Gajto Gazdanow o Nikołaju Gogolu: dwa teksty, dwie wizje, jeden finał
Abstrakt
Autor analizuje dwa artykuły Gajto Gazdanowa (1903–1971), w których podjął się on oceny życia i twórczości Nikołaja Gogola (1809–1852). Pierwszy tekst został napisany w 1929, a drugi — w 1960 roku. Dzieli je więc 31-letnia przestrzeń, która stworzyła niejedną okazję dla rosyjskiego emigranta pierwszej fali, by spojrzeć na biografię autora Martwych dusz z odmiennych perspektyw. O ile w artykule z 1929 roku Gazdanow akcentował fantastyczność sztuki słownej Gogola jako cechy wielce oryginalnej i odróżniającej go zasadniczo od pisarzy zajmujących się tematem społecznym, jak np. Victor Hugo (1802–1885), Émile Zola (1840–1902), Nikołaj Niekrasow (1821–1878) czy Iwan Turgieniew (1818–1883), o tyle w eseju z 1960 roku twórca Nocnych dróg wyeksponował egzystencjalne podejście w interpretacji dzieł Gogola i podkreślił występowanie wielu istotnych sprzeczności w nim samym jako człowieku oraz w jego dziełach, w których w ostatnim okresie życia do głosu dochodziła dydaktyka i nastawienie prorockie, uwidocznione szczególnie w Wybranych fragmentach korespondencji z przyjaciółmi (1847). Gazdanow zanegował wtedy sens i wartość tego typu pouczająco-mentorskich praktyk Gogola, ale sam u schyłku twórczości również zaczął pisać utwory, w których pojawiło się edukacyjno-naprawcze przesłanie literatury. Badacz zaznacza, że egzystencjalny punkt widzenia Gazdanowa na postać Gogola łączy go bardzo z Wasilijem Rozanowem (1856–1919) i Lwem Szestowem (1866–1938), co z jednej strony odczuwalnie osłabia oryginalność koncepcji autora Widma Aleksandra Wolfa, lecz z drugiej wpisuje na trwałe jego pogląd w najlepszą rosyjską tradycję egzystencjalnego podejścia do sztuki słownej.
Słowa kluczowe
rosyjska literatura fantastyczna, rosyjska epistolografia, szaleństwo Gogola, ewolucja twórcza, interpretacja egzystencjalna
Bibliografia
Aksakov, Sergey. Istoriya moyego znakomstva s Gogolem so vklyucheniyem vsey perepiski s 1832 po 1852 g. Izdaniye podgotovili sotrudniki Muzeya «Abramtsevo» AN SSSR. Naselenko, Yelena. Smirnova, Yelena (ed.). Moskva: Izdatel'stvo Akademii nauk SSSR, 1960 [Аксаков Сергей. История моего знакомства с Гоголем со включением всей переписки с 1832 по 1852 г. Издание подготовили сотрудники Музея «Абрамцево» АН СССР. Населенко, Елена. Смирнова, Елена (ed.). Москва: Издательство Академии наук СССР, 1960]
Annenkov, Pavel. N. V. Gogol' v Rime letom 1841 goda. N.V.Gogol' v vospominaniyakh sovremennikov. Mashinskiy, Semen (ed.). Moskva: Gosudarstvennoye izdatel'stvo khudozhestvennoy literatury, 1952, s. 230–316 [Анненков, Павел. Н. В. Гоголь в Риме летом 1841 года. Н.В. Гоголь в воспоминаниях современников. Машинский, Семен (ed.). Москва: Государственное издательство художественной литературы, 1952, s. 230–316]
Annenskaya, Aleksandra. N. V. Gogol'. Yego zhizn' i literaturnaya deyatel'nost': biograficheskiy ocherk A. N.Annenskoy: s portretom Gogolya, gravirovannym v Leyptsige Gedanom. Sankt-Peterburg: Tipografiya Tipografiyagazety ‘Novosti’, 1891 [Анненская, Александра. Н. В. Гоголь. Его жизнь и литературная деятельность: биографический очерк А. Н. Анненской: с портретом Гоголя, гравированным в Лейпциге Геданом. Санкт-Петербург: Типография газеты ‘Новости’, 1891]
Babicheva, Yuliya. ‘Nochnyye dorogi’ Gayto Gazdanova: problema stilya i zhanra [Бабичева, Юлия. ‘Ночные дороги’ Гайто Газданова: проблема стиля и жанра]
Bazhenov, Nikolay. Bolezn' i smert' Gogolya. Moskva: Tipo-litografiya Tovarishchestva I. N. Lushnerev i Ko, 1902 [Баженов, Николай. Болезнь и смерть Гоголя, Москва: Типо-литография Товарищества И. Н. Лушнерев и Ко, 1902]
Belinskiy, Vissarion. Pis'mo k Gogolyu.Sankt-Peterburg: Knigoizdatel'stvo ‘Svetoch no. 2’, 1906. [Белинский, Виссарион. Письмо к Гоголю. Санкт-Петербург: Книгоиздательство ‘Светоч no. 2’, 1906].
Chizh, Vladimir. Bolezn' N. V. Gogolya. Moskva: Tipolitografiya tovarishchestva I.N. Kushnerev i Kº, 1904 [Чиж, Владимир. Болезнь Н. В. Гоголя. Москва: Типолитография товарищества И. Н. Кушнерев и Кº, 1904]
Dienes, László. Russian literature in exile: the life and work of Gajto Gazdanov. München: Verlag Otto Sagner, 1982.
Dostoyevskiy, Fedor. Prestupleniye i nakazaniye [Достоевский, Федор. Преступление и наказание]
Durylin, Sergey. Iz semeynoy khroniki Gogolya. Moskva: GAKHN, 1928. [Дурылин, Сергей. Из семейной хроники Гоголя. Москва: ГАХН, 1928].
Fedyakin, Sergey. ‘Infernal'nyy’ Gogol' v russkom soznanii — ot Musorgskogo do Nabokova. Pyatyye Gogolevskiye chteniya. N. V. Gogol' i russkoye zarubezh'ye. Vikulova, Vera (ed.). Moskva: Knizhnyy dom ‘Universitet’ 2006 [Федякин, Сергей. ‘Инфернальный’ Гоголь в русском сознании — от Мусоргского до Набокова. Пятые Гоголевские чтения. Н. В. Гоголь и русское зарубежье. Викулова, Вера (ed.). Москва: Книжный дом ‘Университет’ 2006]
Galster, Bohdan. Mikołaj Gogol. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1967.
Gayto Gazdanov v kontekste russkoy i zapadnoyevropeyskikh literatur. Borev, Yuriy (ed.). Moskva: IMLI RAN, 2008 [Гайто Газданов в контексте русской и западноевропейских литератур. Борев, Юрий (ed.). Москва: ИМЛИ РАН, 2008].
Gazdanov, Gayto. “O Gogole.” Literaturnoye obozreniye 1994, no. 9/10, s. 78–83 [Газданов, Гайто. “О Гоголе.” Литературное обозрение 1994, no. 9/10, s. 78–83].
Gazdanov, Gayto. “O Gogole.” Mosty (Myunkhen) 1960, no. 5, s. 171–183 [Газданов, Гайто. “О Гоголе.” Мосты (Мюнхен) 1960, no. 5, s. 171–183].
Gazdanov, Gayto. “O Gogole.” Nezavisimaya gazeta 1993, 6 iyulya, s. 7. [Газданов, Гайто. “О Гоголе.” Независимая газета 1993b, 6 июля, s. 7].
Gazdanov, Gayto. “O Gogole.” Zolotoy vek'' 1993, no. 4, s. 51–55 [Газданов, Гайто. “О Гоголе.” Золотой векъ 1993, no. 4, s. 51–55].
Gazdanov, Gayto. “Zametki ob Edgare Po, Gogole i Mopassane.” Volya Rossii (Praga) 1929, no. 5/6, s. 96–107 [Газданов, Гайто. “Заметки об Эдгаре По, Гоголе и Мопассане.” Воля России (Прага) 1929, no. 5/6, s. 96–107].
Gazdanov, Gayto. O Gogole. Sobraniye sochineney v pyatitomakh. Tom tretiy. Romany. Rasskazy. Literaturnaya kritika i esseistika. Masonskiye doklady. Moskva: Ellis Lak, 2009 [Газданов, Гайто. О Гоголе. Собрание сочиненей в пяти томах. Том третий. Романы. Рассказы. Литературная критика и эссеистика. Масонские доклады. Москва: Эллис Лак, 2009].
Gazdanov, Gayto. Sobraniye sochineniy v trëkh tomakh. Moskva: Soglasiye, 1996. [Газданов, Гайто. Собрание сочинений в трёх томах. Москва: Согласие, 1996].
Gazdanov, Gayto. Zametki ob Edgare Po, Gogole i Mopassane. Sobraniye sochineney v pyati tomakh. Tom pervyy. Romany. Rasskazy. Literaturno-kriticheskiye esse. Retsenzii i zametki. Moskva: Ellis Lak, 2009 [Газданов, Гайто. Заметки об Эдгаре По, Гоголе и Мопассане. Собрание сочиненей в пяти томах. Том первый. Романы. Рассказы. Литературно-критические эссе. Рецензии и заметки. Москва: Эллис Лак, 2009].
Gazdanow, Gajto. Wieczór u Claire. Widmo Aleksandra Wolfa. Transl. Chłystowski, Henryk. Warszawa: PIW, 2009.
Giej, Maria. ‘Mir menyayetsya i my menyayemsya vmeste s nim’. Problema stanovleniya chelovecheskoy lichnosti v tvorchestve Gayto Gazdanova. W kręgu problemów antropologii literatury. W stronę antropologii niezwykłości. Supa, Wanda (ed.). Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu Białostockiego, 2013, s. 177–187 [Giej, Maria. ‘Мир меняется и мы меняемся вместе с ним’. Проблема становления человеческой личности в творчестве Гайто Газданова. W kręgu problemów antropologii literatury. W stronę antropologii niezwykłości. Supa, Wanda (ed.). Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu Białostockiego, 2013, s. 177–187].
Giej, Maria. ‘Ya videl mir takim’. Kontseptsiya deystvitel‘nosti v tvorchestve Gayto Gazdanova. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 2008. [Giej, Maria. ‘Я видел мир таким’. Концепция действительности в творчестве ГайтоГазданова. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 2008].
Giej, Maria. “Kontseptsiya vremeni v tvorchestve Gayto Gazdanova.” Studia i Szkice Slawistyczne: literatura, kultura, język 2010, no. 10, s. 233–240 [Giej, Maria. “Концепция времени в творчестве Гайто Газданова.” Studia i Szkice Slawistyczne: literatura, kultura, język 2010, no. 10, s. 233–240].
Giej, Maria. “Zhenskiye obrazy v proizvedeniyakh Gayto Gazdanova.” Studia i Szkice Slawistyczne: literatura,kultura, język 2011,no. 11, s. 103–110 [Giej, Maria. “Женские образы в произведениях Гайто Газданова.” Studia i Szkice Slawistyczne: literatura, kultura, język 2011, no. 11, s. 103–110].
Giej, Maria. ‘Takim widziałem świat’. Koncepcja rzeczywistości w twórczości Gajto Gazdanowa (praca doktorska). Opole: Uniwersytet Opolski, 2007.
Giej, Maria. Kontseptsiya zhizni kak puteshestviya k smerti (naprimere tvorchestva Gayto Gazdanova). Dialogkultur IV, Hradec Králové 23.–24.1.2007. Ústí nad Orlicí, 2007, s. 317–322 [Giej, Maria. Концепция жизни как путешествия к смерти (на примере творчества Гайто Газданова). Dialog kultur IV, Hradec Králové 23.–24.1.2007. Ústí nad Orlicí, 2007, s. 317–322].
Giej, Maria. “‘...Takim widziałem świat’: koncepcja rzeczywistości w twórczości Gajto Gazdanowa.” Studia i Szkice Slawistyczne: literatura, kultura, język 2008 , no. 9, s. 173–178.
Giej, Maria. “Intuitivnyysposob poznaniya kak oppozitsiya k nauchnomu (na primere tvorchestva G. Gazdanova).” Rossica Olomucensia 2008, no. XLVI-II, s. 451–454 [Giej, Maria. “Интуитивный способ познания как оппозиция к научному (на примере творчества Г. Газданова).” Rossica Olomucensia 2008, no. XLVI-II, s. 451–454].
Giej, Maria. Socjalne ‘dno’ paryskie w powieści Gajto Gazdanowa ‘Nocne drogi’. Ústí nad Orlicí: Eurolingua & Eurolitteraria, 2009, s. 341–347.
Giej, Maria. Prirodav tvorchestve Gayto Gazdanova. Istoriyai sovremennost' v russkoy literature V. Prus, Kazimierz (ed.). Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2009, s. 117–129 [Giej, Maria. Природа в творчестве Гайто Газданова. История и современность в русской литературе V. Prus, Kazimierz (ed.). Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2009, s. 117–129].
Giej, Maria. “Rol' zhenshchin v zhizni gazdanovskikh geroyev.” Rossica Olomucensia 2009, no. XLVIII, [Giej, Maria. “Роль женщин в жизни газдановских героев.” Rossica Olomucensia 2009, no. XLVIII, s. 353–356].
Giej, Maria. Poisk svoyego mesta na zemle v zhizni i tvorchestve Gayto Gazdanova. Dialog kultur VII - dodatek: sborník příspěvků z mezinárodní vědecké konference Hradec Králové, 22.–23. ledna 2013. Hradec Králové: Gaudeamus, 2013, s. 20–25 [Giej, Maria. Поиск своего места на земле в жизни и творчестве Гайто Газданова. Dialog kultur VII - dodatek: sborník příspěvků z mezinárodní vědecké konference Hradec Králové, 22.–23. ledna 2013. Hradec Králové: Gaudeamus, 2013, s. 20–25].
Giej, Maria. Problema odinochestva v tvorchestve Gayto Gazdanova. Powrócić do Rosji wierszami i prozą. Literatura rosyjskiej emigracji (Vernut'sya v Rossiyu stikhami i prozoy. Literaturarusskogo zarubezh'ya). Nefagina, Galina (ed.). Słupsk: Wydawnictwo Akademii Pomorskiej, 2012, s. 148–155 [Giej, Maria. Проблема одиночества в творчестве Гайто Газданова. Powrócić do Rosji wierszami i prozą. Literatura rosyjskiej emigracji (Вернуться в Россию стихами и прозой. Литература русского зарубежья). Нефагинa, Галина (ed.). Słupsk: Wydawnictwo Akademii Pomorskiej, 2012, s. 148–155].
Giej, Maria. “Temastarosti v romane Gayto Gazdanova ‘Nochnyye dorogi’. Wielkie tematy kultury w literaturach słowiańskich. Starość”. Slavica Wratislaviensia 2016, no. 163, s. 203–212 [Giej, Maria. “Тема старости в романе Гайто Газданова ‘Ночные дороги’. Wielkie tematy kultury w literaturach słowiańskich. Starość”. Slavica Wratislaviensia 2016, no. 163, s. 203–212].
Giej, Maria. “‘Kak? I bol'she nichego?’: vektory ekzistentsial'nogo soznagiya v romane Gayto Gazdanova ‘Vecher u Kler’.” Studia i Szkice slawistyczne: literatura, kultura, język 2006, no. 7: 83–101 [Giej, Maria. “‘Как? И больше ничего?’: векторы экзистенциального сознагия в романе Гайто Газданова ‘Вечер у Клэр’.” Studia i Szkice Slawistyczne: literatura, kultura, język 2006, no. 7: 83–101].
Giej, Maria. “‘Bezzvuchnaya simfoniya mira’: muzyka v proizvedeniyakh Gayto Gazdanova.” Slavica Wratislaviensia 2007, no. 143, cz. 1, s. 213–220 [Giej, Maria. 2007, “‘Беззвучная симфония мира’: музыка в произведениях Гайто Газданова.” Slavica Wratislaviensia 2007, no. 143, cz. 1, s. 213–220].
Gogol, Mikołaj. Martwe dusze. Transl. Broniewski, Władysław. Warszawa: Czytelnik, 1971.
Gogol, Mikołaj. Wybrane fragmenty korespondencji z przyjaciółmi. Netz, Feliks (ed., transl.). Warszawa: Wydawnictwo Sic!, 2015.
Gogol', Nikolay. Chetyre pis'ma k raznym litsam po povodu ‘Mertvykh dush’. T. 8. Polnoye sobraniye sochineniy v 14 tt. Moskva: Izdatel'stvo Akademii nauk SSSR, 1952 [Гоголь, Николай. Четыре письма к разным лицам по поводу ‘Мертвых душ’. Т. 8. Полное собрание сочинений в 14 тт. Москва: Издательство Академии наук СССР, 1952]
Gogol', Nikolay. Mërtvyye dushi [Гоголь, Николай. Мёртвые души]
Jastrzębska, Katarzyna. “Tendencje modernistyczne w powieści Gajto Gazdanowa ‘Nocne drogi’”. Przegląd Rusycystyczny 2020, no. 1.
Kabaloti, Sergey. Poetika prozy Gayto Gazdanova 20–30-kh godov. Sankt-Peterburg: Peterburgskiy pisatel', 1998 [Кабалоти, Сергей. Поэтика прозы Гайто Газданова 20–30-х годов. Санкт-Петербург: Петербургский писатель, 1998].
Karlinsky, Simon. The Sexual Labyrinth of Nikolai Gogol. Chicago and London: The University of Chicago Press: 1976.
Kasack, Wolfgang. Leksykon literatury rosyjskiej XX wieku. Od początku stulecia do roku 1996. Kodzis, Bronisław (ed., transl.). Wrocław: Ossolineum, 1996.
Kibal'nik, Sergey. “Gayto Gazdanov i ekzistentsial'noye soznaniye v literature Russkogo Zarubezh'ya.” Russkaya literatura 2003, no. 4 [Кибальник, Сергей. “Гайто Газданов и экзистенциальное сознание в литературе Русского Зарубежья.” Русская литература 2003, no. 4].
Kibal'nik, Sergey. Gayto Gazdanov iekzistentsial'naya traditsiya v russkoy literaturę. Sankt-Peterburg: ID Petropolis, 2011 [Кибальник, Сергей. Гайто Газданов и экзистенциальная традиция в русской литературе. Санкт-Петербург: ИД Петрополис, 2011].
Kibal'nik, Sergey. Gogol'v ekzistentsial'noy interpretatsii Gazdanova [Кибальник, Сергей. Гоголь в экзистенциальной интерпретации Газданова]
Kirpichnikov, Aleksandr. Somneniya i protivorechiya v biografii Gogolya (kommentariy k biograficheskoy kanve). V. 1. Sankt-Peterburg: Tipogrpfiya Imperatorskoy·akademii nauk, 1900 [Кирпичников, Александр. Сомнения и противоречия в биографии Гоголя (комментарий к биографической канве). В. 1. Санкт-Петербург: Типогрпфия Императорской Академии наук, 1900]
Krasavchenko, Tat'yana. Vasil'yeva, Mariya. Gayto Gazdanov i ‘nezamechennoye pokoleniye’: pisatel' na peresechenii traditsiy i kul'tur, sbornik nauchnykh trudov. Khadonova, Fatima (ed.). Moskva: INION RAN, 2005 [Красавченко, Татьяна. Васильева, Мария. Гайто Газданов и ‘незамеченное поколение’: писатель на пересечении традиций и культур, cборник научных трудов. Хадонова, Фатима (ed.). Москва: ИНИОН РАН, 2005].
Linnichenko, Ivan. Dushevnaya drama Gogolya. Odessa: (bd.), 1902 [Линниченко, Иван. Душевная драма Гоголя. Одесса: (bd.), 1902].
Matveyeva, Yuliya. ‘Parizhane’ i ‘novyye’: k voprosu vzaimootnosheniy dvukh ‘Voln’ russkoy emigratsii (pomaterialam perepiski G. Gazdanova, L. Rzhevskogo i G. Khomyakova). Blashkiv, Oksana. Mnikh, Roman (ed.). Fenomen russkoy emigratsii: kollektivnaya monografiya. Siedlce: Instytut Kultury Regionalnej i Badań Literackich im. Franciszka Karpińskiego Stowarzyszenie, 2004, s. 153–166 [Матвеева, Юлия. ‘Парижане’ и ‘новые’: к вопросу взаимоотношений двух ‘Волн’ русской эмиграции (по материалам переписки Г. Газданова, Л. Ржевского и Г. Хомякова). Блашкив, Оксана. Мних Роман. Феномен русской эмиграции: коллективная монография (ed.). Siedlce: Instytut Kultury Regionalnej i Badań Literackich im. Franciszka Karpińskiego Stowarzyszenie, 2004, s. 153–166].
Nechiporenko, Yuriy. Gogol' i Gazdanow: ‘chuvstvennaya prelest' mira’ [Нечипоренко, Юрий. Гоголь и Газданоw: ‘чувственная прелесть мира’]
Nosov, Viktor. ‘Klyuch’ k Gogolyu. Opyt khudozhestvennogo chteniya. London: Overseas Publications Interchanange Ltd, 1985 [Носов, Виктор. ‘Ключ’ к Гоголю. Опыт художественного чтения. London: Overseas Publications Interchange Ltd, 1985].
Ovsyannikova, Assol. “Nerazgadannyy fenomen Gayto Gazdanova”. Inyye berega 2016, no. 4(44). [Овсянникова, Aссоль. “Неразгаданный феномен Гайто Газданова”. Иные берега 2016, no. 4(44)].
Paszkiewicz, Anna. “Suicidia w twórczości Gajto Gazdanowa.” Slavica Wratislaviensia 2018, t. 167, s. 321–328.
Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, 1990, Jankowski, Augustyn OSB (ed.). Opracował Zespół Biblistów Polskich z inicjatywy benedyktynów tynieckich. Poznań–Warszawa: Wydawnictwo Pallottinum, 1990.
Proskurina, Yelena. “Cherty neorealizma v tvorchestve G. Gazdanova (roman ‘Nochnyye dorogi’ i dokumental’naya povest’ ‘Na frantsuzskoy zemle’).” Kritika i semiotika 2011, no. 15 [Проскурина, Елена. “Черты неореализма в творчестве Г. Газданова (роман‚ ‘Ночные дороги’ и документальная повесть ‘На французской земле’).” Критика и семиотика 2011, no. 15]
Proskurina, Yelena. Proskurina, Polina. “Avtor, geroy, narrativ v ‚russkikh‘ romanakh G. Gazdanova.” Kritika i semiotika 2007, no. 11 [Проскурина, Елена. Проскурина, Полина. “Автор, герой, нарратив в ‚русских‘ романах Г. Газданова.” Критика и семиотика 2007, no. 11].
Rozanov, Vasiliy. “Otchego ne udalsya pamyatnik Gogolyu?.” Zhurnal teatra Literaturno-Khudozhestvennogo obshchestva 1909, no. 2, s. 9–12 [Розанов, Василий. “Отчего не удался памятник Гоголю?.” Журнал театра Литературно-Художественного общества 1909, no. 2, s. 9–12]
Russkoye zarubezh'ye, Velikiye otechestvenniki. 100 sudeb russkoy·emigratsii v XX veke. Gagkuyev, Ruslan (ed.). Moskva: Yauza-katalog, 2018 [Русское зарубежье, Великие отечественники. 100 судеб русской эмиграции в ХХ веке. Гагкуев, Руслан (ed.). Москва: Яуза-каталог, 2018].
Shenrok, Vladimir. Materialy k biografii N.V. Gogolya. T. 1–4. Moskva: Tipografіyaa. I. Mamontova i K°, 1892–1897 [Шенрок, Владимир. Материалы к биографии Н.В. Гоголя. Т. 1–4. Москва: Типографія А. И. Мамонтова и К°, 1892–1897]
Shestov, Lev. Na vesakh Iova. Stranstvovaniya po dusham. Sochineniya v dvukh tomakh. T. 2. Moskva: Izdatel'stvo ‘Nauka’ 1993 [Шестов, Лев. На весах Иова. Странствования по душам. Сочинения в двух томах. Т. 2. Москва: Издательство ‘Наука’ 1993].
Sidor, Maria. “Inspiracje filozoficzne prozy Gajto Gazdanowa: ‘Wieczór u Claire’ i ‘Powrót Buddy’.” Studia i Szkice Slawistyczne: literatura, kultura, język 2006, no. 8, s. 247–254.
Strzałka, Jan. Powrót Gazdanowa
Szymańska, Aleksandra. “Motiv mesti i obraz mstitelya v rannikh rasskazakh Gayto Gazdanova (Obshchestvo vos'mërki pik, Tovarishch Brak).” Studia i Szkice Slawistyczne: literatura, kultura, język 2010, no. 10, s. 241–247 [Szymańska, Aleksandra. “Мотив мести и образ мстителя в ранних рассказах Гайто Газданова (Общество восьмёрки пик, Товарищ Брак).” Studia i Szkice Slawistyczne: literatura, kultura, język 2010, no. 10, s. 241–247].
Tarasenkov, Anatoliy. “Posledniye dni zhizni Nikolaya Vasil'yevicha Gogolya” Otechestvennyye zapiski 1852, noyabr' [Тарасенков, Анатолий. “Последние дни жизни Николая Васильевича Гоголя.” Отечественные записки 1852, ноябрь]
Tarasenkov, Anatoliy. Posledniye dni zhizni H. V.Gogolya. Zapiski yego sovremennika, doktora A. Tarasenkova. Moskva: T-vo skoropech. A.A. Levenson, 1902 [Тарасенков, Анатолий. Последние дни жизни H. В. Гоголя. Записки его современника, доктора А. Тарасенкова. Москва: Т-во скоропеч. А.А. Левенсон, 1902]
Tolstoy, Lev. O Gogole [Толстой, Лев. 1909 О Гоголе]
Tskhovrebov, Nugzar. Gayto Gazdanov. Zhizn' itvorchestvo. Vladikavkaz: Ir, 2003 [Цховребов, Нугзар. Гайто Газданов. Жизнь и творчество. Владикавказ: Ир, 2003].
Turgenev, Ivan. Gogol'. Iz pisem [Тургенев, Иван. Гоголь. Из писем]
Veresayev, Vikentiy. Gogol' v zhizni: Sistematicheskiy svod podlinnykhsvidetel'stv sovremennikov: Sillyustratsiyami na otdel'nykh listakh. Moskva–Leningrad: Academia, 1933 [Вересаев, Викентий. Гоголь в жизни: Систематический свод подлинных свидетельств современников: С иллюстрациями на отдельных листах. Москва–Ленинград: Academia, 1933]
Vozvrashcheniye Gayto Gazdanova: nauchnaya konferentsiya, posvyashchënnaya 95-letiyu so dnya rozhdeniya, 4–5 dekabrya 1998 g. Vasil'yeva, Mariya (ed.). Moskva: Russkiy put', 2000 [Возвращение Гайто Газданова: научная конференция, посвящённая 95-летию со дня рождения, 4–5 декабря 1998 г. Васильева, Мария (ed.). Москва: Русский путь, 2000].
Yedinstvo inoskazaniya: o narrativnoy poetike romanov Gayto Gazdanova. Proskurina, Yelena. Romodanovskaya, Yelena (ed.). Moskva: Institut filologii SO RAN, 2009 [Единство иносказания: о нарративной поэтике романов Гайто Газданова. Проскурина, Елена. Ромодановская, Елена (ed.). Москва: Институт филологии СО РАН, 2009].
Yermakov, Ivan. Ocherki po analizu tvorchestva N. V. Gogolya (Organichnost' Proizvedeniy Gogolya). Moskva–Petrograd: Gosudarstvennoye izdatel'stvo Moskva-Petrograd, 1923 [Ермаков, Иван. Очерки по анализу творчества Н. В. Гоголя (Органичность произведений Гоголя). Москва–Петроград: Государственное издательство Москва-Петроград, 1923]
Yermilov Vladimir. N. V. Gogol'. Moskva: Sovet·skiypisatel', 1953 [Ермилов Владимир. Н. В. Гоголь. Москва: Советский писатель, 1953].
Yevlakhov, Aleksandr. Tayna geniya Gogolya. Varshava: Tipografiya Varshavskogo uchebnogo okruga, 1910. [Евлахов, Александр. Тайна гения Гоголя. Варшава: Типография Варшавского учебного округа, 1910].
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Polska
https://orcid.org/0000-0002-5909-270X
GRZEGORZ OJCEWICZ
Dr hab., filolog śledczy, literaturoznawca, teoretyk i praktyk przekładu artystycznego. Znawca życia i twórczości Iwana Bunina, Sergiusza Jesienina, św. Matki Marii z Paryża, św. Doroty z Mątów, Gieorgija Efrona, Mariny Cwietajewej. Badacz XX-wiecznej emigracji rosyjskiej, dziejów zakonu krzyżackiego, historii Rosji i ZSRR. Autor ponad 500 publikacji. Były prof. nadzw. Akademii Policji w Szczytnie i Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Najnowsze publikacje: Wstęp do filologii śledczej. Wybór tekstów z lat 2008–2020 (2021), pod koniec 2022 — autoryzowany przekład Świętych zwierząt rosyjskiej ekoteolożki i ekofilozofki Tatiany Goriczewej. Na początku 2023 — dwa kolejne autoryzowane tłumaczenia jej książek: Córki Hioba. Chrześcijaństwo a feminizm i Prawosławie a postmodernizm. Wiosną 2023 ukazał się przekład Pośmiertne pouczenia i proroctwa św. Nila z Athos, a jesienią opracowanie Rododendron na Alasce zawierający przekłady utworów literackich Gieorgija Efrona z lat 1941–1944. Z początkiem 2024 opublikował we własnym przekładzie i opracowaniu naukowym korespondencję Mariny Cwietajewej z Nikołajem Gronskim z lat 1928–1933 w tomie Kiedy umrzemy, przemówimy MILCZĄC.
Kontakt: grzegorz.ojcewicz@uwm.edu.pl
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
