Przysłowia i powiedzenia w edukacji językowej w szkole polskiej
Abstrakt
Wyniki badań nad przysłowiami i powiedzeniami pokazują, że paremie posiadają potencjał poznawczy, kształcący i wychowawczy, dlatego też dyskusja na temat wykorzystania tych jednostek językowych w praktyce szkolnej wydaje się być aktualna.
Celem artkułu jest zaproponowanie ćwiczeń, które można wykorzystać w procesie nauczania języka obcego, a także przedstawienie wyników z analizy polskich podręczników do języka rosyjskiego jako obcego w kontekście obecności w nich zadań zawierających przysłowia i powiedzenia. Ustalono, że nauczanie może być realizowane za pomocą czterech grup ćwiczeń: 1) ćwiczenia na identyfikację określonych zjawisk językowych; 2) ćwiczenia produktywne; 3) ćwiczenia rozwijające mowę i 4) ćwiczenia refleksyjne. Zbadanych zostało 14 podręczników, które były opublikowane w Polsce w latach 1999-2014. We wszystkich przeanalizowanych podręcznikach zidentyfikowano 267 jednostek językowych i 65 ćwiczeń z przysłowiami i powiedzeniami. Wyniki analizy pokazały, że największa liczba zadań odnosi się do lingwokulturoznawczych ćwiczeń o charakterze produktywnym. W książkach praktycznie nie ma ćwiczeń, które rozwijają ustną i pisemną mowę w języku rosyjskim oraz ćwiczeń refleksyjnych.
Słowa kluczowe
przysłowia i powiedzenia, polski podręcznik, ćwiczenia, język rosyjski jako obcy
Bibliografia
Belousova, Alla K, Yepritskaya, Nina K. “Sovershenstvovaniye obucheniya inostrannomu yazyku cherez sravnitel'nyy analiz obrazov poslovits i pogovorok.” Integratsiya obrazovaniya, 2018, T. 22, no. 4: 750-765 [Белоусова, Алла К, Еприцкая, Нина К. “Совершенствование обучения иностранному языку через сравнительный анализ образов пословиц и поговорок.” Интеграция образования, 2018, Т. 22, no. 4: 750-765, https://edumag.mrsu.ru/content/pdf/18-4/10.pdf (20.09.21)].
Buja, Elena. “Proverbs as a Means of Crossing Cultiral Borders.” Acta Universitatis Sapientiae, Philologica, 2018, no 10(2): 85-97, https://doi.org/10.2478/ausp-2018-0015 (25.10.22).
Сhacoto, Lucilia. “De médico e de louco todos nós temos um pouco. A saúde nos provérbios portugueses.” Paremia, 2018, no 27: 95-104, https://cvc.cervantes.es/lengua/paremia/pdf/027/009_chacoto.pdf (25.10.22).
Yevgrafova, Yuliya A. “Struktura i semantika paremiy russkogo i angliyskogo yazykov, soderzhashchikh sotsial'nyye stereotipy o muzhchine (na primere vneshnosti).” Vestnik Moskovskogo gosudarstvennogo oblastnogo universiteta (elektoronnyy zhurnal), 2017, no 2: 1-12 [Евграфова, Юлия А. “Структура и семантика паремий русского и английского языков, содержащих социальные стереотипы о мужчине (на примере внешности).” Вестник Московского государственного областного университета (электоронный журнал), 2017, no 2: 1-12, https://doi.org/10.18384/2224-0209-2017-2-813 (20.09.21)].
Karolczuk, Marzanna. “Sovershenstvovaniye inostrannogo(russkogo) yazyka v shkole posredstvom poslovits i pogovorok.” Chuzhdoezikovo obuchenie-Foreign language teaching, 2021, Т. 3/21, no. 48: 297-309 [Karolczuk, Marzanna. “Совершенствование иностранного (русского) языка в школе посредством пословиц и поговорок.” Chuzhdoezikovo obuchenie-Foreign language teaching, 2021, Т. 3/21, no. 48: 297-309].
Keshavarz, Mohammad H., Amro, Majed. “Attitude of muslim students towards English idioms and proverbs.” International Journal of Society, Culture and Language, 2019, no 7(1): 40-51, file:///C:/Users/Ideapad/Downloads/KeshavarzAmro2019.pdf (25.10.22).
Khlebda, Voytsekh. “O chem dumayet russkiy indyuk, ili ob ekvivalentakh poslovits v dvuyazychnom slovare”, Przegląd Rusycystyczny, 2008, no 4 (124): 90-104 [Хлебда, Войцех. “О чем думает русский индюк, или об эквивалентах пословиц в двуязычном словаре”, Przegląd Rusycystyczny, 2008, no 4 (124): 90-104].
Koryakovtseva, Nataliya F. Teoriya obucheniya inostrannym yazykam. Produktivnyye obrazovatel'nyye tekhnologii. Moskva: Izdatel'skiy tsentr «Akademiya», 2010 [Коряковцева, Наталия Ф. Теория обучения иностранным языкам. Продуктивные образовательные технологии. Москва: Издательский центр «Академия», 2010].
Lomakina, Ol'ga V., Mokiyenko, Valeriy M. “Tsennostnyye konstanty rusinskoy паремиологии (на фоне украинского и русского языков).” Русин, 2010, no. 4(54): 303-317 [Ломакина, Ольга В., Мокиенко, Валерий М. “Ценностные константы русинской паремиологии (на фоне украинского и русского языков).” Русин, 2010, no. 4(54): 303-317, file:///C:/Users/Ideapad/Downloads/tsennostnye-konstanty-rusinskoy-paremiologii-na-fone-ukrainskogo-i-russkogo-yazykov.pdf (20.09.21)].
Meriacreu, Aliona. “Insights into a culture’s worldview through proverbs and sayings.” Intertext, 2018, no 3-4: 231—240. https://ibn.idsi.md/sites/default/files/imag_file/231-240.pdf (25.10.22).
Mokiyenko, Valeriy M. “Russkiye poslovitsy v shkole.” Vestnik Kemerovskogo gosudarstvennogo universiteta, 2015, no. 1(61), T 1: 101-104 [Мокиенко, Валерий М. “Русские пословицы в школе.” Вестник Кемеровского государственного университета, 2015, no. 1(61), T 1: 101-104, https://cyberleninka.ru/article/n/russkie-poslovitsy-v-shkole-opyt-uchebnoy-leksikografii/viewer (20.09.21)].
Uniwersytet w Białymstoku Polska
https://orcid.org/0000-0003-3457-4910
Dr hab., prof. Uniwersytetu w Białymstoku, kierownik Zakładu Językoznawstwa Interkulturowego i Glottodydaktyki w Katedrze Językoznawstwa Slawistycznego. Współorganizatorka cyklicznych konferencji międzynarodowych, m.in. Język rosyjski w najnowszych badaniach językoznawczych, interkulturowych i glottodydaktycznych oraz Kształcenie filologiczne — nurty badawcze i aplikacje dydaktyczne. W ramach programu Erasmus+ prowadziła zajęcia dydaktyczne na uczelniach zagranicznych (Pecz, Ryga,
Bergamo, Skopje). Zainteresowania naukowe: nauczanie i uczenie się języka obcego, podnoszenie jakości kształcenia w edukacji akademickiej, komunikacja i edukacja międzykulturowa, stereotypy językowe.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
