Ustawy zasadnicze Wenezueli, Boliwii i Ekwadoru jako element rewolucji boliwariańskiej w Ameryce Łacińskiej
Abstrakt
Abstrakt: Ustawy zasadnicze Wenezueli, Boliwii i Ekwadoru jako element rewolucji boliwariańskiej w Ameryce Łacińskiej
Rozpoczęta w 1999 roku przez Hugona Cháveza rewolucja boliwariańska swoim zasięgiem oprócz Wenezueli objęła także Boliwię i Ekwador. Słuszność nazywania tego „rewolucją” dziś często podawana jest w wątpliwość.. Pewne jest jednak, iż skutecznym efektem tych działań są całkowicie nowe ustawy zasadnicze. Zarówno w samym procesie, jak i postanowieniach nowych Konstytucji można zauważyć pewne podobieństwa. Niniejszy artykuł jest próbą politologiczno-prawnej analizy procesu konstytucyjnego oraz postanowień nowych ustaw zasadniczych ze szczególnym uwzględnieniem tych podobieństw, związanych zazwyczaj z ideą rewolucji boliwariańskiej oraz z „socjalizmem XXI wieku”. Poruszona zostanie również kwestia zagadnień, które znalazły odzwierciedlenie w nowych Konstytucjach, i które dla każdego z tych trzech populistycznych przywódców, są elementami wyróżniającymi rewolucję boliwariańską w tych krajach.
Słowa kluczowe: rewolucja boliwariańska, Wenezuela, Boliwia, Ekwador, Konstytucja, Ameryka Łacińska
Abstract: The fundamental laws of Venezuela, Bolivia and Ecuador as an element of Bolivarian Revolution in Latin America
The Bolivarian Revolution started in 1999, by Hugo Chávez, extended to reach not only Venezuela but also Bolivia and Ecuador. Whether, what today is called “the revolution”, deserves its title is often being questioned. It is certain, though that a lasting result of those actions is a set of completely new fundamental laws. Some similarities can be found both in this process and in ratifications of new Constitutions. The following article is meant to be an attempt of political and legal analysis of constitutional process and of the ratifications of new fundamental laws. Special attention was given to those similarities which were usually connected with the idea of the Bolivarian Revolution and with the so‑called „Socialism of XXI century”. Furthermore, the issues which were reflected in new Constitutions and which for each of those three populist leaders, are the elements distinguishing the Bolivarian Revolution in those countries, will be discussed.
Key words: Bolivarian Revolution, Venezuela, Bolivia, Ecuador, Constitution, Latin AmericaBibliografia
Bolivar S.: List z Jamajki. W: Pisma — oświadczenia i dokumenty. Simón Bolivar. Warszawa 2011.
Brewer-Carías A.: Golpe de estado y proceso constituyente en Venezuela. Mexico 2001.
Chávez H.: Agenda Alternativa Bolivariana. Caracas 2014.
Decreto No 2 z 15 stycznia 2007 r. (Ekwador).
Decreto No 3 z 2 lutego 1999 (Wenezuela).
Estatuto de funcionamiento de la Asamblea Nacional Constituyente z 7 sierpnia 1999 r. (Wenezuela).
Fijałkowska A., Gawrycki M.F.: Wenezuela w procesie (r)ewolucyjnych przemian. Warszawa 2010.
Gawrycki M.F.: Procesy integracyjne w Ameryce Łacińskiej. Warszawa 2007.
Gott R.: Hugo Chávez and the Bolivarian Revolution. New York 2005.
http://www.cne.gov.ve (dostęp: 2.02.2017).
http://www.oep.org.bo (dostęp: 2.02.2017).
http://www.presidencia.gob.ec (dostęp: 2.02.2017).
https://www.corteconstitucional.gob.ec (dostęp: 2.02.2017).
Konstytucja Boliwariańskiej Republiki Wenezueli z 1999 r.
Konstytucja Boliwii z 2009 r.
Konstytucja Ekwadoru z 1998 r.
Konstytucja Ekwadoru z 2008 r.
Konstytucja Republiki Wenezueli z 1961 r.
Ley especial de convocatoria a la Asamblea Constituyente No 3364 z 6 marca 2006 r. (Boliwia).
Ley especial de convocatoria a la Asamblea Constituyente No 3728 z 31 lipca 2007 r. (Boliwia).
Ley especial de convocatoria a la Asamblea Constituyente No 3792 z 28 listopada 2007 r. (Boliwia).
Machado Puertas J.C.: Ecuador:… hasta que se fueron todos. „Revista de Ciencia Política” 2008, Vol. 28, No 1.
Malamud C.: Populismos latinoamericanos. Los tópicos de ayer, de hoy y de siempre. Madrid 2010.
Pizzolo C.: Populismo y rupturas constitucionales. Los casos de Venezuela, Bolivia i Ecuador. „Estudios Constitucionales” 2007, Vol. 5, No 1.
Reglamento de Funcionamiento de la Asamblea Constituyente z 12 grudnia 2007 r. (Ekwador).
Salgado Pesantes H.: El proceso constituyente en Ecuador. Algunas reflexiones. In: Procesos constituyentes contemporáneos en América Latina. Tendencias y perspectivas. Ed. J.M. Serna de la Garza. Mexico 2009.
Shifter M., Joyce D.: Bolivia, Ecuador y Venezuela, la refundación andina. „Política Exterior” 2008, Vol. 22, No 123.
Szlajfer H.: Hugo Chávez: od (niespełnionej) „rewolucji boliwariańskiej” do zmodyfikowanych patologii puntofijismo? W: Socjalizm XXI wieku. Red. A. Dembicz. Warszawa 2009.
Tapia L.: Bolivia. La izquierda y los movimientos. In: La nueva izquierda en América Latina. Ed. D. Chavez, C. Rodriguez Garavito, P. Barrett . Madrid 2008.
Zalles A.A.: Hundimiento de la Asamblea Constituyente y naufragio del proyecto de Constitución. In: La Bolivia de Evo. ¿Democrática, indigenista y socialista? Ed. F. Polet. Madrid 2010.
doktorant
mgr, politolog ze specjalnością europejską w Instytucie Nauk Politycznych i Dziennikarstwa na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach i doktorant tegoż Wydziału. Zainteresowania badawcze: problematyka populizmu w Ameryce Łacińskiej, polityka wewnętrzna i zagraniczna krajów Ameryki Łacińskiej oraz Hiszpanii. Publikacje: Ewolucja sytuacji wewnętrznej i zewnętrznej w Boliwii 1952—2009. „Szkice o Państwie i Polityce” 2012, T. 12.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
