OBRAZ KOLEKCJONERA W POWIEŚCI MICHAIŁA SZYSZKINA ZDOBYCIE TWIERDZY IZMAIŁ
Abstrakt
Obraz kolekcjonera w powieści Michaiła Szyszkina „Zdobycie twierdzy Izmaił”
Artykuł poświęcony jest problemowi kolekcjonera w powieści M. Szyszkina Zdobycie twierdzy Izmaił. Autorka wykorzystuje do analizy obrazu kolekcjonera prace Krzysztofa Pomiana i Waltera Benjamina i dowodzi, że pojęcie to odnosi się nie tyle do bohatera, ile do autora i narratora powieści. Kolekcjonowanie traktowane jest jako postawa wobec świata i rozpatrywane w kontekście cech całej prozy pisarza, wśród których autorka wyróżnia tęsknotę za całością, wynikającą z doświadczenia rozpadu świata, a także palimpsestowość i intertekstualność.
Słowa kluczowe
Michaił Szyszkin; Zdobycie twierdzy Izmaił; powieść; kolekcjoner
Bibliografia
“’Smert’, kak zhizn’, vneslovesna’: interv’yu Mikhaila Shishkina Nine Ivanovoy.” Time Out, 03.10.2010 <http://www.timeout.ru/msk/feature/14237>. [“’Смерть, как жизнь, внесловесна’: интервью Михаила Шишкина Нине Ивановой.” Time Out, 03.10.2010, <http://www.timeout.ru/msk/feature/14237>].
Baron-Milian, Marta, “Wyliczenie/Enumeracja.” Ilustrowany słownik terminów literackich. Historia, anegdota, etymologia. Ed. Z. Kadłubek, B. Mytych-Forajter, A. Nawarecki, Gdańsk: słowo/obraz terytoria, 2017.
Benjamin, Walter. Pasaże. Trans. I. Kania, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2005.
Ben’yamin, Val’ter. “Lui-Filipp,ili inter’yer.” in togo zhe, Proizvedeniye iskusstva v epokhu yego tekhnicheskoy vosproizvodimosti. Izbrannyye esse. Predisloviye, sostavleniye, perevod I primechaniya S.A. Romashko. Moskva: Medium, 1996. [Беньямин, Вальтер. Луи-Филипп, или интерьер, // того же, Произведение искусства в эпоху его технической воспроизводимости. Избранные эссе, Предисловие, составление, перевод и примечания С.А. Ромашко, Москва: Medium, 1996].
Ben’yamin, Val’ter. “Ya raspakovyvayu svoyu biblioteku. (Rech’ sobiratelya knig).” Trans. N. Tishkova. Chelovek chitayushchiy. HOMO LEGENS. Pisateli XX veka o roli knigi v zhizni cheloveka i obshchestva. Sost. S.I. Belza. Мoskva: Progress, 1983. [Беньямин, Вальтер. “Я распаковываю свою библиотеку. (Речь собирателя книг).” Пер. Н. Тишковой, Человек читающий. HOMO LEGENS. Писатели XX века о роли книги в жизни человека и общества. Сост. С.И. Бэлза, Мoskwa: Progress, 1983. http://redkayakniga.ru/biblioteki/item/f00/s00/z0000017/st032.shtml].
Ben’yamin, Val’ter. Kollektsioner (iz konvolyuta “N”, “Passazhi”). Trans. S. Romashko, colta.ru 10.09.2018. [Беньямин, Вальтер. Коллекционер (из конволюта «Н», «Пассажи»). Пер. С. Ромашко, colta.ru 10.09.2018.<https://www.colta.ru/articles/society/19044-valter-benyamin-kollektsioner-iz-konvolyuta-h-passazhi>].
Bryukhanova, Yuliya. Mikhail Shishkin: “Izbyvaniye tragizma bytiya v khudozhestvennom slove.” // Znakovyye imena sovremennoy russkoy prozy: Mikhail Shishkin. Ed. A. Skotnicka, J. Świeży, Kraków: Scriptum, 2017. [Ю. Брюханова, “Михаил Шишкин: избывание трагизма бытия в художественном слове.” Знаковые имена современной русской прозы: Михаил Шишкин, ред. A. Skotnicka, J. Świeży, Kraków: Scriptum, 2017].
Cherednichenko Sergey. “Kollektsioner. Mikhail Shishkin.” Voprosy literatury 2014, no. 2. [С. Чередниченко, “Коллекционер. Михаил Шишкин.” Вопросы литературы 2014, № 2].
Fedorov Nikolay, Sochineniyav 2 ch. Chast’ 2: Filosofiya obshchegodela. Stat’i, pis’ma. Moskva: Izd. Yurayt, 2016. [Федоров, Николай. Сочинения в 2 ч. Часть 2: Философия общего дела. Статьи, письма. Москва: Изд. Юрайт, 2016].
Fedorov, Nikolay. “Muzey, yegosmysl inaznacheniye.” Fedorov, Nikolay. Sobraniye sochineniy v chetyrekh tomakh. T. 2. Moskva: Izdatel’skaya gruppa “Progress”, 1995 [Федоров, Николай. Музей, его смысл и назначение. Федоров, Николай. Собрание сочинений в четырех томах. Т. 2. Издательская группа “Прогресс”, Москва 1995].
Frydryczak, Beata, Świat jako kolekcja. Próba analizy estetycznej natury nowoczesności, Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora, 2002.
Gadamer, Hans-Georg. Istina i metod. Osnovy filosofskoy germenevtiki. Perevod, obshchaya redaktsiya i vstup. stat’ya B.N. Bessonova. Moskva: Progress, 1988. [Гадамер, Ханс-Георг. Истина и метод. Основы философской герменевтики. Перевод, общая редакция и вступ. статья Б.Н. Бессонова. Москва: Прогресс, 1988].
Gadamer, Hans-Georg. Aktual’nost’ krasoty. Trans. M.P. Stafetskaya. Moskva: Iskusstvo, 1991. [Гадамер, Ханс-Георг. Актуальность красоты. пер. М.П. Стафецкой. Москва: Искусство 1991].
Ingarden, Roman. Issledovaniya po estetike. Trans. A. Yermilova, B. Fedorova. Moskva: Izdatel’stvo Inostrannoy literatury 1962 [Ингарден, Роман. Исследования по эстетике. Пер. А. Ермилова, Б. Федорова, Москва: Издательство Иностранной литературы, 1962].
Jaspers, Karl. “Sytuacje graniczne.” Trans. A. Staniewska in Rudziński, Roman. Jaspers, Warszawa: Wiedza Powszechna 1978.
Kałążny, Jerzy. “W labiryncie Benjaminowskich ‘Pasaży’.” Flâneur, kolekcjoner i gracz jako czytelnicy XIX stulecia. Wokół Pasaży Waltera Benjamina, ed. P. Śniedziewski, K. Trybuś, M. Wilczyński, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2009.
Kanto-Sperber Monika. (Ed). Grecheskaya filosofiya. T. 1, Ch. 1. Trans. V.P. Gaydamaka. Moskva: Greko-latinskiy kabinet Yu. A. Shichalina 2006 [Канто-Спербер, Моника (ред). Греческая философия. Т. 1. Ч. 1. Пер. В.П. Гайдамака. Москва: Греко-латинский кабинет Ю. А. Шичалина, 2006 <http://maxima-library.org/knigi/knigi/b/418463?format=read>].
Kruszewski, Tomasz. “Kolekcjonerstwo — atawistyczne zbieractwo a poczucie społecznej użyteczności. Przyczynek do psychologii posiadania.” Toruńskie Studia Bibliologiczne 2017, no. 2.
Lebedev, Andrey. Logos Geraklita. Rekonstruktsiya mysli i slova (S novym kriticheskim izdaniyem fragmentov). Sankt-Peterburg: Nauka 2014 [Лебедев, Андрей. Логос Гераклита. Реконструкция мысли и слова (С новым критическим изданием фрагментов). Санкт-Петербург: Наука 2014].
Losev, Aleksey. “Estetika obshchematerial’nogo kontinuuma, Geraklit.” Idem, Istoriya antichnoy estetiki. Ch. 2: Rannyaya klassika. Moskva: Vysshaya sokola 1963 [Лосев, Алексей. Эстетика общематериального континуума, Гераклит // того же: История античной эстетики. Ч. 2: Ранняя классика, Москва: Высшая школа, 1963 < http://www.psylib.ukrweb.net/books/lose001/txt18.htm>].
Losev, Aleksey. Istoriya antichnoy estetiki. Ranniy ellinizm. Т. V. Moskva: “Iskusstvo” 1979 [Лосев, Алексей. История античной эстетики. Ранний эллинизм. Т. V,
Москва: “Искусство” 1979, <http://psylib.org.ua/books/lose005/index.htm>].
Pomian Krzysztof, Zbieraczе i osobliwości. Paryż, Wenecja XVI–XVIII wiek. Trans. A. Pieńkos. Warszawa: PIW, 1996.
Shishkin M. o svoyem novom romane „Pis’movnik”: interv’yu Mikhaila Shishkina L’vu Danilkinu. „Afisha daily”, 16.08.2010, <https://daily.afisha.ru/archive/vozduh/archive/mihail_shishkin/>. Шишкин М. о своем новом романе „Письмовник”: интервью Михаила Шишкина Льву Данилкину, „Афиша daily”, 16.08.2010, <https://daily.afisha.ru/archive/vozduh/archive/mihail_shishkin/>].
Shishkin Mikhail. Vzyatiye Izmaila. Moskva: Vagrius 2007. [Шишкин Михаил, Взятие Измаила. Москва: Вагриус, 2007.]
Shishkin, Mikhail. “’Pisatel’ dolzhen oshchutit’ vsesiliye’. Interv’yu Sergeyu Ivanovu.” Kontraktyua, 4.08.2010, http://apps.kontrakty.ua/coffe/17-mikhail-shishkin/32.html. [Шишкин, Михаил. “«Писатель должен ощутить всесилие». Интервью Сергею Иванову”. КонтрактыUA, 4.08.2010, http://apps.kontrakty.ua/coffe/17-mikhail-shishkin/32.html].
Shishkin, Mikhail. “Interv’yu Aleksandrovu N., ‘Tot, kto vzyal Izmail’”. Itogi 2000, no. 42/228 [Шишкин, Михаил. “Интервью Александровy, Н. “Тот, кто взял Измаил”. Итоги 2000, no. 42 / 228. <http://www.itogi.ru/archive/2000/42/115757.html>].
Shishkin, Mikhail. “Napisat’ svoyu Annukareninu…” Interv’yu Marine Kontsevoy <http://9tv.co.il/news/2010/1> [Шишкин, Михаил. «Написать свою Анну Каренину…». Интервью Марине Концевой, <http://9tv.co.il/news/ 2010/12/05/89804.html>.
Shishkin, Mikhail. Pal’to s khlyastikom: korotkaya proza, esse. Moskva: Izdatel’stvo AST: Redaktsiya Eleny Shubinoi, 2017 [Шишкин, Михаил. Пальто с хлястиком: короткая проза, эссе. Москва: Издательство АСТ: Редакция Елены Шубиной, 2017].
Shishkin, Mikhail. Pis’movnik, Moskva: AST 2010 [Шишкин, Михаил. Письмовник. Москва: АСТ 2010].
Shul’tski, Irina. “Po sledam Bayrona i Tostogo. Skriptorika i sub’’yekt pis’ma v proze Mikhaila Shishkina.” Znakovyye imena sovremennoy russkoy prozy: Mikhail Shishkin. Ed. A. Skotnicka, J. Świeży, Kraków: Scriptum, 2017 [Шульцки, Ирина. “По следам Байрона и Тостого. Скрипторика и субъект письма в прозе Михаила Шишкина.” Знаковые имена современной русской прозы: Михаил Шишкин, ред. A. Skotnicka, J. Świeży, Kraków: Scriptum, 2017].
Skotnitska, Anna, “Kak ustroyen mir? ‘Pis’movnik’ Mikhaila Shishkina”. Przegląd Rusycystyczny 2013, no. 2 [Скотницка Анна, “Как устроен мир? «Письмовник» Михаила Шишкина.” Przegląd Rusycystyczny 2013, no. 2].
Tatarkiewicz, Władysław. Historia estetyki. T. II: Estetyka średniowiecza. Warszawa: Arkady, 1989.
Tretner, Andreas, “O perevode.” Znakovyye imena sovremennoy russkoy prozy: Mikhail Shishkin. Ed. A. Skotnicka, J. Świeży, Kraków: Scriptum, 2017 [А. Третнер, “О переводе.” Знаковые имена современной русской прозы: Михаил Шишкин, ред. A. Skotnicka, J. Świeży, Kraków: Scriptum, 2017].
Tyupa, Valery. “Poetika palimpsesta v ‘Doktore Zhivago’.” Novyy filologicheskiy vestnik 2013, no. 2 [Тюпа, Валерий. “Поэтика палимпсеста в ‘Докторе Живаго’.” Новый филологический вестник 2013, № 2.]
Yefremova, Tat’yana. Novyy slovar’ russkogo yazyka. Tolkovo-slovoobrazovatel’nyy, Moskva: Russkiy yazyk 2000 [Ефремова Татьяна. Новый словарь русского языка. Толково-словообразовательный. Москва: Русский язык, 2000].
Zeidler-Janiszewska, Anna. “Między zbieraniem ekonomicznym a kolekcjonowaniem.” In Sommer, Manfred. Zbieranie. Trans. J. Merecki. Warszawa: Oficyna Naukowa, 2003.
UJ Polska
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
