La promoción de justicia social a través de un testimonio: el caso de Juana Doña
Abstrakt
En la introducción del libro Desde la noche y la niebla, Juana Doña, la autora, define su obra como una novela-testimonio, no autobiográfica y no feminista. Este relato sobre su vida como militante en las filas comunistas, la Guerra Civil española y su paso por prisión marcan el devenir narrativo que transgrede cualquier tabú impuesto por la ley del silencio y la censura franquista. La autora se basa en su memoria individual y su autoconciencia presente para recordar y decidir, respectivamente, qué hechos son relatados y cuáles son silenciados, cómo se reafirman acciones y se omiten informaciones, y cómo cambia el pronombre narrativo según su vida propia o la lucha colectiva. De este modo, el texto literario es utilizado como una catarsis individual, tanto para la autora como para los lectores. En este ensayo propongo analizar el proceso de redacción de la citada obra como un arma de promoción de la justicia, siguiendo la teoría de Kimberly Nance sobre las decisiones éticas que toma el autor de un testimonio, e infiriendo así un nuevo papel en el lector como agente activo atemporal en la lucha social.
Bibliografia
Amar, A. (1990). La ficción del testimonio. Revista Iberoamericana, 15(151), 447–461. https://doi.org/10.5195/reviberoamer.1990.4724
Doña, J. (2019). Desde la noche y la niebla: mujeres en las cárceles franquistas. Omegalfa.
Harlow, B. (1992). Barred: Women, writing, and political detention. Wesleyan UP.
Ley 14 de 1966 Prensa e Imprenta. 18 de marzo de 1966 [Recuperado de: https://www.boe.es/buscar/act.php?id=BOE-A-1966-3501].
Malvar, A. (2002, March 3). El orgullo de ser paria. El Mundo. https://www.elmundo.es/cronica/2002/333/1015237090.html
Mangini, S. (1995). Memories of Resistance. Women’s voices from the Spanish Civil War. Yale UP.
Nance, K. (2006). Can Literature Promote Justice?. Vanderbilt UP.
Neumann, B. (2008). The Literary Representation of Memory. In A. Erll & A. Nünning (Eds.), Cultural memory studies, an international and interdisciplinary handbook (pp. 333–343). De Gruyter.
Real Academia Española. (2014). Diccionario de la Lengua Española (23.ª ed.).
Real Decreto-ley 24 de [con fuerza de ley]. Sobre libertad de expresión. 1 de abril de 1977. [Recuperado de: www.boe.es/buscar/doc.php?id=BOE-A-1977-9008].
Scarry, E. (1985). The Body in Pain. Oxford UP.
Uniwersytet w Alabamie Stany Zjednoczone
https://orcid.org/0000-0003-3360-0494
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
