Административный восторг: крылатое слово Достоевского как средство оценки в тексте СМИ
Abstrakt
Artykuł poświęcony jest analizie związku wyrazowego „upojenie administracyjne”, zastosowanego po raz pierwszy przez Dostojewskiego w powieści Biesy do określenia samowoli urzędników i później utrwalonego w języku. Po rozpatrzeniu przykładów użycia danej jednostki i jej odpowiedników w rosyjskich, ukraińskich i polskich tekstach medialnych autorka zauważa zmianę jej semantyki i rozszerzenie kontekstów użycia. Przeprowadzona analiza pozwala stwierdzić uniwersalność sformułowanego przez pisarza określenia o charakterze wartościującym i żywotność omawianej jednostki frazeologicznej.
Słowa kluczowe
Skrzydlate słowa, jednostka frazeologiczna, tekst medialny
Bibliografia
Administrativnyy vostorg, Vikipediya <https://ru.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:Administrativnyy_vostorg> [Административный восторг, Википедия <https://ru.wikipedia.org/wiki/Википедия:Административный_восторг>].
Administratyvna haryachka, Vikipediya <https://uk.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:Administratyvna_haryachka> [Адміністративна гарячка, Вікіпедія <https://uk.wikipedia.org/wiki/Вікіпедія:Адміністративна_гарячка>].
Bavil'skiy, Dmitriy; Mantsov, Igor'. U kazhdogo uma svoy teleskop <http://www.chaskor.ru/article/u_kazhdogo_uma_svoj_teleskop_19161> [Бавильский, Дмитрий; Манцов, Игорь. У каждого ума свой телескоп <http://www.chaskor.ru/article/u_kazhdogo_uma_svoj_teleskop_19161>].
Chernov, Fëdor. Administrativnyy vostorg <http://www.proza.ru/2013/06/11/1978> [Чернов, Фёдор. Административный восторг <http://www.proza.ru/2013/06/11/1978>].
Chlebda, Wojciech. Szkice o skrzydlatych słowach. Interpretacje lingwistyczne. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 2005.
Dobrolyubov, Nikolay. Literaturnaya kritika. Moskva: «Khudozhestvennaya literatura», 1972 [Добролюбов, Николай. Литературная критика. Москва: «Художественная литература», 1972].
Dostojewski, Fiodor. Biesy. Trans. Zagórski, Tadeusz. Podgórzec, Zbigniew. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1987.
Fëdorov, Aleksandr. Frazeologicheskiy slovar' russkogo literaturnogo yazyka. Moskva: «Astrel': AST», 2008 [Фёдоров, Александр. Фразеологический словарь русского литературного языка. Москва: «Астрель: АСТ», 2008].
Felgengauer, Paweł. Rosja i mała zwycięska wojna. Dlaczego Kreml wzmacnia swoje siły na Kaukazie? <http://www.geopolityka.org/komentarze/pawel-felgengauer-rosja-i-mala-zwycieska-wojna-dlaczego-kreml-wzmacnia-swoje-sily-na-kaukazie>.
Fyderek, Łukasz. Krym: Mała, zwycięska wojna Putina? <http://www.rmf24.pl/raporty/raport-ukraina/opinie/news-krym-mala-zwycieska-wojna-putina,nId,1191797>.
Harbar, Ruslan. Administratyvnyy zakhvat, abo demokratiya po-chynovnyts’ky <https://day.kyiv.ua/uk/article/poshta-dnya/administrativniy-zahvat-abo-demokratiya-po-chinovnicki> [Гарбар, Руслан. Адміністративний захват, або демократія по-чиновницьки <https://day.kyiv.ua/uk/article/poshta-dnya/administrativniy-zahvat-abo-demokratiya-po-chinovnicki>].
Hol’ts, Oleksandr. Malen’ka peremozhna viyna. Yakym buv 2017 Dlya Putina <https://nv.ua/ukr/opinion/malenka-peremozhna-vijna-jakim-buv-2017-j-dlja-putina-2443779.html> [Гольц, Олександр. Маленька переможна війна. Яким був 2017-й для Путіна <https://nv.ua/ukr/opinion/malenka-peremozhna-vijna-jakim-buv-2017-j-dlja-putina-2443779.html>].
Karaulov, Yuriy. Russkiy yazyk i yazykovaya lichnost'. Moskva: «Nauka», 1987 [Караулов, Юрий. Русский язык и языковая личность. Москва: «Наука», 1987].
Khrappa, Vadim. Ot adamova yabloka do yabloka razdora. Proiskhozhdeniye slov i vyrazheniy. Moskva: «Enas», 2010 <http://www.gumer.info/bibliotek_Buks/Linguist/hrapa/> [Храппа, Вадим. От адамова яблока до яблока раздора. Происхождение слов и выражений. Москва: «Энас», 2010 <http://www.gumer.info/bibliotek_Buks/Linguist/hrapa/>].
Kremlyu vkray potribna „malen’ka peremozhna viyna” <http://www.pic.com.ua/kremlivskym-karlykam-vkraj-potribna-malenka-peremozhna-vijna-skorishe-jiji-imitatsiya2.html> [Кремлю вкрай потрібна „маленька переможна війна” <http://www.pic.com.ua/kremlivskym-karlykam-vkraj-potribna-malenka-peremozhna-vijna-skorishe-jiji-imitatsiya2.html>].
Kuznetsov, Sergey. Ed. Bol'shoy tolkovyy slovar' russkogo yazyka. Sankt-Peterburg: «Norint», 1998 [Кузнецов, Сергей. Ред. Большой толковый словарь русского языка. Санкт-Петербург: «Норинт», 1998].
Kyrylyshyn, Viktor. 11 vydivprofesiynykh deformatsiy pedahoha ta upravlintsya <http://www.osvitaua.com/2018/08/65951/> [Кирилишин, Віктор. 11 видів професійних деформацій педагога та управлінця <http://www.osvitaua.com/2018/08/65951/>].
Łojek-Magdziarz, Аleksandra. Okiem obcego <https://fakty.interia.pl/news-okiem-obcego,nId,849992>.
Luchnikov, Aleksey. Administrativnyy vostorg. Zametki o proshedshikh vyborakh <http://www.prpc.ru/gazeta/103/delight.shtml> [Лучников, Алексей. Административный восторг. Заметки о прошедших выборах <http://www.prpc.ru/gazeta/103/delight.shtml>].
Mokiyenko, Valeriy. Frazeologiya v sovremennoy publitsistike. Ed. Kharri, Val'ter. Mokiyenko, Valeriy. Fink, Zhel'ka. Slavyanskaya frazeologiya v sovremennykh SMI (publitsisticheskiy diskurs). Grayfsval'd: Universitet im. Ernsta Moritsa Arndta, 2017, p. 26–36 <http://phraseoseminar.slovo-spb.ru/documents/monografija_neu_14_febr.pdf> [Мокиенко, Валерий. Фразеология в современной публицистике. Ред. Харри Вальтер, Валерий Мокиенко, Желька Финк. Славянская фразеология в современных СМИ (публицистический дискурс). Грайфсвальд: Университет им. Эрнста Морица Арндта, 2017, с. 26–36 <http://phraseoseminar.slovo-spb.ru/documents/monografija_neu_14_febr.pdf>].
Naboka, Inna. Chomu vlada psuyelyudynu? <https://www.radiosvoboda.org/a/972800.html> [Набока, Інна. Чому влада псує людину?, <https://www.radiosvoboda.org/a/972800.html>].
Oleynik, Ivan; Sidorenko, Mikhail. Ukrainsko-russkiy i russko-ukrainskiy frazeologicheskiy slovar'. Kiyev: «Radyans'ka shkola», 1978 [Олейник, Иван; Сидоренко, Михаил. Украинско-русский и русско-украинский фразеологический словарь. Киев: «Радянська школа», 1978].
Olin, Igor'. Administrativnyy vostorg <http://www.proshkolu.ru/user/igorolin/blog/530972> [Олин, Игорь. Административный восторг <http://www.proshkolu.ru/user/igorolin/blog/530972>].
Pikhoya, Rudol'f. „Administrativnyy vostorg” i ochkovtiratel'stvo kak metody razvitiya sel'skogo khozyaystva <http://ricolor.org/history/rsv/aft/hr/2/> [Пихоя, Рудольф. „Административный восторг” и очковтирательство как методы развития сельского хозяйства <http://ricolor.org/history/rsv/aft/hr/2/>].
Ter-Minasova, Svetlana. Voyna i mir yazykov i kul'tur. Moskva: «Slovo», 2008 [Тер-Минасова, Светлана. Война и мир языков и культур. Москва: «Слово», 2008].
Turchenko, Sergey; Vladimirov, Pëtr. Obama nanës „Udar mecha” v Afganistane <http://svpressa.ru/all/article/10905/> [Турченко, Сергей; Владимиров, Пётр. Обама нанёс „Удар меча” в Афганистане <http://svpressa.ru/all/article/10905/>].
Zawód urzędnik. Dołącz do Pogardzanych <http://polska.newsweek.pl/zawod-urzednik--dolacz-do-pogardzanych,32278,1,1.html>.
Uniwersytet Gdański Polska
http://orcid.org/0000-0002-5844-2747
Mgr filologii rosyjskiej, asystent w Zakładzie Pragmatyki Komunikacji i Dydaktyki Języka Rosyjskiego w Instytucie Rusycystyki i Studiów Wschodnich Uniwersytetu Gdańskiego. Posiada wieloletnie doświadczenie w nauczaniu języka rosyjskiego. Przygotowuje pracę doktorską pod kierunkiem prof. Alicji Pstygi. Zainteresowania badawcze: dydaktyka języka rosyjskiego, procesy rozwojowe współczesnego języka rosyjskiego, przekład tekstów specjalistycznych, językoznawstwo porównawcze.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
