Motywy tanatyczne i audialne w opowieści Diny Rubiny Высокая вода венецианцев
Abstrakt
Utwór Diny Rubiny Высокая вода венецианцев (1999) wyróżnia na tle tekstu weneckiego literatury rosyjskiej dzięki szczegółowym opisom krajobrazu dźwiękowego miasta. Celem artykułu jest analiza fonosfery weneckiej w opowiadaniu Rubiny z wykorzystaniem sensorycznej geografii literackiej, a także sound studies (badań nad dźwiękiem). Analiza poszczególnych opisów zjawisk dźwiękowych ujawnia, że przyczyną, dla której Rubina zwraca szczególną uwagę na audiosferę miasta, jest przede wszystkim muzyczne wykształcenie pisarki. Okazuje się również, że obraz Wenecji, w tym jej audiosfery, ukazany jest w tekście przez pryzmat tradycji literackiej, zgodnie z którą Wenecja jest przedstawiana jako „miasto śmierci”, „miasto umierające”, „miasto umierających”.
Słowa kluczowe
literatura rosyjska; Wenecja; krajobraz dźwiękowy; tekst wenecki
Bibliografia
Ackroyd, Peter. Wenecja. Biografia, Trans. T. Bieroń. Poznań: Zysk i S-ka, 2015.
Brodski, Josif. Znak wodny, Trans. S. Barańczak. Warszawa: Zeszyty Literackie, 2016.
Czaja, Dariusz. “Szmery, szepty, krzyki. Muzyka wenecka.” 57–69. Prace Kulturoznawcze 2012, no. 13.
Gladysheva, Mariya, and Krinitsyn, Aleksandr. “Venetsiya v russkoy poezii XIX — XX vekov.” Litera 2018, no. 1. 27 March 2018 ˂https://www.e-notabene.ru/fil/article_25264.html˃ [Гладышева, Мария, Криницын, Александр. “Венеция в русской поэзии XIX — XX веков”, Litera 2018, no. 1. 27.03.2109 ˂https://www.e-notabene.ru/fil/article_25264.html˃].
Górny, Konrad. “Antropologia, współczesności czy kultury?” Zeszyty Etnologii Wrocławskiej 2016, no. 1.
Guźlak, Gerard. Dzwony. Ich funkcje kulturowe w literaturze i obyczajach XIX–XX wieku. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, 2011.
Iwaszkiewicz, Jarosław. Opowiadanie z kotem, in Idem. O psach, kotach i diabłach. Warszawa: Czytelnik, 1968.
Iwaszkiewicz, Jarosław. Podróże do Włoch. Warszawa: PIW, 1997.
Losev, Lew. “Real'nost' zazerkal'ya: Venetsiya Iosifa Brodskogo.” Inostrannaya literatura 1996, no. 5, 28 March 2019 ˂http://magazines.russ.ru/inostran/1996/5/losev.html˃ [Лосев, Лев. “Реальность зазеркалья: Венеция Иосифа Бродского.” Иностранная литература 1996, no. 5. 28.03.19. ˂http://magazines.russ.ru/inostran/1996/5/losev.html˃].
Mednis, Nina. Venetsiya v russkoy literature. Novosibirsk 1999. 12 November 2019 ˂https://libking.ru/books/sci-/sci-philology/457906-nina-mednis-venetsiya-v-russkoy-literature.html˃ [Меднис, Нина. Венеция в русской литературе, Новосибирск 1999, 12.11.2019 ˂https://libking.ru/books/sci-/sci-philology/457906-nina-mednis-venetsiya-v-russkoy-literature.html˃].
Mrówka, Kazimierz. Wenecja. Kraków: Wydawnictwo Formicula, 2009.
Muratow, Paweł. Obrazy Włoch. Wenecja, Trans. P. Hertz. Warszawa: Zeszyty Literackie, 2009.
Nowiński, Janusz. “Dzwon w tradycji i kulturze Europy.” Seminare 1995, no. 11.
Piotrowski, Grzegorz. Fortepian ze Sławska. Muzyka w prozie fabularnej Jarosława Iwaszkiewicza. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2010.
Rubina, Dina. Vysokaya voda venetsiantsev. Moskva: Litres, 2017 (digital edition, ISBN: 9785425010377) [Рубина, Дина. Высокая вода венецианцев, Москва: Litres, 2017, [цифровое издание, ISBN: 9785425010377].
Rybicka, Elżbieta. Od poetyki przestrzeni do poetyki miejsca. Zwrot topograficzny badaniach literackich, in Eadem. Geopoetyka. Przestrzeń i miejsce we współczesnych teoriach i praktykach literackich. Kraków: Universitas, 2014.
Schafer, Raymond Murray. The Soundscape. Our Sonic Enviroment and the Tuning of the World. Rochester, Vermont: Destiny Books, 1994.
Smirnov, Gleb. Metafizika. Moskva: OGI, 2017 [Смирнов, Глеб. Метафизика. Москва: ОГИ, 2017]
Szalewska, Katarzyna, Urbanalia — miasto i jego teksty. Gdańsk: Słowo / obraz terytoria, 2017.
Tsiv'yan, Tat’yana. “Zolotaya golubyatnya u vody…” Venetsiya Akhmatovoy na fone drugikh russkikh Venetsiy. In Eadem. Semioticheskiye puteshestviya. Sankt-Peterburg: ID Ivana Limbakha, 2001 [Цивьян, Татьяна. “Золотая голубятня у воды…” Венеция Ахматовой на фоне других русских Венеций. 40–50. In Eadem. Семиотические путешествия, Санкт-ПетербургИ: ИД Ивана Лимбаха, 2001]
Uniwersytet Wrocławski Polska
http://orcid.org/0000-0003-0128-2997
Mgr, doktorantka w Instytucie Filologii Słowiańskiej Uniwersytetu Wrocławskiego. Zainteresowania badawcze: geopoetyka, związki przestrzeni i literatury, humanistyczne studia miejskie. Wybrane publikacje: O ciszy i jej teatralności. Doświadczenie weneckiej ciszy w wybranych utworach literatury rosyjskiej, [w:] Audiosfera. Studia 2, red. A. Kil-Matlak, R. Losiak, R. Tańczuk, S. Wieczorek, Wrocław 2018; Artykuł w czasopiśmie „Kultury wschodniosłowiańskie – oblicza i dialog”, tytuł artykułu: Po Mannie i Viscontim. Śmierć w Wenecji we współczesnej literaturze polskiej, rosyjskiej i ukraińskiej.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
