Interpunkcja poetycka a problemy tłumaczenia na język polski wczesnej liryki Anny Achmatowej
Abstrakt
INTERPUNKCJA POETYCKA A PROBLEMY TŁUMACZENIA NA JĘZYK POLSKI WCZESNEJ LIRYKI ANNY ACHMATOWEJ
Streszczenie
Przedmiotem badania są następujące znaki interpunkcyjne: cudzysłów, wykrzyknik, pytajnik, przecinek, kropka, wielokropek oraz „interpunkcja autorska” w polskich tłumaczeniach wczesnej liryki Anny Achmatowej. Architektonika (rozmieszczenie) znaków interpunkcyjnych w utworze poetyckim jest wyrazem indywidualnej percepcji autora.Różnice między znakami interpunkcyjnymi w tekście oryginału i przekładu tylko do pewnego stopnia można tłumaczyć rozbieżnością ogólnych zasad interpunkcji w języku rosyjskim i polskim. Cechy interpunkcji poetyckiej przekładów w bezpośredni sposób odzwierciedlają także poziom i jakość odbioru, rozumienia i interpretacji tekstu Achmatowej przez polskich tłumaczy. Nierzadko nieuważne czy niedbałe potraktowanie interpunkcji poetyckiej, jaka charakteryzuje wczesną lirykę Achmatowej, prowadzi w przekładzie do zniekształceń nie tylko architektoniki oryginału, ale i jego formy wewnętrznej. Aby przekład był jak najbardziej adekwatny wobec oryginału, należy z największą uwagą odnosić się do indywidualnych autorskich cech interpunkcji poetyckiej, dążyć do wiernego zachowania nie tylko sensu oryginału, ale i właściwości jego oprawy architektonicznej.
POETICAL PUNCTUATION AND PROBLEMS WITH THE TRANSLATION THE EARLY LYRICAL WORKS OF ANNA ACHMATOVA INTO POLISH
Summary
The punctuation’s marks such as quotation marks, exclamation mark, question-mark, comma, point, omission points and “the author’s punctuation” are the object of this research in Polish translations of early lyrical works of Anna Achmatova. The placing (architectonic) of punctuation marks in lyrical work is the expression of individual author’s perception. The differences between punctuation marks in original text and in its translation only to some degree can be explained by the divergence of punctuation rules in Russian and Polish languages. Characteristics of poetical punctuation of the translation in some way reflect also the level and quality of translation works, understanding and interpretation of Achmatova’s lyrical works by Polish translators. Sometimes neglectful interpretation of the „author’s punctuation”, that characterizes the early lyrical works of Anna Achmatova, can lead in translation to deformation not only the architectonics of original text but also to its inner content. In order to make translation as close as possible to the original text, a translator should be concerned of author’s individual characteristics of poetical punctuation, and struggle to preserve architectonic framing of translated work.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
