społecznych. Wojnicka, Katarzyna, Ciaputa, Ewelina (red.). Kraków: Impuls, 2011. 113-136.
9. Franko, Mikita. (Devochka)°. Moskva: Popcorn Books, 2021 [Франко, Микита. (Девочка)°. Москва: Popcorn Books, 2021].
10. Franko, Mikita. Dni nashey zhizni. Moskva: Popcorn Books, 2020 [Франко, Микита. Дни нашей жизни. Москва: Popcorn Books, 2020].
11. Franko, Mikita. Tetrad' v kletochku. Moskva: Popcorn Books, 2021 [Франко, Микита. Тетрадь в клеточку. Москва: Popcorn Books, 2021].
12. Garstenauer, Tereze. Rybakova, Dar'ya (perevod s nemetskogo). „Gendernyye i kvir-issledovaniya v Rossii”. Sotsiologiya vlasti 2018. Nr 1, t. 30: 160-174 [Гарстенауэр, Терезе. Рыбакова, Дарья (перевод с немецкого). «Гендерные и квир-исследования в России». Социология власти 2018. № 1, том 30: 160-174].
13. Kaliściak, Tomasz. „Małżeństwa jednoduszne. O dawnych formach męskich więzi homospołecznych”. Formy męskości 2. Dziadek, Adam (red.). Olsztyn: IBL, 2018. 227-260.
14. Kłosiński, Krzysztof. „De(re)konstrukcja męskości”. Formy męskości 1. Dziadek, Adam, Mazurkiewicz, Filip (red.). Olsztyn: IBL, 2018. 19-37.
15. Kon, Igor'. Muzhchina v menyayushchemsya mire. Moskva: Vremya, 2009 [Кон, Игорь. Мужчина в меняющемся мире. Москва: Время, 2009].
16. Kropotkin, Konstantin. Kletochki „Tetradi”: chemu uchit novyy LGBT-roman Mikity Franko. Ob optimistichnom young adult ot avtora „Dney nashey zhizni”, <https://gorky.media/reviews/kletochki-tetradi-chemu-uchit-novyj-lgbt-roman-mikity-franko/> [Кропоткин, Константин. Клеточки «Тетради»: чему учит новый ЛГБТ-роман Микиты Франко. Об оптимистичном young adult от автора «Дней нашей жизни», <https://gorky.media/reviews/kletochki-tetradi-chemu-uchit-novyj-lgbt-roman-mikity-franko/>].
17. Kubisa, Julia. „Feministyczne macierzyństwo: AKCJA!”. Pożegnanie z Matką Polką? Dyskursy, praktyki i reprezentacje macierzyństwa we współczesnej Polsce. Hryciuk, Renata E., Korolczuk, Elżbieta (red.), Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2012. 289-308.
18. Kudryavtseva, Yekaterina. Otdel'naya polka: Pochemu lgbt-literature nuzhno osoboye mesto. I pochemu literatura poka ne universal'na, <https://www.wonderzine.com/wonderzine/entertainment/books/244739-lgbt-books> [Кудрявцева, Екатерина. Отдельная полка: Почему ЛГБТ-литературе нужно особое место. И почему литература пока не универсальна, <https://www.wonderzine.com/wonderzine/entertainment/books/244739-lgbt-books>].
19. Lis, Bartłomiej. „„Bardzo hetero gej” – męskość normatywna: przykład strategii tożsamościowej homoseksualnych mężczyzn”. Karuzela z mężczyznami. Problematyka męskości w polskich badaniach społecznych. Wojnicka, Katarzyna, Ciaputa, Ewelina (red.). Kraków: Impuls, 2011. 161-179.
20. Melosik, Zbyszko. Kryzys męskości w kulturze współczesnej, Poznań: Wydawnictwo Wolumin, 2002.
21. Skucha, Mateusz. „Męskość fabrykowana. Rzecz o homospołeczności”. Formy męskości 1. Dziadek, Adam, Mazurkiewicz, Filip. (red.). Olsztyn: IBL, 2018. 80-104.
22. Wojnicka, Katarzyna, Ciaputa, Ewelina. „Wprowadzenie: refleksja naukowa nad społeczno-kulturowymi fenomenami męskości”. Karuzela z mężczyznami. Problematyka męskości w polskich badaniach społecznych. Wojnicka, Katarzyna, Ciaputa, Ewelina (red.). Kraków: Impuls, 2011. 7-22.
23. Yuzefovich, Galina. „Dni nashey zhizni” — roman Mikity Franko o podrostke, vospitannom gey-paroy v sovremennoy Rossii, <https://meduza.io/feature/2020/06/06/dni-nashey-zhizni-roman-mikity-franko-o-podrostke-vospitannom-gey-paroy-v-sovremennoy-rossii> (9.08.2022) [Юзефович, Галина. «Дни нашей жизни» — роман Микиты Франко о подростке, воспитанном гей-парой в современной России, <https://meduza.io/feature/2020/06/06/dni-nashey-zhizni-roman-mikity-franko-o-podrostke-vospitannom-gey-paroy-v-sovremennoy-rossii>]. Google Scholar

Urszula Ewa Trojanowska

ula.trojanowska@gmail.com
http://orcid.org/0000-0002-2351-822X

Afiliacja:

Uniwersytet Jagielloński Polska

Biogram

Doktor nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa, adiunkt w Katedrze Literaturoznawstwa Rosyjskiego na Uniwersytecie Jagiellońskim. Zatrudniona na UJ od 2002 roku. Badaczka dwudziestowiecznej i współczesnej literatury rosyjskiej. Autorka monografii i kilkudziesięciu artykułów naukowych, dotyczących wybranych zagadnień literatury rosyjskiej XX i XXI wieku. Jej najnowsze badania koncentrują się wokół realizmu magicznego w literaturze rosyjskiej. Prowadzi zajęcia dydaktyczne z zakresu historii i teorii literatury, a także kultury rosyjskiej.

Nr 4 (184) (2023)
Opublikowane: 2023-11-16

ISSN: 0137-298X

Wydawca

Polskie Towarzystwo Rusycystyczne oraz Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Prześlij tekst

W męskim uniwersum. Obrazy mężczyzn w powieściach Mikity Franko

Abstrakt

Słowa kluczowe:

Urszula Ewa Trojanowska

Informacje