The main changes in the school system in the years 1998—2016 and their political context
Abstrakt
Abstract: The main changes in the school system in the years 1998—2016 and their political context
The article characterizes the main changes in the school system in the years 1998—2016 and their political context. The author focuses on the agenda of the reform which instituted junior secondary schools. It also concerns the new programme document which was released in 2008 (modernization of the school system reform). The last issue which the author focuses on is the school system reform carried out by the Law and Justice party. It involves abolishment of junior secondary schools, extension of the time of education in: primary school (up to 8 years), secondary school (up to 4 years), technical school (up to 5 years) and establishment of the first and second level of trade schools (instead of vocational schools).
Key words: the school system reform, junior secondary schools, political context of educational changes
Abstrakt: Główne zmiany w ustroju szkolnym w latach 1998—2016 i ich polityczny kontekst
W artykule scharakteryzowano najważniejsze zmiany w ustroju szkolnym dokonane w latach 1998—2016 oraz ich polityczny kontekst. Analizie poddano założenia reformy systemu oświaty, w wyniku której m.in. utworzono szkoły gimnazjalne. W dalszej części omówiono przyjęcie w 2008 roku nowej podstawy kształcenia ogólnego, co stanowiło korektę reformy z 1998 roku. Ostatnią kwestią przedstawioną w opracowaniu jest przeprowadzana przez Prawo i Sprawiedliwość zmiana ustroju szkolnego, a więc likwidacja szkół gimnazjalnych, wydłużenie nauki w szkole podstawowej (do 8 lat), liceum ogólnokształcącym (do 4 lat) i technikum (do 5 lat), a także utworzenie szkół branżowych I stopnia (w miejsce szkół zawodowych) oraz II stopnia.
Słowa kluczowe: reforma systemu oświaty, gimnazja, polityczny kontekst zmian oświatowychBibliografia
Act of 14 December 2016 — Provisions Implementing the Educational Law Act [Dz.U. 2017, item 60].
Act of 29 December 2015 Amending the Educational System Act and Certain Other Acts [Dz.U. 2016, item 35].
Act of 30 August 2013 Amending the Educational System Act and the Act Amending the Educational System Act and Certain Other Acts [Dz.U., item 1265].
Center for Public Opinion Research (CBOS): Polacy o reformie edukacji. Warszawa 2017.
Ćwikliński A.: Zmiany w polskiej edukacji w okresie globalizacji, integracji i transformacji systemowej. Poznań 2005.
do wybranych rozwiązań zawartych w projekcie ustawy Prawo oświatowe z 16 września 2016 roku” — http://cakj.pl/2016/10/14/komentarz‑do-wybranych‑rozwiazan‑zawartych‑w‑projekcie‑ustawy‑prawo‑oswiatowe‑z‑16-wrzesnia‑2016‑roku (accessed: 12.02.2017).
Dyrda B., Koczoń‑Zurek S., Przybylska I.: Podstawy prawne i organizacyjne oświaty. Skrypt dla studentów pedagogiki. Katowice 2008.
Educational Law Act of 14 December 2016 [Dz.U. 2017, item 59].
Educational Research Inst itute (IBE) — http://www.ibe.edu.pl/pl/projekty-miedzynarodowe/pisa (accessed: 2.02.2017).
Hofman‑Kozłowska D., Herbst M., Strycharczyk B., Sysko‑Romańczuk S.: “Komentarz
http://reformaedukacji.men.gov.pl/o‑reformie/samorzad/rola‑samorzadow‑podczas-wprowadzania‑reformy. html/ (accessed: 2.02.2017).
http://reformaedukacji.men.gov.pl/o‑reformie/uczen‑i‑rodzic/jak‑beda‑przebiegaly-zmiany‑w‑kolejnych‑latach.html/ (accessed: 2.02.2017).
http://reformaedukacji.men.gov.pl/o‑reformie/uczen‑i‑rodzic/struktura‑szkol‑po-zmianach.html/.https://men.gov.pl/projekt‑podstawa‑programowa (accessed: 2.02.2017).
https://men.gov.pl/wp‑content/uploads/2016/10/uzasadnienie‑przepisy‑wprowadzajace.pdf (accessed: 2.02.2017).
IBE: Program Międzynarodowej Oceny Umiejętności Uczniów. Wyniki badania 2015 w Polsce — http://www.ibe.edu.pl/pl/projekty‑miedzynarodowe/pisa/ (accessed: 12.02.2017).
Konarzewski K.: Reforma oświaty. Podstawa programowa i warunki kształcenia. Warszawa 2004.
Kupisiewicz C.: Projekty reform edukacyjnych w Polsce. Warszawa 2006.
MEN: Co warto wiedzieć o podstawie programowej?. Warszawa 2008.
Minist ry of National Education (MEN): http://reformaedukacji.men.gov.pl (accessed: 2.02.2017).
Polish Press Agency (PAP), Economic Division — http://biznes.pap.pl/pl/news/pap/info/1757149,srodki‑z‑akcji‑dla‑obywateli‑‑najbardziej‑prawdopodobne-rozwiazanie‑ws‑‑ofe‑‑‑morawiecki (accessed: 2.02.2017).
Polish Teachers’ Union (ZNP) — http://www.znp.edu.pl/element/2941/SPOR_ZBIOROWY_STRAJK._Krok_po_kroku (accessed: 2.02.2017).
Public Opinion Poll Center (TNS OBOP): “Polacy o reformie oświaty” — http://tnsglobal.pl/archiv_files/130‑99.pdf (accessed: 12.02.2017).
Raport o stanie edukacji 2010. Warszawa 2011.
Reforma systemu edukacji w Polsce. Projekt. Warszawa 1998.
Regulation by the Minister of National Education of 17 June 2016 Amending the Regulation Concerning the Core Curriculum for Kindergarten Education and General Education in Specific School Types [Dz.U., item 895].
Regulation by the Minister of National Education of 17 June 2016 Amending the Regulation Amending the Regulation Concerning the Core Curriculum for Kindergarten Education and General Education in Specific School Types [Dz.U., item 896].
Regulation by the Minister of National Education of 23 December 2008 Concerning the Core Curriculum for Kindergarten Education and General Education in Specific School Types [Dz.U. 2009, No. 4 item 17].
Regulation by the Minister of National Education of 27 August 2012 Concerning the Core Curriculum for Kindergarten Education and General Education in Specific School Types [Dz.U., item 977].
Stępień‑Lampa N.: Szanse edukacyjne dzieci i młodzieży z obszarów wielkomiejskiej biedy w Siemianowicach Śląskich. Raport z badań. Katowice 2016.
Śliwerski B.: Problemy współczesnej edukacji. Dekonstrukcja polityki oświatowej III RP. Warszawa 2009.
Zahorska M.: “Polski ‘boom edukacyjny’ i jego następstwa.” In: Polska po 20 latach wolności. Eds. M. Bucholc, S. Mandes, T. Szawiel, J. Wawrzyniak. Warszawa 2011.
Zahorska M.: “Równi, równiejsi i… najmniej równi, czyli o społecznych barierach w dostępie do edukacji.” Polityka Społeczna 2009, No 9.
Zahorska M.: “Sukcesy i porażki reformy edukacji” — http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight‑0e2f8088‑b4f1‑4f41‑ae70‑d6671257adad/c/Marta_Zahorska.pdf (accessed: 13.02.2017).
Department of Social Policy at the Institute of Political Science and Journalism, University of Silesia in Katowice
PhD, assistant professor at the Faculty of Social Sciences, University of Silesia in Katowice. Her academic work concerns the educational policy, the equalization of educational chances, the poverty and its concentration in a small areas of big cities.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
