ЭВОЛЮЦИЯ СЮЖЕТА О ДОН ЖУАНЕ В РУССКОЙ ЛИТЕРАТУРЕ. (ОТ НАРОДНОГО ПРЕДАНИЯ К МИФУ НОВОГО ВРЕМЕНИ)
Abstrakt
W niniejszym artykule analizie poddano sześć utworów opartych na fabule donżuanowskiej, które powstały pod piórem pisarzy rosyjskich na przestrzeni 150 lat. Naszym zadaniem było prześledzenie ewolucji dwóch głównych motywów składających się na fabułę donżuanowską. Punktem wyjścia dla rozważań posłużyła ludowa osnowa legend o uwodzicielu i zemście zza światów. W każdym z analizowanych utworów staraliśmy się prześledzić różne sposoby opracowania wspomnianych motywów ze wskazaniem źródeł, na które bardziej lub mniej świadomie powoływali się ich twórcy.
Analiza doprowadziła nas do wniosku, że ludowa osnowa historii o Don Juanie stanowi ważny etap w jej ewolucji, którego nie należy pomijać w badaniach. Trzeba jednak pamiętać, że pierwsze znaczące opracowanie historii o Don Juanie na gruncie literatury rosyjskiej pojawiło się dopiero w roku 1830, tj. w czasie, kiedy istniała już bogata tradycja europejska w tym zakresie, a legenda mająca swe korzenie w folklorze hiszpańskim zdążyła się przekształcić w mit nowożytny. Badania nad wybranymi tekstami stanowią dowód, że pisarze rosyjscy częściej niż do tradycji ludowej sięgali do tradycji literackiej, modnych koncepcji filozoficznych czy psychologicznych oraz aktualnych zagadnień natury obyczajowej i etycznej.
Uniwersytet Łódzki
doktor nauk humanistycznych, adiunkt w Zakładzie Literatury i Kultury Rosyjskiej Instytutu Rusycystyki UŁ. Autorka monografii Postać Don Juana w utworach pisarzy rosyjskich XIX wieku (Łódź 2009) oraz artykułów dotyczących związków literatury rosyjskiej z hiszpańską w zakresie dziedziczenia mitów, jak również ich ewolucji i specyfiki w literaturze rosyjskiej.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
