Figury kresu życia w późnej poezji Bułata Okudżawy
Abstrakt
ФИГУРЫ ИСХОДА ЖИЗНИ В ПОЗДНЕЙ ПОЭЗИИ БУЛАТА ОКУДЖАВЫ
Резюме
Одной из существенных стилевых особенностей поздней поэзии писателей, которую Анна Легежиньска называет «жестом прощания», является, как правило, наличие т.н. «метафорических фигур автобиографизма, представляющих собой конденсированные метафоры биографий поэтов». Среди вышеназванных фигур польский литературовед Томаш Вуйцик выделяет три основные, а именно: фигуру перечисления (enumeratio), фигуру круга и фигуру отражения.В поэзии Булата Окуджавы накопление «метафорических фигур автобиографизма», сопутствующих, как правило, финальным настроениям, приходится на 1980–1990-е годы, т.е. на две последние декады его поэтического творчества, исполненного раздумий о недолговечности человеческого существования и неизбежности смерти.В данной статье анализу подвергаются, кроме вышеупомянутых, классических фигур автобиографизма, также другие, в т.ч. свойственные лишь поэзии Окуджавы (напр., мотив жизни — зала ожидания).
END-OF-LIFE FIGURES OF SPEECH IN BULAT OKUDZHAVA’S POETRY
Summary
Poets’ late work, called “farewell gesture” by Anna Legeżyńska, tends to exhibit a reper-toire of — to quote Tomasz Wójcik’s phrase — “metaphorical fi gures of autobiographism, made up of the condensed metaphors of poets’ autobiographies.” Among those fi gures, he stresses the three basic ones: enumeration, circle, and refl ection. Legeżyńska adds — as cognate ones — ‘fi gure of life-journey’ (road of life) and ‘topos of crossing’ (a river, thres-hold, gateway, doorway, etc.).In Okudzhava’s poetry the intensifi cation of those “metaphorical fi gures of autobio-graphism” — usually present in coming to terms with the poet’s past — appeared in the work of his last two decades of creative life, i.e. the 1980s and 1990s — marked by the poet’s struggle with his disease, a result of which are his refl ections on the transience of life and unavoidability of death. This paper analyses not only the above-mentioned, classic, end-of-life fi gures, but also other, specifi c to Okudzhava, ones, such as the life-as-waiting room motif.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
