Madeleine Blais-Dahlem et sa vision de l’autotraduction
Abstrakt
Nowadays self-translation remains a frequent practice in the literary field in Canada. A close reading of the self-translations done by Canadian writers such as Nancy Houston, Marco Micone or Patrice Desbiens allows to discover each author’s own vision of self-translation as a creative process. The aim of the paper is to determine, through a comparative analysis of excerpts from the two language versions of the play La Maculée/sTain (2012) and the latest bilingual novel La voix de mon père / My Father’s Voice (2015) by Fransaskois playwright Madeleine Blais-Dahlem, to what extent her self-translating practice guides the reading of the text. Examining
the back and forth between the two versions of the same work will allow to delve deeper into the subject of the identity and privileged status of the translator (Tanqueiro 2009: 109, Saint 2018: 120), but also into the role and skills of the receiver of Madeleine Blais-Dahlem’s bilingual writings.
Słowa kluczowe
self-translation; bilingualism; literary translation; French Canadian literature
Bibliografia
Corpus d’analyse
Blais-Dahlem, Madeleine, 2012 : La Maculée / sTain. Regina, Les Éditions de la nouvelle plume.
Blais-Dahlem, Madeleine, 2015 : La voix de mon père / My Father’s Voice. Regina, Les Éditions de la nouvelle plume.
Références
Forsyth, Louise, 2012 : « La Maculée de Madeleine Blais-Dahlem. Une écriture dramaturgique véridique ludique et transgressive ». Theatre Research in Canada, 33 (2), pp. 173–191.
Grutman, Rainier, 1998 : “Auto-Translation”. In: Mona Baker, éd. : Routledge Encyclopedia of Translation Studies. London & New York, Routledge, pp. 17–20.
Grutman, Rainier, 2007 : « L’autotraduction : Dilemme social et entre-deux textuel ». Atelier de traduction: Dossier: L’Autotraduction, 7, pp. 219–229. http://www.atelierdetraduction.usv.ro/ro/revista/REVISTA%207.pdf. Date de consultation : le 22 septembre 2019.
Grutman, Rainier, 2013 : “A Sociological Glance at Self-Translation and Self-Translators”. In: Anthony Cordingley, ed.: Self-Translation: Brokering Originality in Hybrid Culture. London, Continuum, pp. 63–80.
Grutman, Rainier, 2015 : « Francophonie et autotraduction ». Interfrancophonies, 6 : Regards croisés autour de l’autotraduction, pp. 1–17. http://www.interfrancophonies.org/images/pdf/numero-6/1_Grutman_Interfrancophonies_6_2015.pdf. Date de consultation : le 17 septembre 2019.
Klein-Lataud, Christine, 1996 : « Les voix parallèles de Nancy Huston ». TTR : Traduction, terminologie, rédaction, 9 (1) : Le festin de Babel, pp. 211–231.
Lagarde, Christian, 2015 : « De l’individu au global : les enjeux psycho-sociolinguistiques de l’autotraduction littéraire ». Glottopol, Université de Rouen, 25 (janvier), pp. 31–46. https://hal-univ-perp.archives-ouvertes.fr/hal-01263233/document. Date de consultation : le 14 décembre 2019.
Lüdi, Georges, 2005 : « Parler bilingue et discours littéraire métissés ». In : Jean Morency, Hélène Destrempes, Denise Merkle, éds. : Des cultures en contact. Visions de l’Amérique du Nord francophone. Cap Sain-Ignace, Editions Nota bene, pp. 173–200.
López-Gay, Patricia, 2007 : « Sur l’autotraduction et son rôle dans l’éternel débat de la traduction ». Atelier de traduction 7, pp. 131–144. http://www.diacronia.ro/en/indexing/details/A5009/pdf. Date de consultation : le 19 décembre 2019.
López-Gay, Patricia, Parcerisas Francesc et al., 2007 : « L’autotraduction littéraire comme domaine de recherche ». Atelier de traduction : Dossier : L’Autotraduction, 7, pp. 91–100. http://www.atelierdetraduction.usv.ro/ro/revista/REVISTA%207.pdf. Date de consultation : le 13 septembre 2019.
Oustinoff, Michaël, 2001 : Bilinguisme d’écriture et auto-traduction : Julien Green, Samuel Beckett, Vladimir Nabokov. Paris, L’Harmattan.
Puccini, Paola, 2017 : Autotraduction et reconfiguration identitaire. Marco Micone, Madeleine Blais-Dahlem, Patrice Desbiens. Bologna, I libri di Emil.
Puccini, Paola, 2015 : « L’autotraduction comme malheureuse nécessité. Le cas de La Maculée /sTain’ de Madeleine Blais-Dahlem ». Interfrancophonies, 6 : Regards croisés autour de l’autotraduction, pp. 51–70. http://www.interfrancophonies.org/images/pdf/numero-6/4_Puccini_Interfrancophonies_6_2015.pdf. Date do consultation : le 19 septembre 2019.
Saint, Elizabeth, 2018 : « Traducteurs ‘privilégiés’. Regard sur l’autotraduction du théâtre Fransaskois ». In : Judith Woodsworth, ed. : The Fictions of Translation. Amsterdam/Philadelphia, Benjamins, pp. 117–138.
Tanqueiro, Helena, 2009 : « L’autotraduction en tant que traduction ». Quaderns: Revista de Traducció, 16, pp. 108–112.
Turcotte, Martin, 2019 : « Résultats du Recensement de 2016 : Le bilinguisme françaisanglais chez les enfants et les jeunes au Canada », https://www150.statcan.gc.ca/n1/pub/75-006-x/2019001/article/00014-fra.htm. Date de consultation : le 21 décembre 2019.
Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu Polska
https://orcid.org/0000-0002-8929-488X
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
