Wulgaryzmy w komunikowaniu i przestrzeni publicznej (na przykładzie frazy Русский военный корабль, иди…)
Abstrakt
Artykuł został poświęcony problematyce funkcjonowania wulgaryzmów we współczesnym komunikowaniu i przestrzeni publicznej. Jako przykład do rozważań posłużyła fraza Rosyjski okręcie wojenny, wypier… (ros. Русский военный корабль, иди…), która jest aktywnie wykorzystywana w różnych kontekstach i funkcjonuje w charakterze wypowiedzi precedensowej. Powyższy problem badawczy ujęty został również w kategoriach estetyki komunikowania.
Słowa kluczowe
wulgaryzm; leksyka nienormatywna; rosyjski okręt wojenny; wypowiedź precedensowa
Bibliografia
Buy, Vasiliy. Russkaya zavetnaya idiomatika (Veselyy slovar' krylatykh vyrazheniy). Moskva: Pomovskiy i partnery, 1995
Feliksiak, Michał (oprac.). Komunikat z badań: Wulgaryzmy w życiu codziennym. Warszawa: Centrum Badania Opinii Społecznej, 2013.
Gajda, Stanisław, Adamiszyn, Zbigniew (eds.). Przemiany współczesnej polszczyzny. Opole: Wyższa Szkoła Pedagogiczna, 1994.
Grochowski, Maciej. Słownik polskich przekleństw i wulgaryzmów. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003.
Grybosiowa, Antonina. „Liberalizacja społecznej oceny wulgaryzmów” Człowiek – dzieło – sacrum. Gajda, Stanisław, and Sobeczko, Helmut J. (eds.). Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 1998: 361–369.
janKomunikant. Słownik polszczyzny rzeczywistej. Łódź: Primum Verbum, 2011
Kita, Małgorzata. „Estetyzowanie wulgaryzmów.” Stylistyka 2016, no. XXV: 349–369.
Kovshova, Mariya, Gudkov, Dmitiriy. Slovar' lingvokul'turologicheskikh terminov. Moskva: Gnozis, 2018 [Ковшова, Мария, Гудков, Дмитирий. Словарь лингвокультурологических терминов. Москва: Гнозис, 2018].
Kowalikowa, Jadwiga. „O wulgaryzacji i dewulgaryzacji we współczesnej polszczyźnie.” Język a kultura 2008, no. 20: 81–88.
Kowalikowa, Jadwiga. „Znaczenie i funkcja wyrazów tzw. brzydkich we współczesnej polszczyźnie mówionej.” Współczesna polszczyzna mówiona w odmianie opracowanej (oficjalnej). Kurzowa, Zofia, and Śliwiński, Władysław (eds.). Kraków: Universitas, 1994: 105–113.
Kuznetsov, Sergey (ed.). Noveyshiy bol'shoy tolkovyy slovar' russkogo yazyka. Sankt-Peterburg–Moskva: Norint, RIPOL klassik, 2008 [Кузнецов, Сергей (ed.). Новейший большой толковый словарь русского языка. Санкт-Петербург–Москва: Норинт, РИПОЛ классик, 2008].
Levada-tsentr. Ispol'zovaniye fol'klora, slenga i mata. 2015
Maćkiewicz, Jolanta. „Co się zmieniło w komunikowaniu publicznym?” Międzyjęzykowe i międzykulturowe konteksty współczesnego dyskursu publicznego. Pstyga, Alicja, and Patocka-Sigłowy, Urszula (eds.). Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2017. 23–32.
Markowski, Andrzej (ed.). Nowy słownik poprawnej polszczyzny. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1999.
Markowski, Andrzej. Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005.
Mokiyenko, Valeriy, Nikitina, Tat'yana. Bol'shoy slovar' russkikh pogovorok. Moskva: OLMA Media Grupp, 2007 [Мокиенко, Валерий, Никитина, Татьяна. Большой словарь русских поговорок. Москва: ОЛМА Медиа Групп, 2007].
Pankowska, Dorota, Bieganowska-Skóra, Anna. „Wulgaryzacja języka jako kontekst socjalizacji dzieci i młodzieży.” Przegląd badań edukacyjnych 2018, no. 2 (27): 183–201.
Pankowska, Dorota. „Transakcyjne aspekty wulgaryzacji języka.” Edukacyjna analiza transakcyjna 2018, no. 7: 99–118.
Plutser-Sarno, Aleksey. Bol'shoy slovar' mata. Sankt-Peterburg–Moskva: Limbus press, 2005 [Плуцер-Cарно, Алексей. Большой словарь мата. Санкт-Петербург–Москва: Лимбус пресс, 2005].
Rozental', Ditmar, Telenkova, Margarita. Slovar'-spravochnikl ingvisticheskikh terminov. Moskva: Prosveshcheniye, 1976
Solganik, Grigoriy. „Sovremennaya yazykovaya situatsiya i tendentsii razvitiya russkogo literaturnogo yazyka” Vestnik Moskovskogo universiteta. Seriya 10: Zhurnalistika 2010, no. 5: 122–134 [Солганик, Григорий. „Современная языковая ситуация и тенденции развития русского литературного языка.” Вестник Московского университета. Серия 10: Журналистика 2010, no. 5: 122–134].
Wielki słownik języka polskiego
Yudina, Natal'ya. Russkiy yazyk v XXI veke: krizis? evolyutsiya? progress?, Moskva: Gnozis, 2010 [Юдина, Наталья. Русский язык в XXI веке: кризис? эволюция? прогресс?, Москва: Гнозис, 2010].
Zarzeczny, Grzegorz, Mazurek, Monika. „Co komunikują polskie wulgaryzmy? (cz. 1).” Procesy współczesnej polszczyzny, cz. 1: Najnowsze zjawiska w polszczyźnie. Zalejarz, Kinga, and Ruta, Karolina (eds.). Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu Adama Mickiewicza, 2009: 174–183.
ŹRÓDŁA MATERIAŁU
Geroi mema ‘Russkiyvoyennyy korabl', idi na...’ s ostrova Zmeinyy zhivy, no vzyaty v plen. „Russkaya sluzhba BBC News” 25.02.2022
„Russkyy voennыy korabl’, ydy nakh@y” – prykordonnyky Zmiyinoho rosiyanam < https://youtu.be/LDrFVdms8yk> [„Русский военный корабль, иди нах@й” – прикордонники Зміїного росіянам].
Nikolayenko, Mariya. U znamenitoy frazy o russkom voyennom korable okazalsya drugoy avtor. „Segodnya” 23.05.2022
Brifing ofitsial'nogo predstavitelya Minoborony Rossii (25.02.2022 g. 11:00)
Russian warship, go fuck yourself. Wikimedia Commons.
Uniwersytet Gdański Polska
http://orcid.org/0000-0002-1552-3512
Marcin Trendowicz (ORCID: http://orcid.org/0000-0002-1552-3512) – doktor nauk humanistycznych w zakresie językoznawstwa (Uniwersytet Gdański, 2018), adiunkt w Zakładzie Pragmatyki Komunikacji i Dydaktyki Języka Rosyjskiego Instytutu Rusycystyki i Studiów Wschodnich Uniwersytetu Gdańskiego. Autor monografii poświęconych konceptom szpieg i agent wywiadu we współczesnym języku rosyjskim (2014) oraz fenomenowi Stirlitza w kulturze i języku rosyjskim (2019), a także blisko 30 artykułów naukowych. Sfera zainteresowań naukowych związana jest z lingwistyką kulturową i kognitywną, komunikacją międzykulturową, porównawczą analizą gatunków mowy w języku polskim i rosyjskim, kulturowymi uwarunkowaniami przekładu oraz psycholingwistyką.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).