Legitymizacja i alternacja władzy na Węgrzech
Abstrakt
Abstrakt: Legitymizacja i alternacja władzy na Węgrzech
W artykule dokonano analizy zjawiska legitymizacji władzy na Węgrzech w okresie reżimu niedemokratycznego oraz procesu demokratyzacji. Pierwsza część tekstu prezentuje synchroniczny proces legitymizacji władzy komunistycznej w wymiarze dwuetapowym (po 1948 r. i 1956 r.). Jeżeli chodzi o proces demokratyzacji, to po a) 1990 roku najpierw powstał dwubiegunowy model rywalizacji o władzę, w którym główne pozycje zajęły dawne ugrupowania opozycyjne: MDF i SZDSZ; b) po 1994 roku powstał model dwubiegunowej alternacji władzy opierający się na przejmowaniu rządów na Węgrzech przez MSZP lub Fidesz; c) od 2010 roku mamy do czynienia z umacnianiem się prawicowego Fidesz.
Słowa kluczowe: legityzmizacja władzy, alternacja władzy, Węgry
Abstract: The legitimization and alternation of political power in Hungary
The article presents the analysis of the legitimization of political power phenomenon in Hungary in the two periods: the nondemocratic communist regime and the process of democratization. The first part of the article shows synchronic non-democratic consolidation of communist power after 1948 and 1956. The second part focuses on the process of democratization and consists of three main periods: a) after 1990 while bipolar party division was set up: conservative government led by MDF and liberal opposition with SzDSz and Fidesz; b) after 1994 while new bipolar party division emerged: social-liberal coalition with MSzP and SzDSz and conservative camp with Fidesz, MDF, KDNP, c) after 2010 when Fidesz totally overwhelmed whole party and political system.
Key words: legitimization of political power, alternation of political power, Hungary
Bibliografia
Adam Ch.: Poll: Two‑thirds of Hungarians Think Fidesz Is Very “Corrupt”. “Hungarian Free Press”, 27.07.2016, http://hungarianfreepress.com/2016/07/28/polltwo‑thirds‑of‑hungarians‑think‑fidesz‑is‑very‑corrupt/ (dostęp: 19.10.2016).
Bayer J.: The Process of Political System Change in Hungary. “Begegnungen Schriftenreihe des Europa Institutes” 2003, Nr. 22.
Benda L.: System partyjny Węgier. W: Partie i systemy partyjne Europy Środkowej. Red. A. Antoszewski, P. Fiala, R. Herbut, J. Sroka. Wrocław 2003.
Czyż A., Kubas S.: Doświadczenia węgierskiej transformacji ustrojowej. Od Jánosa Kádára do Viktora Orbána. Katowice 2011.
Diamond L.: Developing Democracy. Toward Consolidation. Baltimore 1999.
Donath H.: Konstytucja Węgierskiej Republiki Rad. „Zeszyty Naukowe Instytutu Nauk Politycznych UW” 1981, nr 9.
Gati C.: From Liberation to Revolution (1945—56). In: A History of Hungary. Eds. P. Sugar, P. Hanák, T. Frank. Indiana 1995.
Góralczyk B.: Węgry. Transformacja postkomunistyczna 1990—2003. Warszawa 2003.
Hubai L., Grotz F.: Hungary. In: Elections in Europe: A Data Handbook. Ed. D. Nohlen, P. Stöver. Baden Baden 2010.
Kochanowski J.: Węgry. Od ugody do ugody. 1867—1990. Warszawa 1997.
Kramer M.: Stalin, Soviet Policy, and the Consolidation of Communist Bloc in Eastern Europe. 1944—1953. In: Stalinism Revisited. The Establishment of Communist Regimes in East Central Europe. Ed. V. Tismaneanu. Budapest—New York 2009.
Krekó P.: Jobbik Takes Cautious Steps towards Centre Ground, 10.11.2012. “Budapest Times”, http://www.budapesttimes.hu/2011/11/10/jobbik‑takes‑cautious-steps‑towards‑centre‑ground/ (dostęp: 20.11.2016).
Kuciński J.: Podstawy wiedzy o państwie. Warszawa 2003.
Linz J., Stepan A.: Problems of Democratic Transition and Consolidation. Southern Europe, South America and Post‑Communist Europe. Baltimore—London 1999.
Peto S.: Hungary’s Rulling Party Gains Support, 23.03.2012. “Reuters: Edition UK”, http://uk.reuters.com/article/2012/03/28/hungary‑parties-idUKL6E8ESA3020120328 (dostęp: 20.11.2016).
Podolak M.: Instytucja referendum w wybranych państwach Europy Środkowej i Wschodniej (1989—2012). Lublin 2014.
Pollster: Governing Parties Maintain Lead as Political Preferences Stagnate in Hungary, http://hungarytoday.hu/news/governing‑parties‑maintain‑lead‑political‑preferences‑stagnate‑hungary‑94758 (dostęp: 20.10.2016).
Ripp Z.: The Politics of the Roundtable Talks. Unity and Division: The Opposition Roundtable and Its Relationship to the Communist Party. In: The Roundtable Talks of 1989. The Genesis of Hungarian Democracy: Analysis and Documents. Ed. A. Bozóki. Budapest 2002.
Róna‑Tas A.: The Second Economy as a Subversive Force: The Erosion of Party Power in Hungary. In: The Waning of the Communist State Economic Origins of Political Decline in China and Hungary. Ed. A. Walder. Berkeley—Los Angeles 1995.
Sebestyen V.: Dwanaście dni. Rewolucja węgierska 1956. Przeł. M. Antosiewicz. Warszawa 2006.
Seleny A.: Property Rights and Political Power: The Cumulative Process of Political Change in Hungary. In: The Waning of the Communist State Economic Origins of Political Decline in China and Hungary. Ed. A. Walder. Berkeley—Los Angeles 1995.
Sobolewska‑Myślik K.: Partie i systemy partyjne Europy Środkowej po 1989 roku. Kraków 1999.
Sula P.: System partyjny Republiki Węgierskiej. Wrocław 2005.
Szent‑Miklóssy I.: With the Hungarian Independence Movement. 1943—1947. New York 1998.
Szymczak T.: Ustrój europejskich państw socjalistycznych. Warszawa 1988.
Węgierska pracownia badania opinii publicznej: Ipsos, http://ipsos.hu/hu (dostęp:19.11.2016).
Whitehead L.: Democratization. Theory and Practice. Oxford 2002.
Wyniki badania opinii publicznej wykonane w listopadzie 2016 r. przez pracownię sondażową Medián, http://kozvelemenykutatok.hu/8028‑2/ (dostęp: 28.11.2016).
Zieliński E.: Nauka o państwie i polityce. Warszawa 1999.
Instytut Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach
dr, adiunkt w Instytucie Nauk Politycznych i Dziennikarstwa na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. Zainteresowania naukowe: systemy polityczne państw Europy Środkowej, samorząd terytorialny RP, powojenna sytuacja Japonii.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
