Formy pamięci oraz pamięć formy w powieści Michaiła Szyszkina Zdobycie twierdzy Izmaił
Abstrakt
Niniejszy artykuł poświęcony zagadnieniu pamięci w powieści Michaiła Szyszkina Zdobycie twierdzy Izmaił. Celem opracowania jest włączenie powieści Szyszkina do nurtu badań nad pamięcią. Punktem wyjścia do rozważań jest stwierdzenie Renate Lachmann, że „literatura jest jedną z mnemicznych konstrukcji świata”. Analiza zagadnienia pamięci w powieści wskazuje na autorski, złożony i niejednorodny, model narracyjnego konstruowania zarówno tożsamości, jak i zewnętrznego wobec niej świata.
Słowa kluczowe
Michaił Shishkin; narracja autobiograficzna; pamięć kulturowa; obrazy mnemiczne
Bibliografia
Culler, Jonathan. Teoria literatury: kratkoe vvedenie, per. s angl. A. Georgieva, Moskva: AST, 2006 [Каллер, Джонатан. Теория литературы: краткое введение, пер. с англ. А. Георгиева, Москва: АСТ, 2006].
Erll, Astrid. Kultura pamięci. Wprowadzenie, transl. A. Teperek, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2018.
Gasparov, Mikhail. „O poetakh.” in Gasparov, Mikhail. Izbrannye trudy. T. 1. Moskva: Yazyki russkoi kultury, 1997 [Гаспаров, Михаил. О поэтах // Гаспаров, Михаил. Избранные труды в 2 тт., т. 1, Москва: Языки русской культуры, 1997].
Hermann, Marek. “Prawdopodobieństwo w retoryce rzymskiej.” Res Rhetorica 2014, no. 1.
Khatton, Patrik. Istoriya kak iskusstvo pamyati. Sankt Peterburg: Vladimir Dal 2004 [Хаттон, Патрик. Х. История как искусство памяти. Санкт Петербург: Владимир Даль, 2004].
Lachmann, Renate. “Mnemonic and intertextual aspects of literature.” Cultural Memory Studies: An International and Interdisciplinary Handbook, Astrid Erll, Ansgar Nünning (ed.), Berlin–New York: Walter de Gruyter, 2008.
Lachmann, Renate. “Cultural memory and the role of literature.” Kontrapunkt: Kniga statey pamyati G.A. Beloy. T.M. Kozlova (ed.). Moskva: RGGU, 2005 [Контрапункт: Книга статей памяти Г.А. Белой, ред. Т.М. Козловa, РГГУ, Москва 2005] 12 April 2019 <http://ec-dejavu.ru/m-2/Memory_Lachmann.html?fbclid=IwAR0I_M0lP5bZwO_Hu8VR8xFBwR8wrtbFMrhAHIAqvglmxRnlnXcCepTyKW8#ru>.
Makeenko, Elena. “Yazyk, vremya, smert: kak ustreny romany Mikhaila Shishkina.” Afisha Daily. 15 March 2019. <https://daily.afisha.ru/brain/5350-yazyk-vremya-smert-kak-ustroeny-romany-mihaila-shishkina/> [Макеенко, Елена. „Язык, время, смерть: как устроены романы Михаила Шишкина.” Афиша Daily. 15.03.2019. <https://daily.afisha.ru/brain/5350-yazyk-vremya-smert-kak-ustroeny-romany-mihaila-shishkina/>].
Perekhodtseva, Olga. “Kontseptsii pamyati v sovremennom zapadnom literaturovedenii.” Rossiyskaya i zarubezhnaya filologiya 2012, vol. 1(17) [Переходцева, Ольга, “Концепции памяти в современном западном литературоведении.” Российская и зарубежная филология 2012, вып. 1(17)].
Perekhodtseva, Olga. Pamyat i narrativ v sovremennoi angliyskoi literature: M. Emis i J. Barns [Переходцева, Ольга. Память и нарратив в современной английской литературе: М. Эмис и Дж. Барнс. Автореф. на соиск. уч. ст. канд. фил. наук, Москва: МГУ 2013].
Skotnicka, Anna. “Mezhdu utratoi i nadezhdoi. Kniga knig Mikhaila Shishkina.” Znakovyye imena sovremennoi russkoi literatury. Mikhail Shishkin. Skotnicka, Anna, Świeży, Janusz (ed.). Krakov: Scriptum, 2017 [Скотницка, Анна. „Между утратой и надеждой. Книга книг Михаила Шишкина. Знаковые имена современной русской литературы. Михаил Шишкин. Скотницка, Анна, Свежи, Свежи (ред.). Краков: Scriptum, 2017].
Titlin, Lev. “O traktate Dzhordano Bruno ‘Iskusstvo pamyati’. in Jordano Bruno, “Iskusstvo pamyati.” Elektronnyi filosofskiy zhurnal Vox [Титлин, Лев. “О трактате Джордано Бруно“ ‘Искусство памяти’” // Дж. Бруно, “Искусство памяти”. Vox 2017, вып. 23] <https://vox-journal.org/content/Vox%2023/Vox23-Bruno-Titlin.pdf> (12.02.2019)].
Tyszkowska-Kasprzak, Elżbieta. “Pamyat/zabvenie v romane Mikhaila Shishkina ‘Vseh ozhidaet odna noch’.” Znakovyye imena sovremennoi russkoi literatury. Mikhail Shishkin. Skotnicka, Anna, Świeży, Janusz (ed.). Kraków: Scriptum, 2017 [Тышковска-Каспшак, Эльжбета. “Память/забвение в романе Михаила Шишкина ‘Всех ожидает одна ночь’.” Znakovyye imena sovremennoi russkoi literatury. Mikhail Shishkin. Skotnicka, Anna, Świeży, Janusz (ed.). Kraków: Scriptum, 2017].
Yates, Frances. Iskusstvo pamyati, per. s angl. E. Malyshkina. Sankt Peterburg: Universitetskaya kniga, 1997 [Йейтс, Фрэнсис. Искусство памяти, пер. с англ. Е. Малышкина, Санкт Петербург: «Университетская книга», 1997].
Zalewski, Marek. Formy pamięci. Gdańsk: Słowo obraz terytoria, 2004.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Polska
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
