Instytucjonalizacja współpracy terytorialnej w Unii Europejskiej na przykładzie europejskiego ugrupowania współpracy terytorialnej



Abstrakt

Abstract: The institutionalization of territorial cooperation within the European Union on the example of the European grouping of territorial cooperation

Territorial cooperation — next to the convergence and regional competitiveness — is one of the three objectives of EU cohesion policy. It includes support for territorial competitiveness and promotes the harmonious development of the European Union within the framework of three components: cross‑border, transnational and interregional. The recognition of territorial cooperation as one of the objectives of cohesion policy resulted in the fact that the interests and actions of the institution of the European Union were directed among others to an institutional — legal and financial — strengthening of this cooperation. Despite the recognition of territorial cooperation as one of the objectives of cohesion policy the European Union has failed to develop a uniform legal framework enabling a collaboration with communities and local authorities through the creation of special‑purpose associations and concluding public‑legal agreements with the broadest scope based on legally held task areas. Only a legal instrument for territorial cooperation of a narrow scope was established. The model of the European grouping of territorial cooperation circled in the European Union law limits the scope of territorial cooperation to activities and projects supported financially by the European Union. The extension of the tasks of the grouping is also acceptable, but with the possibility of interference of the member states of the European Union in the additional scope. Despite the shortcomings in the model approach of the European grouping as a legal instrument of cooperation of communities and local authorities, the same legal structure of the grouping causes the exposure of functions of the institutionalization process of territorial cooperation. It’s not only about the number of bodies, standards and procedures, but also the method of creating certain forms of reconciliation, implement and control in each case.

Key words: territorial cooperation, territorial competitiveness, harmonious development, institutionalization process


„Nowe perspektywy przeglądu rozporządzenia w sprawie EUWT” przyjęta na 88. sesji plenarnej 27—28 stycznia 2011 r. CdR 100/2010 fin.

Adamczyk A.: Mechanizmy współpracy w Unii Europejskiej. „Studia Europejskie” 2008, nr 3.

Barcz J.: Prawo Unii Europejskiej. Zagadnienia systemowe. Warszawa 2002.

Bericht des Europäischen Parlaments zur „Grenzüberschreitenden Zusammenarbeit“, Gerlach Bericht, dokument nr 355/79 z 25.10.1976.

Beyerlin U.: Neue rechtliche Entwicklungen der regionalen und grenzüberschreitenden lokalen Zusammenarbeit. In: Grenzüberschreitende Zusammenarbeit in Europa. Hrsg. G. Brunn, P. Schmitt-Egner. Baden-Baden 1998.

Boot E.: Bericht des Europäischen Parlaments zur „Grenzüberschreitenden Zusammenarbeit“ vom 20.02.1984, (PE Dok. 1­„Poetschki“ — Bericht über die grenzüberschreitende Zusammenarbeit an den Binnengrenzen, PE Dok. A 2­170/86, ABL C99 vom 13.04.1987.

Bussmann A.: Die dezentrale grenzüberschreitende Zusammenarbeit mit Deutschlands Nachbarnländern Frankreich und Polen. Baden-Baden 2005.

Czachór Z.: Główne kierunki i dynamika zmian w Unii Europejskiej. „Sprawy Międzynarodowe” 2010, nr 2.

Czachór Z.: Kryzys i zaburzona dynamika Unii Europejskiej. Warszawa 2013.

Dyrektywa 2004/17/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. dotycząca koordynacji procedury udzielania zamówień przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych. Dz.U. L 134 z 30.4.2004.

Dyrektywa 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi. Dz.U. L 134 z 30.4.2004, s. 114.

Entschließung des Europäischen Parlaments zur Regionalpolitik der Gemeinschaft und zur der Rolle der Regionen vom November 1988, ABL. EG 1988 C 326 vom 19.12.1988.

Entschließung vom 16. Mai 1997des Europäischen Parlaments zur grenzüberschreitenden und interregionalen Zusammenarbeit, ABL. EG 1997 C 167.

Entschließung zu dem Entwurf einer Mitteilung der Kommission an die Mitgliedstaaten über die Leitlinien für die von ihnen aufzustellenden operationellen Programme im Rahmen einer Gemeinschaftsinitiative für grenzübergreifende Zusammenarbeit und ausgewählte Energienetze (INTERREG II), ABL. EG 1994 C 205.

Entwurf eines Vorschlags für eine Verordnung (EWG) des Rates über die Bildung grenzüberschreitender Regionalverbände (Euroverbände, Art. 1­5), ABI. EG 1976 C 293.

Jóskowiak K.: Samorząd terytorialny w procesie integracji europejskiej. Polskie doświadczenia i wnioski. Katowice 2008.

Kohler-Koch B., Conzelmann T., Knodt M.: Europäische Integration — Europäi-sches regieren. VS Verlag für Sozialwissenschaften. Wiesbaden 2004.

Komunikat Komisji 97/C 285/10: Udział europejskich ugrupowań interesu gospodarczego w zamówieniach publicznych i programach finansowanych ze środków publicznych (Communication from the Commission 97/C 285/10: Participation of European economic interest groupings (EEIGs) in public contracts and programmes financed by public funds). OJ C 285, 20.09.1997.

Krzymuski M., Kubicki F.: EUWT 2.0? Reforma rozporządzenia o europejskich ugrupowaniach współpracy terytorialnej szansą na ożywienie współpracy transgranicznej podmiotów publicznych. „Samorząd Terytorialny” 2015, nr 6.

Kubicka M.: Europejska polityka spójności. Konwergencja — konkurencyjność — współpraca. Doświadczenia Polski. W: Problemy polityki zagranicznej Polski i stosunków międzynarodowych na początku XXI wieku. Red. M. Stolarczyk. Katowice 2008.

Kukułka J., Zięba R.: Polityka zagraniczna państwa. Warszawa 1992.

Mikołajczak A.: Regiony transgraniczne i współpraca transgraniczna. Warszawa 2005.

Mikołajczyk A.: Regiony transgraniczne i współpraca transgraniczna. W: Regiony. Red. Z. Brodecki. Warszawa 2005.

Nowe partnerstwo dla spójności: konwergencja, konkurencyjność, współpraca. Trzeci raport na temat spójności gospodarczej i społecznej. Urząd Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich. Luksemburg 2004.

Olbrycht J.: Europejskie Ugrupowanie Współpracy Terytorialnej — nowy instrument dla budowania współpracy terytorialnej. „Rozwój Regionalny w Małopolsce” 2006, nr 1—2.

Opinia z Inicjatywy Własnej Komitetu Regionów „Nowe perspektywy przeglądu rozporządzenia w sprawie EUWT” przyjęta na 88. sesji plenarnej 27—28 stycznia 2011 r. CdR 100/2010 fin.

Opinia z Inicjatywy Własnej Komitetu Regionów „Nowe perspektywy przeglądu rozporządzenia w sprawie EUWT” przyjęta na 88. sesji plenarnej 27—28 stycznia 2011 r. CdR 100/2010 fin.

Pechstein M., Deja M.: Was ist und wie funktioniert ein EVT. „Europarecht“ 2011, nr 3.

Pietrzyk I.: Polityka regionalna Unii Europejskiej i regiony w państwach członkowskich. Warszawa 2000.

Popiuk-Rysińska I.: Uczestnicy stosunków międzynarodowych, ich interesy i oddziaływania. W: Stosunki międzynarodowe. Geneza, struktura, dynamika. Red. E. Haliżak, R. Kuźniar. Warszawa 2000.

Preambuła Rozporządzenia (WE) Parlamentu Europejskiego i Rady z 5 lipca 2006 r. w sprawie europejskiego ugrupowania współpracy terytorialnej (EUWT). Dz.Urz. UE z 20.12.2013, L 347/303.

Projekt rozporządzenia dot. instrumentu współpracy transgranicznej — Regulation of the European Parliament and of the Council establishing a European grouping of cross-border cooperation EGCC, Brussels, 14.07.2004 COM(2004) 496 final.

Protokół (Nr 2) w sprawie stosowania zasad pomocniczości i proporcjonalności dołączony do Traktatu o Unii Europejskiej i Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. W: J. Bracz: Unia Europejska w dobie reform. Podstawy prawne. Wybór dokumentów. Warszawa 2013.

Rewizorski M.: Zasady sytemu instytucjonalnego Unii Europejskiej. „Studia Europejskie” 2003, nr 1.

Rozporządzenia (WE) nr 1082/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie europejskiego ugrupowania współpracy terytorialnej (EUWT). W: Zbiór aktów prawnych WE w zakresie funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności na lata 2007—2013. Warszawa 2006.

Rozporządzenia (WE) Parlamentu Europejskiego i Rady z 5 lipca 2006 r. w sprawie europejskiego ugrupowania współpracy terytorialnej (EUWT), zmienionego Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1302/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. Dz. Urz. UE z 20.12.2013, L 347/303.

Rozporządzenie (WE) nr 1080/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1783/1999. Dz.U. z 31.07.2006.

Rozporządzenie (WE) nr 1638/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 października 2006 r. określające przepisy ogólne w sprawie ustanowienia Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa. Dz.Urz.UE z 9.11.2006 L 310.

Rozporządzenie (WE) Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1022/2006 z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie europejskiego ugrupowania współpracy terytorialnej. W: Zbiór aktów prawnych WE w zakresie funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności na lata 2007—2013. Warszawa 2006.

Rozporządzenie (WE) Parlamentu Europejskiego i Rady z 5 lipca 2006 r. w sprawie europejskiego ugrupowania współpracy terytorialnej (EUWT). Dz.Urz. UE z 20.12.2013, L 347/303.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Komitetu Regionów „Nowe perspektywy przeglądu rozporządzenia w sprawie EUWT” przyjęta na 88. sesji plenarnej 27—28 stycznia 2011 r. CdR 100/2010 fin.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1302/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1082/2006 w sprawie europejskiego ugrupowania współpracy terytorialnej (EUWT) w celu doprecyzowania, uproszczenia i usprawnienia procesu tworzenia takich ugrupowań oraz ich funkcjonowania. Dz.Urz. UE z 20.12. 2013, L 347/303.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1302/2013 z dnia 17 gru-dnia 2013 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1082/2006 w sprawie europejskiego ugrupowania współpracy terytorialnej (EUWT) w celu doprecyzowania, uproszczenia i usprawnienia procesu tworzenia takich ugrupowań oraz ich funkcjonowania. Dz.Urz. UE z 20.12. 2013, L 347/303.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1302/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1082/2006 w sprawie europejskiego ugrupowania współpracy terytorialnej. CdR 100/2010 fin.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1302/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1082/2006 w sprawie europejskiego ugrupowania współpracy terytorialnej (EUWT) w celu doprecyzowania, uproszczenia i usprawnienia procesu tworzenia takich ugrupowań oraz ich funkcjonowania. Dz.Urz. UE z 20.12. 2013, L 347/303.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1302/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1082/2006 w sprawie europejskiego ugrupowania współpracy terytorialnej (EUWT) w celu doprecyzowania, uproszczenia i usprawnienia procesu tworzenia takich ugrupowań oraz ich funkcjonowania. Dz.Urz. UE z 20.12. 2013, L 347/303.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1302/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. Dz.Urz. UE z 20.12.2013, L 347/303.

Rozporządzenie Rady (EWG) nr 2137/85 z dnia 25 lipca 1985 r. w sprawie europejskich ugrupowań interesu gospodarczego, (EUIG). Dz.U. L 199 z 31.07.1985.

Rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1260/1999. W: Zbiór aktów prawnych WE w zakresie funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności na lata 2007—2013. Warszawa 2006.

Rozporządzenie Rady (WE) NR 1085/2006 z dnia 17 lipca 2006 r. ustanawiające instrument pomocy przedakcesyjnej (IPA). Dz.Urz. UE z 31.07.2006 L 210.

Rydlewski G.: Systemy administracji publicznej w państwach członkowskich Unii Europejskiej. Warszawa 2007.

Stellungnahme des Ausschusses der Regionen vom 18. November 2004 zu dem „Vorschlag für eine Verordnung des Europäischen Parlaments und des Rates bezüglich der Schaffung eines Europäischen Verbands für grenzüberschreitende Zusammenarbeit“, KOM (2004) 496 endg. — 2004/0168 COD.

Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (dawny TWE). W: Dokumenty Europejskie. Red. A. Przyborowska-Klimczak, E. Skrzydło­Tefelska. T. 6. Lublin 2010.

Traktat o Unii Europejskiej. W: Dokumenty Europejskie. Red. A. Przyborowska­Klimczak, E. Skrzydło­Tefelska. T. 6. Lublin 2010.

Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską. W: Dokumenty Europejskie. Red. A. Przyborowska­Klimczak, E. Skrzydło-Tefelska. T. 3. Lublin 1999.

Traktat z Lizbony. W: Dokumenty Europejskie. Red. A. Przyborowska-Klimczak, E. Skrzydło-Tefelska. T. 6. Lublin 2010.

Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o współpracy Rady Ministrów i Senatem w sprawach związanych z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej. Dz.U. z 2004 r., nr 52, poz. 515.

Verhandlungen des Europäischen Parlaments, ABL. N. 2­350 vom 10.03.1987Entschließung zum Entschließungsantrag über Regionalpolitik der Gemeinschaft be-züglich der Regionen beiderseits der Binnengrenzen der Gemeinschaft, ABI. EG 1976 C 293.

Verordnung (EWG) Nr. 1787/84 des Rates vom 19. Juni 1984 betreffend den Europäischen Fonds für regionale Entwicklung, ABL. EG 1984 L 169.

Viadrina Center B/Ordens in Motion, http://www.euwt.eu/CategoryEU WTLitaeraturaG (dostęp: 18.05.2016).

Waniek R.W.: Die Regionalpolitik der Europäischen Gemeinschaft – eine kritische Bestandsaufnahme. Bochum 1992.

Wspólne Oświadczenie Rady, Komisji oraz Parlamentu Europejskiego z 19 czerwca 1984 r. w sprawie konieczności udziału regionów we wspólnotowym procesie decyzyjnym. Dz.U. WE 1985, nr C 72.

Pobierz


JóskowiakK. (1). Instytucjonalizacja współpracy terytorialnej w Unii Europejskiej na przykładzie europejskiego ugrupowania współpracy terytorialnej. Studia Politicae Universitatis Silesiensis, 16. Pobrano z https://journals.us.edu.pl/index.php/SPUS/article/view/5431

Kazimierz Jóskowiak  kjoskowiak@pro-de.home.pl
Uczelnia Techniczno-Handlowa im. H. Chodkowskiej w Warszawie 
doktor habilitowany nauk humanistycznych, profesor nadzwyczajny w Katedrze Ekonomii Uczelni Techniczno-Handlowej im. H. Chodkowskiej w Warszawie. Wykłady w Szkole Głównej Handlowej — Podyplomowe Studium Służb Zagranicznych. Zainteresowania badawcze: polityka zagraniczna i dyplomacja w strukturze stosunków międzynarodowych, aspekty polityczne integracji europejskiej, system prawny i instytucjonalny oraz prawo Unii Europejskiej, zarządzanie gospodarcze w Unii Europejskiej, samorząd terytorialny w stosunkach międzynarodowych. Wybrane publikacje: Samorząd terytorialny w procesie integracji europejskiej. Polskie doświadczenia i wnioski na przyszłość. Katowice 2008; Prawne aspekty podmiotowości jednostek samorządu terytorialnego we współpracy międzynarodowej. W: Samorząd terytorialny w przestrzeni publicznej. Red. Z. Zychowicz. Szczecin 2012; Zmienność i instytucjonalizacja procesów integracji europejskiej. W: Dynamika współczesnych stosunków międzynarodowych. Red. W. Kostecki. Warszawa 2013.



Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).