Fuera del tiempo y del mundo. Literaturas centroamericanas actuales frente a su historia reciente: Horacio Castellanos Moya



Abstrakt

The article analyzes nine novels of a Salvadorian writer, Horacio Castellanos Moya, written between 1994 and 2011, and indicates elements that could be considered to be paradigmatic of the current Central American narrative and its links to the topic of the recent past of the countries of the region, namely, militarisms, political violence, civil war and its consequences, as well as criminal violence and political frustration. The aspects that are analyzed are the distortion of the classic model in of the police, the possible therapeutic value of literature, and finally, the problem of collective and individual identity affected by violence.


Key words: Violence, Central America, novel, Horacio Castellanos Moya, El Salvador.


Acevedo Leal, Anabella, 2001: “La estética de la violencia: Deconstrucciones de una identidad fragmentada”. En: VV.AA., Temas centrales. Primer simposio centroamericano de prácticas artísticas y posibilidades curatoriales contemporáneas. San José: TEOR/éTICA: 97—107.

Besse, Nathalie, 2009: “Violencia y escritura en Insensatez de Horacio Castellanos Moya“. Espéculo, Revista de estudios literarios. No 41 http://www.ucm.es/info/especulo/numero41/insensa.html [fecha de la consulta: 1 de febrero de 2011].

Castellanos Moya, Horacio, 2000: La diabla en el espejo. Orense, Linteo.

Castellanos Moya, Horacio, 2001: El arma en el hombre. Barcelona, Tusquets.

Castellanos Moya, Horacio, 2007: El asco. Thomas Bernhard en El Salvador. Barcelona, Tusquets.

Castellanos Moya, Horacio, 2006: Desmoroniamiento. Barcelona, Tusquets.

Castellanos Moya, Horacio, 2002: Baile con serpientes. México, Tusquets.

Castellanos Moya, Horacio, 2008: Tirana memoria. Barcelona, Tusquets.

Castellanos Moya, Horacio, 2005: Insensatez. Barcelona, Tusquets.

Castellanos Moya, Horacio, 2011: La sirvienta y el luchador. Barcelona, Tusquets.

Coello Gutiérrez, Emiliano, 2008: “Variantes del género negro en la novela centroamericana (1994—2006)”. Istmo. Revista virtual de estudios literarios y culturales centroamericanos, 17, http://collaborations.denison.edu/istmo/n17/proyectos/coello.html [fecha de la consulta: 19 de febrero de 2011].

Grinberg Pla, Valeria, 2007: “Memoria, trauma y escritura en la posguerra centroamericana: Una lectura de Insensatez de Horacio Castellanos Moya”. Istmo. Revista virtual de estudios literarios y culturales centroamericanos, 15, http://collaborations.denison.edu/istmo/proyectos/grinberg.html [fecha de la consulta: 19 de febrero de 2011].

Lara-Martínez, Rafael, 2002: ”Cultura de paz: herencia de guerra. Poética y reflejos de la violencia en Horacio Castellanos Moya”. Istmo. Revista virtual de estudios literarios y culturales centroamericanos, 3, http://collaborations.denison.edu/istmo/n03/articulos/index.html [fecha de la consulta: 20 de febrero de 2011].

Mackenbach, Werner, Ortiz Wallner, Alexandra, 2008: „(De)formaciones: violencia y narrativa en Centroamérica”. Iberoamericana: America Latina, España, Portugal, Vol. 08, No. 32: 81—98.

Noguerol Jimenez, Francisca, 2006: “Neopolicial latinoamericano: el triunfo del asesino”. Ciberletras: Revista de crítica literaria y de cultura, 15, http://www.lehman.edu/faculty/guinazu/ciberletras/v15/noguerol.html [fecha de la consulta: 19 de febrero de 2011].

Ortiz Wallner, Alexandra, 2004: “Espacios asediados. (Re)presentaciones de la violencia y del espacio en novelas centroamericanas de posguerra”. Tesis de maestría. Universidad de Costa Rica. En: Biblioteca digital de estudios literarios y culturales centroamericanos, http://www.ciicla.ucr.ac.cr/dspace/handle/123456789/79 [fecha de la consulta: 15 de febrero de 2011].

Ramírez, Sergio, 1983: Balcanes y volcanes. Introducción al proceso cultural centroamericano. Managua: Editorial Nueva Nicaragua.

Vásquez, Juan Gabriel, 2007: Historia secreta de Costaguana. Madrid, Alfaguara.

Wieser, Doris, 2010: “’Nos hubiéramos matado, si nos hubiéramos encontrado’ Entrevista a Horacio Castellanos Moya. Berlín, 17 de junio de 2010”. HeLix, 3: 90—111.


JastrzębskaA. (1). Fuera del tiempo y del mundo. Literaturas centroamericanas actuales frente a su historia reciente: Horacio Castellanos Moya. Romanica Silesiana, 6(1). Pobrano z https://journals.us.edu.pl/index.php/RS/article/view/5807

Adriana Sara Jastrzębska  ajastrzebska@ath.bielsko.pl
Universidad de Bielsko-Biała 
Adriana Sara Jastrzębska. Doctora en Humanidades (2007) por la Universidad Jaguelónica de Cracovia. Tesis de doctorado sobre la metanovela historiográfica. Desde 2007 profesora adjunta en la Cátedra de Filología Hispánica de Universidad de Bielsko-Biała (Polonia). Líneas de investigación: narrativa actual hispanoamericana, imagenes literarias de la violencia en America Latina. Miembra de la Junta Directiva de la Fundación Erakis que promueve literatura y cultura catalana e hispánica en Polonia.



Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).