Una construcción posible de la identidad latinoamericana (<i>Aprender a ser</i>)
Abstrakt
The present article reflects on theories of decolonization and the urgency of border, peripheral or third world countries to learn how to be; that is, to decolonize themselves of the internal colonialism that emerges with the rise of nation-states: one that only archives the resemantization of colonialism of power, and emphasizes the colonial difference. The paper also reflects upon the epistemic difference that, since the Boom, has marked the literary discourse, as it examines Renato Prada Oropeza’s novel, While the Night Falls, as a decolonizing text which narrates Hugo Banzer’s military coup in Bolivia.
Key words: Decolonization, learning how to be, difference, epistemic, memory.
Bibliografia
Aguirre Rojas, Carlos Antonio, 2005: Para comprender el mundo actual. Rosario, Argentina, Prohistoria Ediciones.
Andrujovich, Yuri, 2005: “Revisión centroeuropea”. En: Mi Europa. Barcelona, Acantilado: 9—91.
Berumen, Humberto Felix, 2005: “Algunas consideraciones sobre la literatura de la frontera”. Quimera, núm. 258, junio. Barcelona, Ediciones de Intervención Cultural: 13—15.
Campos, Julieta, 1985: Muerte por agua. México, Fondo de Cultura Económica: Secretaría de Educación Pública.
Celis, Bárbara, 2007: “El mercado busca perpetuar el arte de pedestal”. El País, secc. Cultura, 26 de mayo [Madrid]: 53.
Coetzee, John Maxwell, 2004: Esperando a los bárbaros. Trad. Manella Concha y Victorio Luis Martínez. Barcelona, Mondadori.
Cortázar, Julio, 2004: Grandes personajes. A fondo. Madrid, Televisión Española.
Cuevas Velasco, Norma Angélica, 2007: “La poeticidad como atributo de la identidad narrativa en Los de abajo. En: Prada Oropeza, Renato, Coord.: La narrativa de la Revolución Mexicana: Primer Periodo. Puebla, Universidad Iberoamericana Puebla: Universidad Veracruzana: 95—121.
Dussel, Enrique, 1980: Filosofía de la liberación. Bogotá, Universidad Santo Tomás.
Dussel, Enrique, 1998: “Beyond Eurocentrism: The World-System and the Limits of Modernity”. En: Jameson, F. y Miyoshi, M., eds.: The Cultures of Globalization. Durham, Duke University Press: 2—39.
Dussel, Enrique, 2004: “Sistema-mundo y Transmodernidad”. En: Dube, Saurabh, Banerjee Ishita y Mignolo, Walter D., eds.: Modernidades Coloniales: otros pasados, historias presentes. México, Colegio de México: 201—226.
Kapuściński, Ryszard, 2004: El mundo de hoy. Trad. Agata Orzeszek. Barcelona, Anagrama.
Kundera, Milan, 2005: El telón. Ensayo en siete partes. Trad. Beatriz de Moura. Barcelona, Tusquets Editores.
Loureiro, Ángel G., 1999: “Crisis de la novela, novela de la crisis”. Ínsula, No. 634, octubre. [Madrid]: 10—11.
Mignolo, Walter, 1992: “Los límites de la literature, de la teoría y de la literatura comparada: el desafío de las prácticas semióticas en situaciones coloniales”. Ínsula, No. 552, diciembre [Madrid]: 15—18.
Mignolo, Walter, 2000: “Diferencia colonial y razón postoccidental”. En: Castro-GóMez, Santiago, ed.: La reestructuración de las ciencias sociales en América Latina. Bogotá, Ceja: 3—28.
Mignolo, Walter, 2004: “Capitalismo y geopolítica del conocimiento”. En: Dube, Saurabh, Banerjee, Ishita o Mignolo, Walter D., eds.: Modernidades Coloniales: otros pasados, historias presentes. México, Colegio de México: 227—258.
Prada Oropeza, Renato, 1988: Mientras cae la noche. México: Universidad Veracruzana.
Prada Oropeza, Renato, 1999: Literarura y realidad. México, Fondo de Cultura Económica: Benemérita Universidad Autónoma de Puebla: Universidad Veracruzana.
Prada Oropeza, Renato, 2001: “La literatura regional: El discurso histórico y el testimonial”. En: El discurso testimonio y otros ensayos. México: Universidad Nacional autónoma de México: 81—97.
Quijano, Aníbal, 1991: “Colonialidad y modernidad/racionalidad”. Perú Indígena, Vol. 13, No. 29 [Lima]: 11—20.
Quijano, Aníbal, Wallerstein, Immanuel, 1992: “Americanity as a Concept, or the Americas in the Modern World-System”. International Social Science Journal, No. 134 [París]: 549—557.
Saldaña-Portillo, Josefina, 2004: “El ‘indio’ en la era del zapatismo”. En: Dube, Saurabh, Banerjee, Ishita, Mignolo, Walter D., eds.: Modernidades Coloniales: otros pasados, historias presentes. México, Colegio de México: 49—77.
Todorov, Tzvetan, 2000: Los abusos de la memoria. Trad. Miguel Salazar. Barcelona, Paidós.
Villanueva, Darío y Viña Liste, José María, 1991: Trayectoria de la novela hispanoamericana actual. Del “Realismo Mágico” a los años ochenta. España, Espasa-Calpe.
Vargas Llosa, Mario, 2006: “Bostezos chilenos”. El País, secc. Opinión (Piedra de Toque) 29 de enero [Madrid]: 15.
Universidad Autónoma de Campeche (México)
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
